Mistrz Legendy św. Urszuli
| |
| Dziedzina sztuki | |
|---|---|
| Epoka | |
Mistrz Legendy św. Urszuli lub Mistrz Cyklu Św. Urszuli (ur. ok. 1450/60, zm. ok. 1510)[1] – późnogotycki malarz niemiecki czynny w Kolonii w latach 1489/90–1510/15.
Swój przydomek otrzymał od serii dziewiętnastu obrazów przedstawiających życie św. Urszuli namalowanych dla bazyliki św. Seweryna w Kolonii. Podczas II wojny światowej obrazy uległy zniszczeniu lub zaginęły, nieliczne zachowane fragmenty znajdują się w różnych europejskich muzeach[2].
Twórczość i styl[edytuj | edytuj kod]
Stylowo jego prace bardzo podobne są do obrazów Mistrza św. Seweryna, z którym był utożsamiany. Dopiero w XX wieku, niemiecki historyk Harald Brockmann[3] dokonał rozdziału prac tych dwóch artystów. Mistrz Świętego Seweryna tworzył w tym samym okresie, ale urodził się w Kolonii; Mistrz Legendy św. Urszuli prawdopodobnie do Kolonii przybył z Niderlandów[4]. Jego pierwszymi nauczycielami byli mistrzowie wywodzący się z kręgu Geertgena tot Sint Jansa oraz Hugo van der Goesa.
W jego pracach można zauważyć wpływy sztuki niderlandzkiej. Był jednym z ostatnich przedstawicieli malarzy kolońskich. Według Wolfganga Hütta
Ze względu na postawę kolorystyczną i posługiwaniem się grubymi warstwami farby porównywano go z młodym Cranachem oraz Matthiasem Grünewaldem. Barwy są zwiewne i łagodnie przełamane, postacie delikatne i smukłe, a przy tym przedstawione z subtelną dociekliwością psychologiczną.[5]
Przypisywane prace[edytuj | edytuj kod]
_St.Georg177.JPG)
- Cykl obrazów z życia św. Urszuli – różnie datowany: ok. 1495–1505[5], 1492–1496[6] lub ok. 1500.
- Wizyta Anioła – 113 × 114,5 cm, Wallraf-Richartz-Museum & Fondation Corboud, Kolonia, WRM 0197[7]
- Urszula z rodzicami przed ołtarzem – 113 × 114,5 cm, Wallraf-Richartz-Museum & Fondation Corboud, Kolonia, WRM 0196[7]
- Pogrzeb św. Urszuli i jej towarzyszek – 113 × 114,5 cm, Wallraf-Richartz-Museum & Fondation Corboud, Kolonia, WRM 0849[7]
- Święta Urszula anonsuje pielgrzymkę przed swoim ojcem – Luwr, Paryż[8].
- Urszula przed wyjazdem do Rzymu – Luwr, Paryż
- Maria w towarzystwie świętych – 1485, 132 × 164 cm, Wallraf-Richartz-Museum & Fondation Corboud, Kolonia, WRM 0184[7]
- Ukrzyżowanie Chrystusa – ok. 1480, 135 × 157 cm, Wallraf-Richartz-Museum & Fondation Corboud, Kolonia, WRM 0473[7]
- Chrystus ukrzyżowany z donatorem – (1480–1489), 44 × 33 cm, Barber Institute of Fine Arts, Birmingham;
- Pokłon Trzech Króli z donatorem – 1500, 78,5 × 78,5 cm, National Trust[9]
- Męczeństwo św. Urszuli i 11 tysięcy dziewic – 1492–1496, 165 × 186,7 cm, Muzeum Wiktorii i Alberta, Londyn, inv. 5938-1857[10]
- Tryptyk Opłakiwania Chrystusa
- Złożenie do grobu – lewe skrzydło, 31,7 × 12 cm, Fitzwilliam Museum[11]
- Zwiastowanie – lewe skrzydło (rewers). Fragment wykonany w technice grisaille przedstawiający Marię Dziewicę. 32,7 × 13 cm, Fitzwilliam Museum[12]
- Opłakiwanie Chrystusa lub Zdjęcie z Krzyża – część centralna, nie zachowana[13]
- Chrystus na krzyżu w towarzystwie świętych – lewe skrzydło, koniec XV wieku, 37,8 × 17,8 cm, Philadelphia Museum of Art[14]
- Zwiastowanie – lewe skrzydło (rewers) wykonane w technice grisaille przedstawiający zwiastującego Anioła. Lewe skrzydło znajduje się w Philadelphia Museum of Art i przypisywany jest Brugijskiemu Mistrzowi Legendy św. Urszuli[15] 37,8 × 17,8 cm, Philadelphia Museum of Art[15]
- Święty Wawrzyniec pokazuje prefektowi skarby Kościoła – ok. 1510, 130,2 × 92,7 cm, National Gallery w Londynie, Londyn[16]
- Ołtarz św. Jerzego – tryptyk wykonany na zlecenie Johanna von Hompescha, który wraz ze swoją żoną Katarzyną von Geisbusch został zaprezentowany pod tryptykiem wraz z herbem; ok. 1480 Kościół św. Jerzego w Frauenbergu w Niemczech[17]
- Zwiastowanie – skrzydło lewe
- Pokłon Trzech Króli – skrzydło prawe
- Rodzina Marii – kwatera centralna
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Hütt 1985 ↓, s. 36.
- ↑ Meister der Ursula-Legende. bildindex der Kunst und Architectur. [dostęp 2015-09-13]. (niem.).
- ↑ H. Brockmann, Die Spätzeit der Kölner Malerschule : der Meister von St. Severin und der Meister der Ursulalegende, Bonn-Leipzig 1924, S. 122 ff. za:Bildindex
- ↑ FACTORY. Wallraf-Richartz-Museum & Fondation Corboud. [dostęp 2015-09-13]. (ang.).
- ↑ a b Hütt 1985 ↓, s. 37.
- ↑ Cztery obrazy w Wallraf-Richartz-Museum
- ↑ a b c d e Obraz w Wallraf-Richartz-Museum
- ↑ Obraz on-line
- ↑ Obraz w National Trust
- ↑ Obraz w Muzeum Wiktorii i Alberta
- ↑ Obraz w Fitzwilliam Museum. [dostęp 2015-10-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- ↑ Obraz w Fitzwilliam Museum. [dostęp 2015-10-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- ↑ Alain Arnould, Jean Massing: Splendours of Flanders. Cambridge: Cambridge University Press, 1993. ISBN 0-521-44692-9.
- ↑ Obraz w muzeum
- ↑ a b Obraz w Philadelphia Museum of Art:
- ↑ Obraz w National Gallery
- ↑ St. Georg Frauenberg. Bleibach Hardt. [dostęp 2015-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (niem.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Wolfgang Hütt: Niemieckie malarstwo i grafika późnego gotyku i renesansu. Warszawa: PWN, 1985. ISBN 83-01-04621-X.