Marianismo
Marianismo – koncepcja kobiecości w kulturach latynoamerykańskich.
Początek[edytuj | edytuj kod]
Termin pojawia się po raz pierwszy w eseju Evelyn Stevens Marianismo. The Other Face of Machismo in Latin America z 1973 r. Tam pada definicja marianismo jako kultu kobiecej wyższości duchowej, który pokazuje, że kobiety są półboskimi istotami, górującymi moralnie nad mężczyznami i silniejszymi od nich duchowo. W opinii Stevens marianismo jest:
- komplementarne z machismo,
- oparte na ideale maryjnym (Matka Boża z Guadalupe),
- ideologią kompensacyjną (duchowa siła czerpana z sytuacji podległości kobiet).
Rozwój pojęcia[edytuj | edytuj kod]
W latach 90. XX wieku w studiach latynoamerykańskich nastąpił rozwój zainteresowania sytuacją kobiet; marianismo stało się nieomal uniwersalnym modelem zachowania kobiet w Ameryce Łacińskiej[1]. Zostało skrytykowane przez amerykańskie gender studies jako generalizacja doświadczenia kobiet. Mimo braku zainteresowania ze strony badaczek latynoamerykańskich Sonia Montecino w 1991 uznała marianismo za, poniekąd, mit założycielski.
[edytuj | edytuj kod]
Marysa Navarro w 2002 dokonała analizy i krytyki marianismo według Stevens jako koncepcji homogenizującej i opartej jedynie na grupie badawczej Meksykanek z klasy średniej z pominięciem zróżnicowania kulturowego Ameryki Łacińskiej.
Zarzuty Navarro wobec Stevens:
- brak badań własnych dot. tego tematu,
- brak dialogu z wcześniejszymi pracami latynoamerykanistów,
- pominięcie zachodzących zmian społecznych,
- rozciągnięcie wniosków z wąskiej grupy badanej na całe społeczności,
- wykorzystanie opozycji machismo i hembrismo, przy pominięciu heterogeniczności kulturowej Ameryki Łacińskiej.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Tracy Ehlers, 1991
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Tracy Ehlers. Debunking Marianismo: Economic Vulnerability and Survival Strategies Among Guatemalan Wives. „Ethnology”. 30 (1), 01.1991.
- Renata Hryciuk: Kobiecość, męskość, seksualność. Płeć kulturowa (gender) w badaniach dotyczących Ameryki Łacińskiej. W: M. Gawrycki (red.): Dzieje kultury latynoamerykańskiej.
- Marysa Navarro: Against Marianismo. 2002.
- Evelyn P. Stevens: Marianismo: The Other Face of Machismo in Latin America. W: Ann Pescatello (red.): Female and Male in Latin America: Essays. 1973.