Przejdź do zawartości

Lew Holenderski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Lew Holenderski
Arje Lejb Holenderski
Arie, Lejb, Wiktor
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1879
Łódź

Data i miejsce śmierci

7 kwietnia 1940
Oranienburg

Stanowisko

Radny Rady Miejskiej w Łodzi (1917–1922)

Partia

Poalej Syjon

Lew Holenderski, właśc. Arje Lejb Holenderski, ps. „Arje”, „Lejb”, „Wiktor” (ur. 1879 w Łodzi, zm. 7 kwietnia 1940 w Oranienburgu) – radny Rady Miejskiej w Łodzi, działacz socjalistyczny i syjonista, przewodniczący Poalej Syjon[1].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Holenderski pochodził z częściowo zasymilowanej rodziny kupiecko-fabrykanckiej. W młodości ukończył rosyjsko-polską szkołę handlową w Łodzi. Następnie studiował finanse w Niemczech oraz Szwajcarii. W okresie studiów działał w żydowskim ruchu robotniczym. Należał do ruchów wiązanych z syjonizmem socjalistycznym w Rosji. W 1915 powrócił do Łodzi, gdzie mieszkał w pasażu Szulca 4[2]. Tam założył żydowskie stowarzyszenie szkolne. Podczas I wojny światowej był jednym z autorów petycji, w ramach której zebrano 30 tys. podpisów do niemieckich władz okupacyjnych w Łodzi, w sprawie utworzenia żydowskiej szkoły publicznej. Był przewodniczącym łódzkiego i ogólnopolskiego Towarzystwa Borochowa tworzącego szkoły Borochowa w Polsce. Był współzałożycielem żydowskiej spółdzielni pracy w Łodzi. W latach 1916–1939 przewodniczył partii Poalej Syjon. Od 1917[2] do co najmniej 1922[3][4] był radnym Rady Miejskiej w Łodzi[1], w ramach której działał w komisji pracy[2]. Jego działalność w ramach rady miejskiej skupiała się w dużej mierze na wspieraniu klasy robotniczej i przeciwdziałaniu bezrobociu[4] oraz wprowadzeniu świeckiej edukacji w szkołach w Łodzi i możliwości nauczania dzieci żydowskich w jidysz[3]. W trakcie posiedzeń Rady Miejskiej w Łodzi niekiedy przemawiał w jidysz, za co był krytykowany[1]. Ponadto był członkiem gminy żydowskiej[1], pracował w Wydziale Szkolnictwa łódzkiego magistratu, udzielał kursów wieczorowych przy Stowarzyszeniu Pracowników Handlowych Żydów „Wzajemna Pomoc”, którego był również sekretarzem[2]. W 1922 kandydował do Sejmu z ramienia Poalej Syjon[5]. Współpracował z „Arbeter-Cajtung” w Warszawie (1913–1939) i był współredaktorem „Lodżer Arbeter” (1933–1938). Publikował pod pseudonimami: „Arje”, „Lejb” i „Wiktor”[1]. We wrześniu 1939 w obawie przed zajęciem Łodzi przez Niemców uciekł do Warszawy. Po zajęciu Warszawy powrócił do Łodzi, gdzie został schwytany i przetransportowany do KL Dachau i KL Oranienburg, gdzie został zamordowany[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f Joshua Fogel, ARYE-LEYB HOLENDERSKI [online], Yiddish Leksikon, 1 stycznia 2016 [dostęp 2022-02-19].
  2. a b c d Antoni Goerne, Wybory do Rady Miejskiej w Łodzi w Styczniu 1917 r., „Informator m. Łodzi z kalendarzem na rok 1919”, Rok I.
  3. a b Małgorzata Olszewska, Reprezentanci społeczności żydowskiej a problemy oświaty na forum Łódzkiej Rady Miejskiej w latach 1919–1935, 2001, OCLC 995364837 [dostęp 2022-02-19].
  4. a b Małgorzata Olszewska, Działalność radnych żydowskich w łódzkim samorządzie w latach 1919–1933: (wybrane problemy), 2006, OCLC 995366210 [dostęp 2022-02-19].
  5. Przebieg wyborów – Mniejszość żydowska w parlamencie II Rzeczypospolitej: (1922–1939) [online], 9lib.org [dostęp 2022-02-19] (pol.).