Mikrofon laserowy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
The Great Seal bug – urządzenie produkcji ZSRR z 1946 r., skonstruowane przez Lwa Termena, który dzięki obecności ukrytej struny umożliwiał pasywne podsłuchiwanie pomieszczenia. Dziś w zbiorach NSA

Mikrofon laserowy lub optyczny – urządzenie umożliwiające podsłuch dźwięku rozchodzącego się na pojedynczym wybranym, znajdującym się w zasięgu wzroku, obiekcie. Składa się z nadajnika laserowego, wymierzającego wiązkę w podsłuchiwane ciało (które wskutek fali akustycznej podlega niewidocznym gołym okiem wibracjom dźwiękowym), oraz odbiornika, który rejestruje przesunięcia Dopplera powracającej wiązki, czyli mikroskopijne odchylenia od częstotliwości emisji. Falę dźwiękową rekonstruuje się na podstawie zarejestrowanych odchyleń[1].

Mikrofon laserowy można wykorzystywać także do nasłuchu odległych pomieszczeń, poprzez wymierzanie wiązki w ich szyby[2]. Podobne pasywne[3] urządzenia podsłuchowe istniały według doniesień już w latach 40. XX w.[4][5][6], jednak nie posługiwały się skupioną wiązką lasera, ponadto mogły wymagać umieszczenia w inwigilowanym pokoju odpowiedniego przedmiotu[7]. Pierwsze lasery powstały w latach 60 XX w. i wtedy też pojawiły się pierwsze wzmianki o wykorzystaniu ich do podsłuchu[7][8].

Możliwe do skonstruowania są także tego rodzaju urządzenia posługujące się skupionymi wiązkami fal o częstotliwości innej niż laserowa[7][8], np. radiowej lub mikrofalowej (tzw. maser). Różny w zależności od tego jest ośrodek, na którym fala zatrzymuje się i rozprasza (odbija we wszystkie strony) i który w związku z tym istnieje jako przeszkoda i potencjalny cel dla mikrofonu. W przypadku (oczywiście) światła widzialnego, fal podczerwonych oraz sporej części pasma mikrofalowego fala w zdecydowanej większości ulega odbiciu na każdym nieprzezroczystym ciele stałym i nie przenika dalej. Natomiast w paśmie radiowym oraz na niskich częstotliwościach mikrofalowych (np. telefonia komórkowa, WiFi 2,4 GHz) dopiero metal skutecznie powstrzymuje propagację fali w danym kierunku.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Przykładowy patent US 6014239 A
  2. Parlament Europejski, Raport 2001/2098(INI): On the existence of a global system for the interception of private and commercial communications (ECHELON interception system), pkt 3.2. Tekst online (ang.)
  3. Tzn. niewymagające współpracy po stronie podsłuchiwanej.
  4. Bulat M. Galeyev (1996), wyd. angielskie (tłum. Władimira Chudnowskiego): "Special Section: Leon Theremin, Pioneer of Electronic Art". Leonardo Music Journal (LMJ) 6. Odczytano 22-11-2007.
  5. Legendarny podsłuch made in ZSRR, wyborcza.pl, 05.09.2007
  6. Albert Glinsky (2000): Theremin: Ether Music and Espionage. Urbana, Illinois: University of Illinois Press. ISBN 0-252-02582-2. Artykuł podaje, że na zlecenie Ludowego Komisarza Spraw Wewn. tow. Marszałka Związku Radzieckiego Ławrientija Pawłowicza Berii podsłuchiwano w ten sposób ambasady USA, Wielkiej Brytanii i Francji w Moskwie.
  7. a b c US Congressional Record (Senate), tom 113, część 9: "Super Snoopers", s. 11538, podtytuł Doppler Effect (1967 r.): "Doppler snooping devices use a radar or laser beam aimed at the room in which a conversation is taking place. (...) The detector picks out only the frequency changes [zwróćmy uwagę na przecinek], which correspond directly to the original sound waves." ("Dopplerowskie urządzenia podsłuchowe używają wiązki radaru lub lasera skierowanej na pomieszczenie, w którym ma miejsce rozmowa. (...) Detektor wyławia tylko zmiany częstotliwości, a te bezpośrednio odpowiadają oryginalnym falom dźwiękowym").
  8. a b Patent US4352039 zgłoszony w połowie 1980 r. przez Armię Stanów Zjednoczonych powołuje się na istnienie już wtedy pasywnych urządzeń podsłuchowych opartych na radarze itp.: "Conversation in a room with large glass windows causes the windows to vibrate in resonance with the conversation. It is said that radar and other listening devices have reached a developmental level from which they can detect the window vibrations and translate them to spoken words" ("Rozmowy w pomieszczeniu z dużymi szklanymi oknami sprawiają, że okna rezonują w rytm rozmowy. Uważa się, że radary i inne urządzenia podsłuchowe osiągnęły poziom rozwoju umożliwiający wykrywanie drgań okien i przetwarzanie ich na wypowiadane słowa").