Mrika
| ||
| Muzyka | ||
|---|---|---|
| Libretto | ||
| Liczba aktów |
3, początkowo 4 | |
| Język oryginału | ||
| Data powstania |
1956–1958 | |
| Prapremiera |
1 grudnia 1958 | |
| ||
Mrika (Maria) – opera skomponowana przez Prenka Jakovę w 1958 z librettem Llazara Siliqiego[3]. Powszechnie uważana za pierwszą operę napisaną w języku albańskim[4]. Obecnie (od 1959) opera składa się z trzech aktów. Premiera w wersji czteroaktowej miała miejsce w Teatrze Migjeni w Szkodrze[5] i została wyreżyserowana przez Andreę Skanjetiego[6]. Premiera poprawionej wersji trzyaktowej miała miejsce w grudniu 1959 w Akademii Muzyki i Szuki w Tiranie[2]. Reżyserem pierwszej sceny był Kristaq Antoniu[7]. Premiera dzieła spotkała się z pozytywnym przyjęciem i stanowiła wielki sukces[8][6]. Akcja opery rozgrywa się w czasach współczesnych twórcom (lata 50 XX wieku), opowiada o losach wiejskiej dziewczyny i jej rodziny[6][3]. Tło opery stanowi budowa Hydroelektrowni im. Karla Marxa. Tytułowa bohaterka przewodzi mobilizacji ruchu robotniczego mającemu nie dopuścić do wysadzenia konstrukcji przez sabotażystów z Jugosławii i Grecji[9]. Wykonawcami byli zarówno profesjonalni artyści, jak również osoby zajmujące się muzyką amatorsko, hobbystycznie[10]. W 2022 roku opera została wystawiona w ramach 60-lecia Wydziału Muzycznego Uniwersytetu Sztuk w Tiranie po 32 latach przerwy, w wykonaniu studentów klasy opery, w reżyserii Rozi Kostanit[11].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Six decades since the first Albanian opera, "Mrika". KOHA, 2018-12-03. [dostęp 2024-03-30]. (ang.).
- ↑ a b George Leotsakos: Jakova, Prenkë - Groove Music. Oxford University Press, 2001. [dostęp 2024-03-30]. (ang.).
- ↑ a b OPERA E PARE SHQIPTARE "MRIKA". [dostęp 2024-03-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-07)].
- ↑ Peter R. Prifti: Socialist Albania Since 1944. T. 23: Domestic and Foreign Developments. Cambridge, MA: MIT Press, 1978, s. 124. ISBN 978-0-262-16070-4.
- ↑ Don Rubin: The World Encyclopedia of Contemporary Theatre: Europe. Routledge, 1994, s. 41. ISBN 978-0-415-05928-2.
- ↑ a b c “Mrika”, opera e parë shqiptare dhe historia e shkopit të artë. kultplus, 2021-07-22. [dostęp 2024-03-29]. (alb.).
- ↑ Një nga yjet artit shqiptar, Kristaq Antoniu. Gazeta Vatra, 2022-12-24. [dostęp 2024-03-28]. (alb.).
- ↑ Neritana Kraja: Historia e operas së parë shqiptare “Mrika”, kompozuar nga Prenkë Jakova. China Radio International, 2022-08-24. [dostęp 2024-03-30]. (alb.).
- ↑ Miranda Vickers: The Albanians A Modern History. I.B.Tauris, 2011, s. 200. ISBN 978-0-85771-025-3.
- ↑ Adela Kolea: Liza Gajtani (Luka), një nga interpretueset e Operës së Parë Shqiptare, “Mrika”. Albania News, 2016-10-16. [dostęp 2024-03-30]. (alb.).
- ↑ Opera e parë shqiptare “Mrika” vjen në skenë pas 32 vitesh me artistët e rinj. ABC News, 2022-04-15. [dostęp 2024-03-31]. (alb.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Peter R. Prifti: Socialist Albania Since 1944. T. 23: Domestic and Foreign Developments. Cambridge, MA: MIT Press, 1978, s. 124. ISBN 978-0-262-16070-4.
- Don Rubin: The World Encyclopedia of Contemporary Theatre: Europe. Routledge, 1994, s. 41. ISBN 978-0-415-05928-2.
- Jim Samson: Music in the Balkans. Boston, MA: Brill, 2013, s. 426-428, seria: Balkan studies library. ISBN 978-90-04-25038-3.