Birmingham

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Birmingham
Ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Wielka Brytania

Kraj

 Anglia

Region

West Midlands

Hrabstwo

West Midlands

Dystrykt

Birmingham

Zarządzający

Yvonne Mosquito

Powierzchnia

598,9 km²

Populacja (2014)
• liczba ludności
• gęstość


1 137 100
4007[1] os./km²

Nr kierunkowy

121

Kod pocztowy

B

Położenie na mapie West Midlands
Mapa konturowa West Midlands, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Birmingham”
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii
Mapa konturowa Wielkiej Brytanii, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Birmingham”
Położenie na mapie Anglii
Mapa konturowa Anglii, w centrum znajduje się punkt z opisem „Birmingham”
Ziemia52°29′00″N 1°54′23″W/52,483333 -1,906389
Strona internetowa
Victoria Square w centrum
Położenie dystryktu w hrabstwie West Midlands

Birmingham (ang. wym. /ˈbɜːrmɪŋəm/) – miasto (city) i dystrykt metropolitalny w Wielkiej Brytanii, w Anglii, w hrabstwie metropolitalnym West Midlands. W 2014 roku miasto liczyło 1 137 100 mieszkańców[2].

Cały ośrodek metropolitalny (m.in. wraz z Coventry, Wolverhampton, Solihull, Tamworth, Dudley, Walsall), a także miasto samo w sobie jest drugim pod względem ludności (po Londynie) w Wielkiej Brytanii – zamieszkuje go ok. 4 mln osób.

Ważny ośrodek przemysłowy (m.in. zakłady Rovera i Cadbury), kulturalny (Led Zeppelin, Black Sabbath, Judas Priest, Electric Light Orchestra, Napalm Death, Duran Duran, City of Birmingham Symphony Orchestra, której dyrygentem był przez trzy lata Andrzej Panufnik) i akademicki (trzy uniwersytety).

Birmingham ma rozbudowany system kanałów, które łącznie są dłuższe od kanałów w Wenecji.

W mieście znajdują się stacje kolejowe Birmingham Moor Street, Birmingham Snow Hill, Birmingham New Street.

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Miasto jest stolicą regionu West Midlands. Miasto leży niedaleko na zachód od geograficznego środka Anglii, na wysokości 150–200 m n.p.m. Najwyższe miejsce znajduje się przy ulicy Broad Street. Centrum miasta leży na wapieniach. Z północy na południe przebiega przez miasto dział wodny między zlewiskami Atlantyku (dorzecze rzeki Severn) i Morza Północnego (dorzecze rzeki Trent). Na południe i zachód od miasta znajdują się wzniesienia Lickey Hills, Clent Hills i Walton Hill, dochodzące do 315 m n.p.m.

Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]

Dzielnica Ludność
[osób]
Gęstość
[osób/ha]
Powierzchnia
[km²]
Hodge Hill 121 678 59,0 0,02064
Ladywood 126 693 49,0 0,02585
Edgbaston 96 568 34,7 0,02786
Erdington 97 778 44,5 0,02197
Hall Green 115 904 59,4 0,01952
Northfield 101 422 40,8 0,02485
Perry Barr 107 090 43,5 0,02464
Selly Oak 104 067 46,8 0,02224
Sutton Coldfield 95 107 16,5 0,05775
Yardley 106 738 47,5 0,02247

[3][4]

Civil parishes[edytuj | edytuj kod]

Budowa geologiczna[edytuj | edytuj kod]

Miasto i okolice przecięte są uskokiem Birmingham Fault o przebiegu SW-NE, biegnącym z Lickey Hills przez Edgbaston, Bull Ring, Erdington i Sutton Coldfield[6]. Na południe i wschód od uskoku zalegają warstwy Mercia Mudstone Group, znane jako margle kajpru, przekładające się ze zlepieńcami Bunter pebbles (pstry piaskowiec)[7]. Na północ i zachód od strefy uskokowej zalegają odporne piaskowce kajpru, o miąższości 45–180 m[8][9].

Historia[edytuj | edytuj kod]

W czasach rzymskich w okolicach współczesnego Birmingham znajdował się obóz wojskowy i skrzyżowanie szlaków. Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1086, z Księgi Sądu Ostatecznego (Domesday Book), gdzie Birmingham określono jako małą wioskę (Bermingeham)[10]. W XII wieku na terenie Birmingham istniała osada targowa. W związku z odkryciem w pobliżu złóż rud żelaza oraz węgla kamiennego, od XVI wieku nastąpił rozwój przemysłu metalowego. Tutejsze zakłady zbroiły m.in. wojska Cromwella (dzielnica Gun Quarter). W XVIII wieku powstało tu centrum przemysłowe.

Od 1760 do lat 20. XIX w. rozwijała się w mieście i okolicy sieć kanałów.

W 1837 powstało pierwsze połączenie kolejowe – Grand Junction Railway, później następne – London and Birmingham Railway. W 1854 obie spółki oddały do użytku stację New Street Station. Kolejna spółka – Great Western Railway otworzyła stację Snow Hill station.

W XIX wieku miejscowość rozrosła się znacznie, a prawa miejskie uzyskała w 1889. W 1900 powstał uniwersytet (University of Birmingham).

Miasto słynące z Gangu o nazwie Peaky Blinders.

Na przełomie XIX i XX wieku nastąpił dalszy rozwój miasta, ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju przemysłu zbrojeniowego. W czasie II wojny światowej miasto dotknęły naloty bombowe, co spowodowało gruntowną przebudowę w latach 50. i 60. Centrum Birmingham z biurowcami i drapaczami chmur sprawiało niekorzystne wrażenie i było nazywane „betonową pustynią”. Pod koniec XX wieku miasto zostało poważnie przebudowane, co uczyniło z niego nowoczesny ośrodek miejski.

Lata założenia[edytuj | edytuj kod]

  • Osada ok. 600
  • Gmina feudalna 1166
  • Gmina miejska 1838
  • Miasto 1889
  • Metropolia 1 kwietnia 1974[11]

Demografia[edytuj | edytuj kod]

W 2011 roku miasto liczyło 1 073 045 mieszkańców[12].

Poniżej przedstawiona jest struktura etniczna, wyznaniowa i językowa miasta (dane ze spisu powszechnego w 2011 roku).

Struktura etniczna (2011)[13]
Grupa etniczna Liczba ludności % ogółu
Biali – Brytyjczycy 570 217 53,1%
Biali – Irlandczycy 22 021 2,1%
Biali – pozostali 29 398 2,7%
Azjaci – Pakistańczycy 144 627 13,5%
Azjaci – Hindusi 64 621 6,0%
Azjaci – Bengalijczycy 32 532 3,0%
Azjaci – Chińczycy 12 712 1,2%
Azjaci – pozostali 31 148 2,9%
Czarni – Afrokaraibowie 47 641 4,4%
Czarni – Afrykańczycy 29 991 2,8%
Czarni – pozostali 18 728 1,7%
Mieszani – Biali/Afrokaraibowie 24 720 2,3%
Mieszani – Biali/Azjaci 11 186 1,0%
Mieszani – pozostali 11 699 1,0%
Arabowie 10 910 1,0%
Pozostali 10 894 1,0%
Łącznie 1 073 045
Struktura wyznaniowa (2011)[14]
Wyznanie Liczba ludności % ogółu
Chrześcijaństwo 494 358 46,1%
Islam 234 411 21,9%
Brak wyznania 206 821 19,3%
Sikhizm 32 376 3,0%
Hinduizm 22 362 2,1%
Pozostałe 12 631 1,2%
Brak odpowiedzi 70 086 6,5%
Łącznie 117 773
Języki używane jako główne przez ludność w wieku 3+ lat (2011)[15]
Język Liczba ludności % ogółu
Język angielski 866 833 84,7%
Język urdu 29 403 2,9%
Język pendżabski 21 166 2,1%
Język bengalski 14 718 1,4%
Pakistańskie języki pahari 10 827 1,1%
Język polski 8952 0,9%
Język somalijski 8139 0,8%
Języki chińskie 7807 0,8%
Język arabski 6921 0,7%
Język paszto 6123 0,6%
Pozostałe 42 497 4,2%
Łącznie 1 023 386

Zabytki i atrakcje turystyczne[edytuj | edytuj kod]

Kościół św. Marcina
  • katedra rzymskokatolicka z XIX wieku
  • kościół św. Marcina, z XIII wieku, przebudowany w XIX w.
  • Sarehole Mill – młyn z XVIII wieku
  • Muzeum Miejskie – znana kolekcja malarstwa szczególnie prerafaelitów
  • Gun Quarter – dzielnica manufaktur broni
  • Chinese Quarter – dzielnica chińska z wieloma restauracjami, barami i klubami
  • Convention Quarter
  • Jewellery Quarter – dzielnica jubilerów
  • National Sealife Centre
  • Birmingham Thinktank Science Museum
  • Victoria Square
  • Sutton Park
  • Muzeum J.R.R. Tolkiena
  • Symphony Hall
  • Cadbury World – muzeum czekolady
  • Library of Birmingham
Biblioteka

Polonia[edytuj | edytuj kod]

  • Polska Szkoła Sobotnia im. Mikołaja Kopernika
  • Polskie Centrum Katolickie „Dom Polski” (Polish Millennium House)
  • Polskie Koło Katolickie[16].

Znane osoby[edytuj | edytuj kod]

  • Matthew Boulton (1728–1809) – fabrykant
  • Joseph Priestley (1733–1804) – chemik, filozof, duchowny i pedagog
  • James Watt (1736–1819) – inżynier i wynalazca
  • Alexander Parkes (1813–1890) – metalurg i wynalazca
  • Francis Galton (1822–1911) – podróżnik, przyrodnik, antropolog, eugenik, wynalazca, meteorolog, pisarz, lekarz, psychometra i statystyk
  • John Wright (XIX w.) – wynalazca, galwanotechnik
  • Carl Palmer – (ur. 1950) – brytyjski muzyk, perkusista-wirtuoz
  • Steve Winwood (ur. 1948) – multiinstrumentalista i twórca tekstów
  • Ozzy Osbourne (ur. 1948) – brytyjski wokalista, muzyk, autor tekstów i członek Black Sabbath
  • Tony Iommi (ur. 1948) – brytyjski gitarzysta, założyciel i lider Black Sabbath
  • Nick Rhodes (ur. 1962) – brytyjski klawiszowiec
  • Mike Skinner (ur. 1978) – brytyjski muzyk i multiinstrumentalista, założyciel projektu The Streets
  • Conor Maynard (ur. 1992) – brytyjski wokalista
  • Brad Simpson (ur. 1995) – brytyjski wokalista zespołu The Vamps
  • Bill Ward (ur. 1948) – brytyjski muzyk, perkusista Black Sabbath
  • Geezer Butler (ur. 1949) – brytyjski muzyk, basista Black Sabbath

Miasta partnerskie[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. The Guardian.
  2. Request Rejected, www.birmingham.gov.uk [dostęp 2018-03-03] [zarchiwizowane z adresu 2015-11-26].
  3. birmingham.gov.uk
  4. birmingham.gov.uk/cs/Satellite. birmingham.gov.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-06)]..
  5. Ordnance Survey linked data.
  6. Susan Ashby „The Geography of Birmingham”. JPServicez Search Articles. Archived from the original on 12 February 2008. Retrieved 24 December 2007. jpservicez-searcharticles.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-12)]..
  7. Victor Skipp (1987). The History of Greater Birmingham – down to 1830. Yardley, Birmingham: V. H. T. Skipp. p. 15. ISBN 0-9506998-0-2.
  8. „The Growth of the City, A History of the County of Warwick: Volume 7: The City of Birmingham (1964), s. 4–25". British History Online. Retrieved 22 July 2009.
  9. „Solid Geology – 1:250,000 scale (Source: British Geological Survey, NERC)” (gif). Department for Environment Food and Rural Affairs. Archived from the original on 2006-11-22. Retrieved 7 June 2008. defra.gov.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-11-22)]..
  10. The Domesday Book online.
  11. Birmingham – drugie największe miasto w Wielkiej Brytanii – POLEMI.co.uk, polemi.co.uk [dostęp 2017-11-17] (pol.).
  12. Birmingham (Local Authority) – Key Figures for 2011 Census: Key Statistics, 2011. Neighbourhood Statistics. [dostęp 2016-05-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-11)]. (ang.).
  13. Office for National Statistics: Birmingham (Local Authority) – Ethnic Group, 2011. Neighbourhood Statistics. [dostęp 2016-05-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-11)]. (ang.).
  14. Office for National Statistics: Birmingham (Local Authority) – Religion, 2011. Neighbourhood Statistics. [dostęp 2016-05-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-11)]. (ang.).
  15. Office for National Statistics: Birmingham (Local Authority) – Main Language (detailed), 2011. Neighbourhood Statistics. [dostęp 2016-05-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-11)]. (ang.).
  16. Baza organizacji i instytucji polskich i polonijnych za granicą. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2018-08-12].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]