Lisie Jamy w lesie „Kotwica”
51°55′56″N 21°35′02″E/51,932222 21,583889 Pomnik Matki Boskiej u wejścia do miejsca pamięci | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość |
Miętne |
| Miejsce |
Lisie Jamy |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Garwolin  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu garwolińskiego  | |
| 51°55′56″N 21°35′02″E/51,932222 21,583889
| |
Lisie Jamy w lesie „Kotwica” – miejsce pamięci ofiar II wojny światowej w gminie Garwolin w okolicach wsi Miętne w lesie „Kotwica”, w pobliżu drogi ekspresowej S17.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W latach 1941–1944 Lisie Jamy były miejscem egzekucji Polaków, Żydów, Romów i jeńców radzieckich. Szacowana liczba ofiar wynosi między 2,5 a 4 tys. osób[1] Największa liczba przeprowadzonych egzekucji przypada na 1943 rok, co miało związek z akcją likwidacji ludności żydowskiej ukrywającej się w domach i na posesjach ludności polskiej[2]. Nie było to typowe miejsce masowych mordów, a ofiary były mordowane w małych, kilku-, kilkunastoosobowych grupach[1]. Ofiarami była głównie lokalna społeczność miasta Garwolina i okolicznych wiosek, członkowie obwodu Garwolin Armii Krajowej oraz więźniowie z aresztu w Garwolinie[1]. Mordowano tam również osoby podejrzane o zamach na władze hitlerowskie. Zdarzało się, że umierały tam osoby przypadkowe, zamordowane w zemście za zabitych żołnierzy Wermachtu lub udane akcje oddziałów AK. Z oddziałów AK zamordowano m.in. Władysława Jóźwickiego ps. "Sęp", członka AK z Górzna[3], Władysława Protaziuka, Piotra Szeląga, Stefana Hejduka ps. "Rozumny" i Józefa Biernackiego[3], dowódcę garwolińskiej komórki PPR.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Nazwa „Lisie Jamy” pochodzi od charakteru miejsca straceń[1]. Było to miejsce w lesie, oddalone ok. 100 metrów od drogi. Ofiary mordu były grzebane we wcześniej przygotowanych dołach, które wyglądem przypominały lisie nory.
Obecny wygląd[edytuj | edytuj kod]
Obecnie Lisie Jamy są miejscem pamięci lokalnej społeczności. Składa się ono z dwóch części: pomnika Matki Boskiej stojącej przed miejscem kaźni z napisem: Nigdy więcej wojny oraz cmentarza z wyznaczonymi symbolicznymi grobami.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Zbigniew Gnat-Wieteska: Armia Krajowa. „Gołąb” – Garwolin. Pruszków: 1997.
- ↑ Zbigniew Gnat-Wieteska: Dzieje mieszkańców Garwolina wyznania mojżeszowego (XIX–XX wiek). Garwolin: 2008.
- ↑ a b Zbigniew Gnat-Wieteska: Garwolin w okresie okupacji hitlerowskiej (1939-1944). W: Garwolin. Dzieje miasta i okolicy. Red. Ewa Markowska. Warszawa: 1979.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zbigniew Gnat-Wieteska: Garwolin w okresie okupacji hitlerowskiej (1939-1944). W: Garwolin. Dzieje miasta i okolicy. Red. Ewa Markowska. Warszawa: 1979.
- Zbigniew Gnat-Wieteska: Dzieje mieszkańców Garwolina wyznania mojżeszowego (XIX–XX wiek). Garwolin: 2008.
- Zbigniew Gnat-Wieteska: Armia Krajowa. Obwód „Gołąb” – Garwolin. Pruszków: 1997.