Msza gołobrodych

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Msza gołobrodych – bizantyńska satyra z XIII wieku, anonimowego autora.

Msza gołobrodych (Akoluthía tu anosiú tragogené spanú tu uríu kaj eksuríu) jest bizantyńską satyrą z XIII wieku[1]. Powstała w atmosferze karnawału bizantyńskiego, Brumaliów, w czasie których tłum obiegały fraszki i szydercze wierszyki. Celem satyry jest ówczesna osobistość, której obecnie niepodobna już zidentyfikować[2]. Pogarda autora dla mężczyzn nie noszących brody, stanowi element obyczajowości bizantyńskiej, związany z dużym udziałem eunuchów w życiu Cesarstwa. Eunuchowie wskutek dokonanego na nich zabiegu nie mogli mieć zarostu, zarost - broda - był więc oznaką męskości[3].

Gołobrodzi zostali odmalowani językiem jędrnym, a miejscami nawet nieprzyzwoitym. Obok wersji zachowanej istniała także wersja ustna, zapewne o wiele ostrzejsza i bardziej ordynarna, której ze zrozumiałych względów nie spisano. To co zostało utrwalone daje wystarczające wyobrażenie o swobodzie fraszek i facecji Brumaliów. Początek utworu został ujęty w formę pieśni religijnej. Satyra parodiuje mszę bizantyńską i kończy się aktem intercyzy, w której zostaje spisany posag w jaki ksiądz wyposaża swą córkę wydając ją za gołobrodego[2]. Całość świadczy o pewnej laicyzacji życia w Bizancjum w XIII wieku. Autor wolał nie ujawniać swojego imienia[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b O. Jurewicz: Historia literatury bizantyńskiej. s. 297.
  2. a b H.W. Haussig: Historia kultury bizantyńskiej. s. 357.
  3. Halina Evert-Kappesowa: H.W. Haussig: Historia kultury bizantyńskiej. s. 468.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • O. Jurewicz: Historia literatury bizantyńskiej. Wrocław: Ossolineum, 1984. ISBN 83-04-01422-X.
  • H.W. Haussig: Historia kultury bizantyńskiej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1969.