Tekst źródłowy strony NASA

{{Instytucja państwowa infobox
 |nazwa                  = Narodowa Agencja Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej
 |nazwa oryginalna       = National Aeronautics and Space Administration
 |logo                   = NASA logo.svg
 |opis logo              = Logo NASA
 |grafika                = Space Shuttle Columbia launching.jpg
 |opis grafiki           = Start wahadłowca [[Columbia (wahadłowiec)|Columbia]] – 12 kwietnia 1981
 |państwo                = Stany Zjednoczone
 |data utworzenia        = 29 lipca 1958
 |data likwidacji        = 
 |siedziba               = [[Waszyngton|Waszyngton, D.C.]]
 |tytuł szefa            = Administrator<ref name="leadership">{{Cytuj stronę | url = https://www.nasa.gov/nasa-leadership | tytuł = NASA Leadership | data = 2017-02-16 | opublikowany = NASA | język = en | data dostępu = 2017-04-26}}</ref>
 |szef                   = [[Bill Nelson]]
 |tytuł zastępcy         = Zastępca
 |zastępca               = [[Pamela Melroy]]
 |budżet                 = 22.629 mld [[Dolar amerykański|USD]] <small>(2020)</small><ref>{{Cytuj stronę | url= https://www.planetary.org/get-involved/be-a-space-advocate/become-an-expert/fy2020-nasa-budget.html | tytuł = NASA's FY 2020 Budget | język = en | data dostępu = 2020-05-31 |opublikowany = The Planetary Society}}</ref>
 |zatrudnienie           = 17 389 <small>(31.05.2020)</small><ref>{{Cytuj stronę | url= https://wicn.nssc.nasa.gov/c10/cgi-bin/cognosisapi.dll?b_action=powerPlayService&m_encoding=UTF-8&BZ=1AAABgNNr_f942m2PQWuDQBCF%7E8yOaS9hdlTUgwd1DRHamEahZ6NjCTFuUFOaf981KYTSzu7wHm__gV2ryJdFme%7ESTIXjpAfO1BMQHSShS5TK2I89x%7ENXsYt24AfKd4Mg8mLHMM%7EWvJtGu2S9jcp1CLSqdT9xPxnX6q7hAdwYHOyrE4OtFttBt4eOgTC57HlcgKsMea7qY%7EXBv9F3PRxbPdQz%7ELM245YqkmWSbzZpUmZGotc0%7EAe14rewRRQSEaVEIQQKFwWhmI8QUdcZOD2dO31lHgGDvDeBukxXI0DtPP0yP2m4MfaFq082kADygWwDsATaAwX3QD4C8afk7c7m%7EqBbP_obQJNj2A%3D%3D | tytuł = IBM Cognos PowerPlay Studio – Workforce Profile| język = en | data dostępu = 2020-05-31}}</ref>
 |adres                  = 300 E. Street SW,<br>Suite 5R30<br>Washington, DC 20546
 |plan obszaru działania = 
 |opis planu             = 
 |kod mapy               = Dystrykt Kolumbii
 |współrzędne            = 38.883056 -77.016389
 |opis miejsca           = Siedziba główna NASA
 |commons                = Category:NASA
 |www                    = https://www.nasa.gov
}}
[[Plik:Flag of the United States National Aeronautics and Space Administration.svg|thumb|Flaga NASA]]
'''NASA''' (od [[Język angielski|ang.]] ''National Aeronautics and Space Administration''), '''Narodowa Agencja Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej''' – agencja rządu [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]] odpowiedzialna za narodowy [[Lista załogowych lotów kosmicznych|program lotów kosmicznych]], ustanowiona 29 lipca 1958 roku na mocy [[National Aeronautics and Space Act]]<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.nasa.gov/offices/ogc/about/space_act1.html| tytuł = The National Aeronautics and Space Act| autor =| opublikowany = 29 lipca 1952| data = | język = en | data dostępu = 2011-05-09}}</ref>, zastępując poprzednika – [[National Advisory Committee for Aeronautics]]. NASA nie wchodzi w skład struktury żadnego ministerstwa (departamentu). Ma status niezależnej agencji podległej bezpośrednio [[Prezydent Stanów Zjednoczonych|prezydentowi Stanów Zjednoczonych]].

Oprócz programu lotów kosmicznych agencja jest również odpowiedzialna za długofalowy (zarówno cywilny, jak i wojskowy) program badań [[Przestrzeń kosmiczna|przestrzeni kosmicznej]]. W lutym 2006 roku NASA sama określiła swoje cele, uznając, że jej misją jest „utorowanie drogi przyszłej [[Eksploracja kosmosu|eksploracji kosmosu]], odkryciom naukowym i badaniom z dziedziny [[Aeronautyka|aeronautyki]]”<ref name="do1">{{cytuj stronę | url = http://www.nasa.gov/about/highlights/what_does_nasa_do.html | tytuł = Does NASA Do? | opublikowany = NASA | język = en | data dostępu = 2011-05-08}}</ref>.

== Historia ==
=== Wyścig kosmiczny ===
[[Plik:Mercury 3.jpg|thumb|5 maja 1961 odpalono rakietę ''Redstone'', a wraz z nią pojazd ''[[Mercury-Redstone 3|Mercury]]'' z [[Alan Shepard|Alanem Shepardem]] na pokładzie]]
{{Osobny artykuł|Wyścig kosmiczny}}
W wyniku [[Program Interkosmos|radzieckiego programu kosmicznego]] uwieńczonego wystrzeleniem pierwszego w historii świata [[Sztuczny satelita|sztucznego satelity]] (''[[Sputnik 1]]'') 4 października 1957 uwaga [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]] skierowała się ku własnym działaniom w tym zakresie. [[Kongres Stanów Zjednoczonych|Kongres]] zaniepokojony realnym zagrożeniem ze strony [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] i możliwością utraty pozycji lidera w dziedzinie nowych technologii zaapelował do prezydenta [[Dwight Eisenhower|Dwighta D. Eisenhowera]] oraz jego doradców o podjęcie bardziej stanowczych kroków mających na celu wsparcie i rozszerzenie programu badań kosmicznych. Kilka miesięcy ożywionej debaty doprowadziło do stworzenia wspólnego stanowiska określającego, że nowa agencja federalna powinna służyć prowadzeniu wszelkiej niewojskowej działalności w przestrzeni kosmicznej. W tym samym okresie została powołana do życia [[Defense Advanced Research Projects Agency|DARPA]], a także wiele innych podobnych do niej programów kosmicznych, które wkrótce zostały włączone w zakres działalności NASA.

Wystrzelony 1 lutego 1958 [[Explorer 1]] (oficjalnie ''Satellite 1958 Alpha'') był pierwszym amerykańskim sztucznym satelitą. 29 lipca 1958 r. prezydent Dwight D. Eisenhower podpisał [[National Aeronautics and Space Act]], ustanawiając Narodową Agencję Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej (NASA). Gdy zaczynała ona działalność 1 października 1958 r., składała się z 4 laboratoriów i zatrudniała około 80 pracowników rządowej agencji badawczej [[National Advisory Committee for Aeronautics|NACA]]. Ogromne znaczenie dla włączenia się NASA do ''wyścigu kosmicznego'' miała technologia przejęta od [[V2 (pocisk rakietowy)|niemieckiego programu budowy rakiet]] prowadzonego przez [[Wernher von Braun|Wernhera von Brauna]], który po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] został obywatelem Stanów Zjednoczonych. Pełnił on też kluczową rolę w amerykańskim programie księżycowym i dziś wymieniany jest wśród najważniejszych konstruktorów rakiet kosmicznych i pionierów podboju kosmosu. Do NASA zostały włączone elementy [[Agencja Pocisków Balistycznych Armii|ABMA]] (której zespół von Brauna był częścią) oraz [[United States Naval Research Laboratory|Naval Research Laboratory]]<ref>{{cytuj stronę |url=https://history.msfc.nasa.gov/vonbraun/bio.html |tytuł=Biography of Wernher Von Braun |autor=MSFC History Office |opublikowany=NASA |język=en |data dostępu=2011-06-24 |archiwum=https://web.archive.org/web/20170113095018/https://history.msfc.nasa.gov/vonbraun/bio.html |zarchiwizowano=2017-01-13}}</ref>.

Pierwsze programy NASA dotyczyły przede wszystkim [[Załogowy lot kosmiczny|załogowych lotów kosmicznych]] i były prowadzone w atmosferze rywalizacji między USA a ZSRR ([[wyścig kosmiczny]]) w okresie [[zimna wojna|zimnej wojny]]. [[Program Mercury]] zapoczątkowany w 1958 r. miał na celu zbadanie czy człowiek jest w stanie przeżyć w [[Przestrzeń kosmiczna|przestrzeni kosmicznej]]. Poproszono więc przedstawicieli armii amerykańskiej o wzięcie udziału w projekcie NASA mającym na celu przeprowadzenie eksperymentalnego lotu statku powietrznego, który był rozwijany przez US Army już w latach pięćdziesiątych. Dzięki współpracy z istniejącymi wojskowymi ośrodkami badawczymi oraz pomocy technicznej udzielonej przez wojsko, 5 maja 1961 r. [[Alan Shepard]], pilotując statek ''[[Mercury-Redstone 3|Freedom 7]]'' podczas 15-minutowego lotu suborbitalnego został pierwszym Amerykaninem w kosmosie. [[John Glenn]] natomiast został pierwszym amerykańskim astronautą, który przebywał na orbicie Ziemi, gdy 20 lutego 1962 r. odbył ponad 5-godzinny lot w statku ''[[Mercury-Atlas 6|Friendship 7]]''.

Gdy projekt Mercury wykazał, że załogowe loty kosmiczne są możliwe, postanowiono uruchomić [[program Gemini]], aby przeprowadzić eksperymenty i prace związane z wysłaniem misji na [[Księżyc]]. Pierwszy lot programu Gemini z astronautami na pokładzie ([[Gemini 3]]), którego dowódcą został [[Virgil Grissom|Gus Grissom]] odbył się 23 marca 1965 r. Dziewięć kolejnych misji udowodniło, że człowiek jest w stanie żyć w statku kosmicznym dłuższy czas, a także że możliwe jest połączenie (dokowanie) z innym statkiem w przestrzeni kosmicznej. Loty programu Gemini dostarczyły również wielu danych medycznych dotyczących wpływu stanu nieważkości na ludzki organizm<ref>{{cytuj stronę |url=http://history.nasa.gov/SP-4213/sp4213.htm |tytuł=THE HUMAN FACTOR: Biomedicine in the Manned Space Program to 1980 |nazwisko=Pitts |imię=John A. |data=1985 |opublikowany=NASA |strony=104–110 |język=en |data dostępu=2011-06-24}}</ref>.

=== Program Apollo ===
[[Plik:Buzz salutes the U.S. Flag.jpg|thumb|Buzz Aldrin na powierzchni Księżyca (misja Apollo 11)]]
{{Osobny artykuł|Program Apollo}}
Program Apollo powstał w celu wysłania pierwszego człowieka na Księżyc i bezpiecznego sprowadzenia go na Ziemię. Misja [[Apollo 1]] skończyła się tragiczną śmiercią astronautów, gdy podczas symulacji lotu wewnątrz modułu sterowania wybuchł pożar. Z powodu tego incydentu przeprowadzono później kilka prób bez udziału załogi, zanim ponownie wprowadzono ludzi na pokład statku kosmicznego. [[Apollo 8]] i [[Apollo 10]] zbadały orbitę Księżyca oraz przywiozły jego liczne fotografie. 20 lipca 1969 r. [[Apollo 11]] z [[Neil Armstrong|Neilem Armstrongiem]], [[Michael Collins (astronauta)|Michaelem Collinsem]] i [[Buzz Aldrin|Buzzem Aldrinem]] na pokładzie po raz pierwszy w historii wylądował na powierzchni Księżyca. [[Apollo 13]], po awarii statku i walce o życie astronautów, przywiózł na Ziemię jedynie jego zdjęcia. Sześć misji, które wylądowały na srebrzystym globie, dostarczyło niezliczoną ilość danych naukowych i prawie 400 kilogramów próbek. Eksperymenty przeprowadzone przez astronautów obejmowały m.in. [[Mechanika gruntów|mechanikę gruntów]], [[meteoroid]]y, [[Sejsmologia|sejsmologię]], [[Wymiana ciepła|wymianę cieplną]], [[Lunar Laser Ranging Experiment]], [[pole magnetyczne]] oraz [[wiatr słoneczny]]<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Chaikin |imię = Andrew | autor link= | tytuł= A Man on the Moon | wydawca = Penguin Books | miejsce = Nowy Jork | rok = 1998 |isbn = 0140272011}}</ref>.

=== Skylab ===
{{Osobny artykuł|Skylab}}
Skylab był pierwszą [[Stacja kosmiczna|stacją kosmiczną]] umieszczoną na orbicie przez Stany Zjednoczone. Ta ważąca 75 ton stacja, wyniesiona przez rakietę Saturn 5 przebywała nad Ziemią w latach 1973–1979. W tym czasie odwiedziły ją trzy załogi astronautów (w latach 1973–1974). Badania prowadzone przez załogi Skylaba początkowo miały się skupić na anomaliach związanych z grawitacją w innych systemach gwiezdnych, ale z braku funduszy i zainteresowania ze strony rządu ograniczono zakres badań. Stacja miała laboratorium do badania wpływu [[Mikrograwitacja|mikrograwitacji]] oraz [[Apollo Telescope Mount]]. W wyniku tarcia o wysokie warstwy atmosfery stacja Skylab zaczęła zacieśniać orbitę okołoziemską. W celu przesunięcia jej na wyższą orbitę zaprojektowany został [[wahadłowiec kosmiczny|wahadłowiec]], jednak zanim zdołano go wystrzelić, stacja weszła w atmosferę (1979), gdzie uległa zniszczeniu<ref>{{cytuj stronę |url=http://history.nasa.gov/SP-4208/contents.htm |tytuł=Living and Working in Space: A History of Skylab |nazwisko=Compton |imię=William D. |nazwisko2=Dunlap |imię2=Charles |data=1983 |opublikowany=NASA |język=en |data dostępu=2011-06-23}}</ref>.

=== Program wahadłowców ===
{{Osobny artykuł|Space Transportation System}}
Budowa [[Wahadłowiec kosmiczny|wahadłowców]], które mogłyby regularnie latać w kosmos, stała się głównym celem NASA w latach 70. i 80. Do 1985 r. stworzono cztery takie jednostki. Pierwszym, który wystartował z Ziemi 12 kwietnia 1981 r., był prom ''[[Columbia (wahadłowiec)|Columbia]]''<ref>Bernier, Serge (Stephen Lyle Translator): ''Space Odyssey: The First Forty Years of Space Exploration.'' Cambridge University Press, 2002, {{ISBN|0-521-81356-5}}.</ref>.

Najważniejszą korzyścią wynikającą z realizacji programu wahadłowców miało być znaczące obniżenie kosztów wynoszenia ładunków w przestrzeń kosmiczną (w stosunku do używanych do tego celu rakiet jednorazowych). W rzeczywistości jednak osiągnięcie tego celu okazało się nierealne. Podobnie jak w przypadku programu Apollo, program STS obciążony był dużymi wydatkami stałymi (takimi jak konieczność ciągłego utrzymywania rozbudowanego personelu naziemnego), które na starcie obniżały jego konkurencyjność<ref name="astronautix1">{{cytuj stronę |url=http://www.astronautix.com/s/shuttle.html |tytuł=Shuttle |opublikowany=Encyclopedia Astronautica |język=en |data dostępu=2011-06-20}}</ref>. [[STS-51-L|Katastrofa promu Challenger]] w 1986 r. wykazała, iż ''Space Shuttle'' nie jest systemem wystarczająco dojrzałym do wykonywania pełnego zakresu planowanych dla niego misji, zaś utrzymywanie dotychczasowej częstotliwości startów nie gwarantuje niezbędnego minimum bezpieczeństwa<ref>{{cytuj stronę |url=http://science.ksc.nasa.gov/shuttle/missions/51-l/docs/rogers-commission/recommendations.txt |tytuł=Report of the Presidential Commission on the Space Shuttle Challenger Accident |autor=Presidential Commission on the Space Shuttle Challenger Accident |data=1986 |opublikowany=NASA |strony=198–201 |język=en |data dostępu=2011-06-20}}</ref>. Wprowadzone po katastrofie ograniczenia zmusiły NASA do zaprzestania eksploatacji promów do celów komercyjnych oraz spowodowały skasowanie planowanych na potrzeby [[United States Air Force|USAF]] startów z bazy [[Vandenberg Air Force Base|Vandenberg]]<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.aero.org/publications/crosslink/winter2003/05.html |archiwum=https://web.archive.org/web/20030623043144/http://www.aero.org/publications/crosslink/winter2003/05.html |tytuł=The Air Force Space Shuttle Program: A Brief History |nazwisko=Tomei |imię=E.J. |opublikowany=Aerospace |język=en |data dostępu=2011-06-20 |zarchiwizowano=2003-06-23}}</ref>. Pierwotna koncepcja NASA, która zakładała wykorzystanie systemu STS jako uniwersalnego środka transportu, została więc ostatecznie zarzucona.

Niemniej jednak wahadłowce zostały wykorzystane w wielu ogromnych i złożonych logistycznie przedsięwzięciach, jak np. wysłanie na orbitę [[Kosmiczny Teleskop Hubble’a|Kosmicznego Teleskopu Hubble’a]] (HST). HST został zbudowany stosunkowo małym nakładem środków (wynoszącym niespełna 2 miliardy dolarów), jednak już od momentu rozpoczęcia pracy w 1990 r. zachwycił swoimi zdjęciami zarówno naukowców, jak i opinię publiczną. Niektóre fotografie zrobione przez teleskop, jak chociażby [[Głębokie Pole Hubble’a|Głębokiego Pola Hubble’a]], stały się niemal legendarne. Teleskop Hubble’a jest wspólnym projektem NASA i [[Europejska Agencja Kosmiczna|Europejskiej Agencji Kosmicznej]] (ESA), a jego sukces utorował drogę ściślejszej współpracy obu agencji.

W 1995 r. wznowiono współpracę rosyjsko-amerykańską w zakresie podboju kosmosu, doprowadzając do powstania [[Program Shuttle-Mir|programu Shuttle-Mir]], który obejmował loty wahadłowców na stację kosmiczną [[Mir (stacja kosmiczna)|Mir]]. Współpraca ta trwa do dziś, [[Rosja]] i Stany Zjednoczone są głównymi partnerami w budowie największej w historii stacji kosmicznej – [[Międzynarodowa Stacja Kosmiczna|ISS]] (budowa ta stała się głównym powodem dalszego utrzymywania floty wahadłowców<ref name="astronautix1" />). Znaczenie tej współpracy najbardziej uwidoczniło się w chwili, gdy NASA zmuszona była polegać na rosyjskich rakietach nośnych do zaopatrywania Międzynarodowej Stacji Kosmicznej po [[Katastrofa promu Columbia|katastrofie promu ''Columbia'']].

Katastrofa promu ''Columbia'' z 2003 r., w której zginęła cała siedmioosobowa załoga (sześciu Amerykanów i jeden Izraelczyk), spowodowała 29-miesięczną przerwę w lotach wahadłowców i dogłębną analizę dotychczasowych priorytetów NASA. Administracja rządowa, środowisko naukowców i opinia publiczna poddały publicznej dyskusji przyszłość programu lotów kosmicznych.

14 stycznia 2004 prezydent [[George W. Bush]] w swoim przemówieniu ogłosił nową [[Vision for Space Exploration|wizję eksploracji przestrzeni kosmicznej]]. Zgodnie z jej założeniami wahadłowce miały wznowić swoje loty w najkrótszym możliwym terminie, nie później jednak niż do końca roku 2010 musiałyby zostać wycofane z eksploatacji. Zastąpić je miały nowo zaprojektowane pojazdy załogowe, oblatane do roku 2014<ref name="bushvision1">{{cytuj stronę |url=http://history.nasa.gov/Bush%20SEP.htm |tytuł=President Bush Announces New Vision for Space Exploration Program |autor=The White House |data=2004-01-14 |opublikowany=NASA |język=en |data dostępu=2011-06-14}}</ref>.

Pierwszy po przerwie lot wahadłowców miał miejsce w roku 2005 (misja [[STS-114]]). Zakończył się on pełnym sukcesem i regularne misje programu zostały wznowione.

Pierwotny termin wyłączenia z eksploatacji systemu STS okazał się jednak nierealny. W roku 2008 amerykańska [[Izba Reprezentantów Stanów Zjednoczonych|Izba Reprezentantów]] zatwierdziła budżet na dodatkową misję programu ([[STS-134]]), potrzebną do instalacji na ISS spektrometru [[Alpha Magnetic Spectrometer|AMS]]<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.space.com/5537-house-approves-bill-extra-space-shuttle-flight.html |tytuł=House Approves Bill for Extra Space Shuttle Flight |nazwisko=Berger |imię=Brian |data=2008-06-19 |opublikowany=SPACE.com |język=en |data dostępu=2011-06-14}}</ref>. Oznaczało to przedłużenie lotów promów do roku 2011. W roku 2010 – ze względu na opóźnienia komercyjnego programu [[Commercial Orbital Transportation Services|COTS]] – niezbędne okazało się wykonanie jeszcze jednego lotu do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Od strony finansowej został on ostatecznie zatwierdzony w kwietniu 2011 – jako misja [[STS-135]], realizowana w lipcu 2011. Dalszego przedłużenia programu STS nie przewiduje się<ref>{{cytuj stronę |url=https://spacenews.com/bolden-says-extra-shuttle-flight-needed-hedge-against-additional-cots-delays/ |tytuł=Bolden Says Extra Shuttle Flight Needed As Hedge Against Additional COTS Delays |nazwisko=Svitak |imię=Amy |data=2010-11-19 |opublikowany=Space News |język=en |data dostępu=2011-06-14}}</ref><ref>{{cytuj stronę |url=http://www.spaceflightnow.com/shuttle/sts135/110421budget/ |tytuł=Federal budget pays for summer shuttle flight |nazwisko=Clark |imię=Stephen |data=2011-04-21 |opublikowany=Spaceflight Now |język=en |data dostępu=2011-06-14}}</ref>.

=== Międzynarodowa Stacja Kosmiczna ===
{{Osobny artykuł|Międzynarodowa Stacja Kosmiczna}}
Koszty przedsięwzięcia, jakim jest budowa Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (wynoszące ponad sto miliardów dolarów), sprowadzają na NASA ostrą krytykę, co do zasadności budowy stacji i przyszłych korzyści płynących z jej istnienia.

=== NASA+ ===
W lipcu 2023 NASA ogłosiła<ref>{{Cytuj stronę |url=https://www.nasa.gov/news-release/nasa-launches-beta-site-on-demand-streaming-app-update-coming-soon/ |tytuł=NASA Launches Beta Site; On-Demand Streaming, App Update Coming Soon |data=2023-07-27 |data dostępu=2023-11-06 |opublikowany=NASA}}</ref>, że uruchomi wkrótce serwis streamingowy ''NASA+'', gdzie będą udostępnione wszystkie materiały wideo nagrane przez agencję. Serwis ma być dostępny za darmo oraz bez reklam. Serwis ma być alternatywą dla [[NASA TV]]<ref>{{Cytuj stronę |url=https://www.telepolis.pl/wiadomosci/telewizja-i-vod/nasa-plus-darmowy-vod-bez-reklam |tytuł=Nadchodzi kosmiczny Netflix. Za darmo i bez reklam |data=2023-11-03}}</ref>.

== Przyszłość NASA ==
[[Plik:Rocket size comparison.png|thumb|Od lewej: [[Saturn V]], [[wahadłowiec kosmiczny]], a także anulowane [[Ares I]], [[Ares IV]] i [[Ares V]]]]
NASA prowadzi obecnie misje związane z badaniami [[Księżyc]]a, [[Merkury|Merkurego]], [[Mars]]a i [[Saturn]]a, jak również obserwację [[Słońce|Słońca]]. W sferze zainteresowań agencji leżą też eksploracja dalszych obszarów Wszechświata oraz badania Ziemi.

W 2011 r. rozpoczęły się misja [[Juno (sonda kosmiczna)|Juno]], której zadaniem jest obserwacja [[Jowisz]]a oraz [[Mars Science Laboratory]] (MSL), będąca kolejną misją [[łazik (badania kosmosu)|łazika]] przeznaczonego do badań Marsa. Na rok 2013 planowana jest misja orbitera [[Mars Atmosphere and Volatile Evolution]] (MAVEN), której celem będzie zbadanie górnych warstw marsjańskiej atmosfery.

W ramach misji [[New Horizons]] NASA wystrzeliła w 2006 r. [[Sonda kosmiczna|sondę kosmiczną]], która planowo ma w 2015 r. dotrzeć do [[(134340) Pluton|Plutona]]. Sonda uzyskała tzw. [[Asysta grawitacyjna|asystę grawitacyjną]] od [[Jowisz]]a w lutym 2007 r. i rozpoczęła przeszukiwanie niektórych z księżyców planety oraz sprawdzanie niektórych urządzeń wewnętrznych podczas trwania lotu.

=== Wizja Eksploracji Kosmosu ===
{{Osobny artykuł|Vision for Space Exploration}}
[[Plik:Orion briefing model.jpg|thumb|Wybór dostawcy Oriona – 31 sierpnia 2006]]
14 stycznia 2004 r., dziesięć dni po wylądowaniu łazika ''[[Spirit (łazik)|Spirit]]'', prezydent Stanów Zjednoczonych [[George W. Bush]] ogłosił nowy plan dotyczący przyszłości NASA: [[Vision for Space Exploration|Wizja Eksploracji Kosmosu]] ([[język angielski|ang.]] ''Vision for Space Exploration''). Zgodnie z nim ludzkość ponownie wyląduje na Księżycu do 2018 r. i stworzy tam stałą bazę, która stanie się zalążkiem przyszłych misji (m.in. na Marsa). Wahadłowce zostaną wycofane z użycia w 2010 r. i zastąpione przez statek kosmiczny [[Orion Multi-Purpose Crew Vehicle|Orion]] do 2014 r. (zdolny zarówno do dokowania do [[Międzynarodowa Stacja Kosmiczna|ISS]], jak i opuszczenia orbity ziemskiej). Mniej pewna jest natomiast przyszłość Międzynarodowej Stacji Kosmicznej – konstrukcja ma zostać ukończona, ale to jedyna pewna odnośnie do niej rzecz<ref name="bushvision1" />. Chociaż plan początkowo został sceptycznie przyjęty przez Kongres, to jednak pod koniec 2004 r. zgodził się on przeznaczyć fundusze na pierwsze lata funkcjonowania nowej wizji podboju kosmosu.

Mając nadzieję na przyśpieszenie rozwoju prywatnego sektora badań kosmicznych, NASA ustanowiła w 2004 r. serię tzw. [[Centennial Challenges]] ([[Język polski|pol.]] ''Wyzwania Stulecia''), specjalnych nagród dla pozarządowych drużyn za osiągnięcia w dziedzinie technologii kosmicznych. Wyzwania stawiały przed współzawodniczącymi drużynami zadania, których osiągnięcie ułatwi wypełnienie celów ''Wizji Eksploracji Kosmosu'', takich jak stworzenie lepszych kombinezonów dla astronautów<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.nasa.gov/offices/oct/early_stage_innovation/centennial_challenges/cc_info_detail.html |tytuł=Centennial Challenges – Background |autor=Office of the Chief Technologist |opublikowany=NASA |język=en |data dostępu=2011-06-25}}</ref>.

=== Nowa polityka kosmiczna ===
[[Plik:President Obama Visits Kennedy Space Center.jpg|thumb|Prezydent Obama przybywa do [[Centrum Kosmiczne Johna F. Kennedy’ego|KSC]] (kwiecień 2010)]]
Z nadejściem prezydentury [[Barack Obama|Baracka Obamy]] zmieniły się również rządowe plany wobec NASA. Cele wyznaczone w ''Wizji Eksploracji Kosmosu'' z perspektywą załogowych misji księżycowych straciły swoje priorytetowe znaczenie. W efekcie [[program Constellation]] został usunięty z zaproponowanego w lutym 2010 budżetu agencji<ref name="timesonline1">{{cytuj stronę | url = http://web.archive.org/web/20110604180253/http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/us_and_americas/article7011322.ece | tytuł = Nasa reduced to ‘pipe dreams’ as Obama cancels Moon flights | nazwisko = Goddard | imię = Jacqui | data = 2010-02-02 | opublikowany = The Times | język = en | data dostępu = 2011-11-28}}</ref>. Część funduszy została natomiast przekierowana do sektora prywatnego, który – zgodnie z nową doktryną – zapewnić ma Stanom Zjednoczonym załogowy transport orbitalny po zakończeniu programu STS. Wsparcie finansowe na łączną kwotę 50 mln. USD otrzymały firmy: [[Blue Origin]], [[Boeing|The Boeing Company]], [[Paragon Space Development Corporation]], [[Sierra Nevada Corporation]] i [[United Launch Alliance]]<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.computerworlduk.com/news/it-business/18625/nasa-brings-in-commercial-spaceflight-companies/ | tytuł = NASA brings in commercial spaceflight companies | nazwisko = Cooney | imię = Michael | data = 2010-02-02 | opublikowany = Computerworld UK | język = en | data dostępu = 2011-06-15}}</ref>.

15 kwietnia 2010 prezydent Barack Obama wygłosił przemówienie w [[Centrum Kosmiczne Johna F. Kennedy’ego|Centrum Kosmicznym Johna F. Kennedy’ego]], w którym nakreślił główne punkty nowej polityki podboju przestrzeni kosmicznej. Zakłada ona m.in. projekt ciężkiej rakiety nośnej i statku kosmicznego, które miałyby służyć załogowym lotom poza orbitę Księżyca (po roku 2025 lot do planetoidy, po 2030 – misja na orbitę Marsa)<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.nytimes.com/2010/04/16/science/space/16nasa.html |tytuł=Obama Vows Renewed Space Program |nazwisko=Chang |imię=Kenneth |data=2010-04-15 |opublikowany=The New York Times |język=en |data dostępu=2011-06-15}}</ref>.

=== Baza na Księżycu ===
4 grudnia 2006 r. NASA ogłosiła, że planuje zbudowanie stałej bazy na [[Księżyc]]u<ref name="moon2">{{cytuj stronę | url = http://www.nasa.gov/pdf/164021main_lunar_architecture.pdf | tytuł = Global Exploration Strategy and Lunar Architecture | autor = | opublikowany = NASA Office of Public Affairs | język = en | data dostępu = 2011-05-09}}</ref>. [[Scott J. Horowitz]] powiedział, że celem agencji jest uruchomienie do 2024 r. w pełni funkcjonalnej bazy, która pozwoliłaby na rotacyjne loty załogowe (podobnie jak w przypadku [[Międzynarodowa Stacja Kosmiczna|Międzynarodowej Stacji Kosmicznej]]). NASA planowała współpracę z innymi agencjami narodowymi przy wypełnianiu tej misji<ref name="moon">{{cytuj stronę| url = http://edition.cnn.com/2006/TECH/space/12/04/moon.base/index.html| tytuł = NASA wants permanent moon base| autor = | język = en | data dostępu = 2011-05-09}}</ref>. Jednakże po zmianach w strukturach administracyjnych agencji w roku 2009 zaczęły pojawiać się sygnały, że plany te mogą nie zostać zrealizowane ze względu na prawdopodobną zmianę głównych celów przyszłych misji załogowych<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.newscientist.com/article/dn17052-nasa-may-abandon-plans-for-moon-base.html |tytuł=NASA may abandon plans for moon base |nazwisko=Shiga |imię=David |data=2009-04-29 |opublikowany=NewScientist |język=en |data dostępu=2011-06-11}}</ref>.

Ostatecznie w roku 2010 prezydent Barack Obama wycofał fundusze przeznaczone na program załogowej eksploracji Księżyca argumentując, że projekt przekroczył założenia budżetowe i terminowe, a sam pomysł nie nosi znamion innowacyjności. W zamian NASA skoncentrować się ma na tworzeniu nowych technologii, które miałyby przyśpieszyć przyszły podbój Kosmosu. Agencja ma też zająć się wsparciem prywatnych firm konstruujących systemy transportu załogowego do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej<ref name="timesonline1" /><ref>{{cytuj stronę |url=http://www.bbc.co.uk/worldservice/news/2010/02/100201_obama_moon_wup_sl.shtml |tytuł=Obama scraps funding for Nasa’s American Moon base mission |data=2010-02-01 |opublikowany=BBC |język=en |data dostępu=2011-06-11}}</ref>.

=== Człowiek na Marsie ===
28 września 2007 r. administrator NASA [[Michael D. Griffin]] stwierdził, że NASA zamierza wysłać człowieka na [[Mars]]a do 2037 r., a w 2057 r.: „Powinniśmy obchodzić dwudziestolecie lądowania człowieka na Marsie”<ref name="mars1">{{cytuj stronę| url = http://economictimes.indiatimes.com/articleshow/msid-2400554,prtpage-1.cms| tytuł = NASA aims to put man on Mars by 2037| autor = The Economic Times| język =en| data dostępu = 2011-05-09}}</ref>.

Kolejnym nawiązaniem do ewentualnej załogowej wyprawy na Marsa było przemówienie prezydenta Baracka Obamy wygłoszone 15 kwietnia 2010 w Centrum Kosmicznym imienia Johna F. Kennedy’ego. Obama przedstawiając najważniejsze punkty nowej polityki podboju kosmosu wymienił Marsa jako możliwy cel przyszłych wypraw załogowych. Według niego do roku 2025 Stany Zjednoczone dysponować będą statkiem umożliwiającym lot poza orbitę Księżyca. Po roku 2030 możliwe będzie wysłanie człowieka na orbitę Marsa, a w dalszej przyszłości lądowanie na jego powierzchni<ref>{{cytuj stronę |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/8623691.stm |tytuł=Obama sets Mars goal for America |nazwisko=Amos |imię=Jonathan |data=2010-04-15 |opublikowany=BBC |język=en |data dostępu=2011-06-16}}</ref>.

== Struktura NASA ==
=== Rada Doradcza ===
Wraz z powołaniem do życia NASA w 1958 r., została zlikwidowana [[National Advisory Committee for Aeronautics|NACA]], a jej ośrodki badawcze – [[Centrum Badawcze imienia Josepha Amesa]], [[Centrum Badawcze imienia Johna H. Glenna|Lewis Research Center]], [[Langley Research Center]] – zostały włączone w struktury nowej agencji, podobnie jak niektóre elementy [[United States Army|US Army]] i [[United States Navy|US Navy]]. W 1967 r. Kongres USA polecił NASA stworzenie specjalnego zespołu ds. bezpieczeństwa przestrzeni powietrznej ([[Język angielski|ang.]] ''[[Aerospace Safety Advisory Panel]], ASAP''), aby doradzał administratorowi agencji w sprawach bezpieczeństwa i zagrożenia programów kosmicznych NASA. Dodatkowo powstały [[Space Program Advisory Council]] oraz [[Research and Technology Advisory Council]].

W 1977 r. wszystkie je połączono i stworzono NASA Advisory Council ([[Język polski|pol.]] ''Rada Doradcza NASA''), która jest następcą NACA<ref name="Adv1">{{cytuj stronę| url = http://www.hq.nasa.gov/office/codez/new/advback.html | archiwum = https://web.archive.org/web/20110604212127/http://www.hq.nasa.gov/office/codez/new/advback.html | tytuł = NASA Advisory Council History| autor = NASA| język = en| data dostępu = 2011-05-08}}</ref>.

=== Administracja ===
{{Osobny artykuł|Lista administratorów NASA}}
Administrator NASA jest najwyższym w hierarchii pracownikiem tej agencji, a także pełni rolę doradcy [[Prezydenci Stanów Zjednoczonych|prezydenta Stanów Zjednoczonych]] ds. badań kosmicznych. Zadaniem administratora jest kierowanie pracami NASA w taki sposób, aby wywiązywać się z zadań stawianych jej przez [[Vision for Space Exploration|Wizję Eksploracji Kosmosu]]. Obecnym administratorem agencji jest [[Bill Nelson]], który pełni tę funkcję od 3 maja 2021 roku<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.nasa.gov/about/highlights/bolden_bio.html |tytuł=Charles F. Bolden Jr., NASA Administrator |autor=NASA |język=en |data dostępu=2011-05-08}}</ref>.

Zastępca administratora NASA jest drugą osobą w agencji, kieruje jej pracami, jak również odpowiada za politykę agencji. Zastępca administratora reprezentuje NASA przed Biurem Wykonawczym Prezydenta, [[Kongres Stanów Zjednoczonych|Kongresem]], szefami agencji federalnych, organizacjami międzynarodowymi, a także zewnętrznymi organizacjami i społecznościami. Zastępca administratora dogląda także codziennej pracy biur NASA, takich jak: Biuro Głównego Urzędnika ds. Finansów czy Biuro Planowania Ogólnego i Komunikacji Strategicznej. Obecnym zastępcą administratora agencji od 21 czerwca 2021 r. jest [[Pamela Melroy]]<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.nasa.gov/about/highlights/garver_bio.html |tytuł=Lori B. Garver, NASA Deputy Administrator |autor=NASA |język=en |data dostępu=2011-05-08}}</ref>.

=== Ośrodki badawcze ===
[[Plik:Vehicle-Assembly-Building-July-6-2005.jpg|thumb|[[Centrum Kosmiczne Johna F. Kennedy’ego]]]]
Główna siedziba NASA mieści się w [[Waszyngton]]ie. Kompleks NASA Shared Services znajduje się na terenie [[John C. Stennis Space Center]] koło [[Bay St. Louis (Missisipi)|Bay St. Louis]] w stanie [[Missisipi (stan)|Missisipi]]. Ośrodek został przebudowany po zniszczeniach spowodowanych przez [[Huragan Katrina]] w 2005 r.

NASA ma wiele ośrodków badawczych i testowych, których zastosowanie wielokrotnie zmieniało się w przeciągu lat:
* [[Centrum Kosmiczne Johna F. Kennedy’ego]], [[Floryda]]
* [[Centrum Lotów Kosmicznych imienia George’a C. Marshalla]], [[Huntsville (Alabama)|Huntsville]], [[Alabama]]
* [[Centrum Lotów Kosmicznych imienia Lyndona B. Johnsona]], [[Houston]], [[Teksas]]
* [[Centrum Lotów Kosmicznych imienia Roberta H. Goddarda]], [[Greenbelt (Maryland)|Greenbelt]], [[Maryland]]
* [[Centrum Badawcze imienia Josepha Amesa]], [[Moffett Field]], [[Kalifornia]]
* [[Centrum Badania Lotu imienia Neila A. Armstronga]], [[Edwards Air Force Base|Edwards]], Kalifornia
* [[Jet Propulsion Laboratory]], [[Pasadena (Kalifornia)|Pasadena]], Kalifornia
* [[Langley Research Center]], [[Hampton (Wirginia)|Hampton]], [[Wirginia]]
* [[Centrum Badawcze imienia Johna H. Glenna]], [[Cleveland]], [[Ohio]]
* [[Michoud Assembly Facility]], [[Nowy Orlean]], [[Luizjana]]
* [[John C. Stennis Space Center]], [[Bay St. Louis (Missisipi)|Bay St. Louis]], Missisipi
* [[Wallops Flight Facility]], [[Wallops Island]], Wirginia

== Misje NASA ==
[[Plik:Hubble Space Telescope over Earth (during the STS-109 mission).jpg|thumb|Kosmiczny Teleskop Hubble’a na tle Ziemi (podczas misji [[STS-109]])]]
{{Osobny artykuł|Lista misji NASA}}
NASA ma na swoim koncie znaczącą liczbę udanych misji kosmicznych, wliczając w to ponad 150 [[Załogowy lot kosmiczny|lotów załogowych]]. Wiele z nich związanych jest z [[Program Apollo|programem Apollo]], który objął szereg lotów na [[Księżyc]], w tym sławny pierwszy w historii spacer po srebrnym globie podczas misji [[Apollo 11]]. W ramach [[Space Transportation System|programu lotów wahadłowców]], pomimo straty promów ''[[Challenger (wahadłowiec)|Challenger]]'' i ''[[Columbia (wahadłowiec)|Columbia]]'', również odnotowano wiele sukcesów. Do najbardziej znanych zaliczyć można wyniesienie na orbitę [[Kosmiczny Teleskop Hubble’a|Teleskopu Hubble’a]] i późniejsze jego naprawy, dokowanie do stacji kosmicznej [[Mir (stacja kosmiczna)|Mir]], a także budowę [[Międzynarodowa Stacja Kosmiczna|Międzynarodowej Stacji Kosmicznej]] – wspólnego projektu wielu narodowych [[Lista agencji kosmicznych|agencji kosmicznych]]. Przyszłe plany NASA co do załogowej [[Eksploracja kosmosu|eksploracji kosmosu]] powiązane były początkowo z księżycowym [[Program Constellation|programem Constellation]]. Po jego skasowaniu dalekosiężnym celem agencji stało się opracowanie technologii umożliwiającej podróże poza orbitę Księżyca (lądowanie na [[planetoida]]ch, a docelowo na [[Mars]]ie). W opracowaniu nowych pojazdów na potrzeby transportu orbitalnego pomóc ma natomiast zaangażowanie sektora prywatnego<ref name="timesonline1" />.

NASA przeprowadziła także wiele misji bezzałogowych, których zadaniem było zbadanie [[Planeta|planet]] [[Układ Słoneczny|Układu Słonecznego]], czy też przestrzeni kosmicznej poza jego granicami ([[Pioneer 10]], [[Pioneer 11]], [[Voyager 1]] i [[Voyager 2]]). NASA pozostaje na razie jedyną agencją, która wysłała misje poza granice naszego układu planetarnego.

Sonda [[Cassini-Huygens|Cassini]], która została wystrzelona w 1997 r. od połowy 2004 r. zajmowała się badaniem układu [[Saturn]]a (planety, jej [[Pierścienie Saturna|pierścieni]], [[Księżyce Saturna|księżyców]] i [[Magnetosfera|magnetosfery]]). Ponad dwadzieścia lat działalności misji Cassini-Huygens jest przykładem współpracy międzynarodowej między JPL-NASA i [[Europejska Agencja Kosmiczna|Europejską Agencją Kosmiczną]].

Kolejną misją przeznaczoną do badań dalszych obszarów Układu Słonecznego jest misja [[New Horizons]]. Głównym zadaniem wystrzelonej w 2006 r. sondy było zbadanie [[(134340) Pluton|Plutona]] oraz jego księżyców. Sonda osiągnęła swój cel w 2015 r. Po zakończeniu pierwszego etapu misji została ona skierowana do innych obiektów [[Pas Kuipera|Pasa Kuipera]]<ref>{{cytuj stronę |url=http://web.archive.org/web/20180619231628/https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraftDisplay.do?id=2006-001A |tytuł=New Horizons Pluto Kuiper Belt Flyby |opublikowany=NASA |język=en |data dostępu=2011-06-22}}</ref>.

Spore osiągnięcia NASA zanotowała też na polu [[badania Marsa|badań Marsa]]. W początkowej fazie były to przeloty sond [[Program Mariner|programu Mariner]] ([[Mariner 4]], [[Mariner 6 i 7]]). Następna z nich, wystrzelony w 1971 roku [[Mariner 9]], stała się pierwszym w historii sztucznym satelitą Czerwonej Planety. Kolejne orbitery z lat 70. – [[Viking 1]] i [[Viking 2]] (będące częścią [[Program Viking|programu Viking]]) i późniejsze – [[Mars Global Surveyor]], [[2001 Mars Odyssey]] i [[Mars Reconnaissance Orbiter]] znacząco powiększyły (i stale powiększają) wiedzę związaną z geologią, atmosferą i klimatem Marsa<ref name="nasamep1">{{cytuj stronę |url=http://mars.jpl.nasa.gov/programmissions/missions/ |tytuł=Mars Exploration Program |opublikowany=NASA |język=en |data dostępu=2011-06-22}}</ref>.

[[Plik:NASA Mars Rover.jpg|thumb|Łazik MER na Marsie (grafika komputerowa)]]
Oprócz orbiterów NASA wysyła na Marsa również sondy, których zadaniem jest bezpośrednie badanie jego powierzchni. Liczne dane naukowe wraz ze zdjęciami zostały dostarczone przez lądowniki programu Viking (które przeprowadziły również serię biologicznych badań gruntu)<ref>{{cytuj stronę |url=http://web.archive.org/web/20190402225535/https://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/viking.html |tytuł=Viking Mission to Mars |nazwisko=Williams |imię=David R. |opublikowany=NASA Goddard Space Flight Center |język=en |data dostępu=2011-06-22}}</ref>, a także przez wysłaną w 2007 r. sondę [[Phoenix]]. NASA jest również pionierem w dziedzinie eksploracji Marsa za pomocą pojazdów kołowych. Pierwszą misją tego typu był rozpoczęty w 1996 r. program [[Mars Pathfinder]], w którego skład wchodził [[lądownik]] wraz z małym łazikiem [[Sojourner]]. Kolejnym krokiem w tym kierunku było wysłanie na Marsa misji [[Mars Exploration Rover]] (MER) złożonej z dwóch pojazdów o dużo większej mobilności. Łaziki [[Spirit (łazik)|Spirit]] i [[Opportunity (łazik)|Opportunity]] w 2004 r. rozpoczęły badania powierzchni planety w obszarach [[Gusiew (krater marsjański)|Krateru Gusiewa]] i [[Meridiani Planum]] (poszukując m.in. śladów wskazujących na istnienie tam w przeszłości wody w stanie ciekłym). Nominalny czas trwania programu i pokonana przez łaziki odległość zostały wielokrotnie przekroczone. Misja Spirita została oficjalnie zakończona dopiero w 2011 roku, zaś misja Opportunity w lutym 2019 roku<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.nasa.gov/mission_pages/mer/news/mer20110525.html |tytuł=NASA’s Spirit Rover Completes Mission on Mars |nazwisko=Webster |imię=Guy |data=2011-05-25 |opublikowany=NASA |język=en |data dostępu=2011-06-22}}</ref>. W roku 2011 wystartowała misja [[Mars Science Laboratory]], której celem było umieszczenie na powierzchni Marsa kolejnego pojazdu o jeszcze większych gabarytach. Przeprowadzić ma on serię badań marsjańskiego gruntu, m.in. pod kątem warunków sprzyjających powstaniu w nim życia<ref>{{cytuj stronę |url=http://mars.jpl.nasa.gov/msl/mission/overview/ |tytuł=Mars Science Laboratory: mission overview |autor=Jet Propulsion Laboratory |opublikowany=NASA |język=en |data dostępu=2011-06-22}}</ref>.

== Odznaczenia ==
[[Plik:SpaceMOH.jpg|thumb|100px|''Congressional Space Medal of Honor'']]
Obecnie NASA nadaje kilka rodzajów odznaczeń i medali swoim astronautom, jak również pracownikom personelu naziemnego. Niektóre z nich zostały zatwierdzone do noszenia ich na mundurach wojskowych w czasie ceremonii. Najwyższym odznaczeniem jest [[Congressional Space Medal of Honor]], którym zostało uhonorowanych 28 osób (17 pośmiertnie). Przyznawany jest „każdemu astronaucie, który podczas wykonywania swoich obowiązków wyróżnił się merytoryczną i wnoszącą wkład w bogactwo narodu i ludzkości pracą”<ref>{{cytuj stronę |url=http://history.nasa.gov/spacemedal.htm |tytuł=Congressional Space Medal of Honor |opublikowany=NASA |język=en |data dostępu=2011-06-23}}</ref>.

Drugim w kolejności odznaczeniem, które może być nadane osobie zatrudnionej w NASA jest [[NASA Distinguished Service Medal|Distinguished Service Medal]]. Może on zostać przyznany każdemu członkowi agencji federalnej, zarówno astronaucie wojskowemu, jak i pracownikowi cywilnemu. Jest to nagroda coroczna nadawana przez National Aeronautics Space Foundation. Analogicznym medalem przyznawanym dla osób niezwiązanych z agencjami rządowymi jest [[NASA Distinguished Public Service Medal|Distinguished Public Service Medal]]<ref>{{cytuj stronę |url=http://nasapeople.nasa.gov/awards/nasamedals.htm |tytuł=Agency Honor Awards |opublikowany=NASA |język=en |data dostępu=2011-06-23}}</ref>.
{{clear}}

== Krytyka ==
=== Opóźnienia w budowie ISS ===
Obecnie budowa [[Międzynarodowa Stacja Kosmiczna|Międzynarodowej Stacji Kosmicznej]] (ISS – [[Język angielski|ang.]] ''International Space Station'') opiera się na flocie [[Wahadłowiec kosmiczny|wahadłowców kosmicznych]], które transportują wszystkie elementy konstrukcyjne stacji. NASA straciła dwa statki po katastrofach: ''[[Katastrofa promu Challenger|Challengera]]'' w 1986 r. i ''[[Katastrofa promu Columbia|Columbii]]'' w 2003<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.usatoday.com/tech/science/space/2008-01-07-nasawoes_N.htm| tytuł = Shuttle delays endanger space station| autor = Traci Watson | język = en| data dostępu = 2011-05-09}}</ref>. Zniszczenie ''Challengera'' agencja zrekompensowała sobie budową promu ''[[Endeavour]]'', który powstał z części zamiennych pozostałych wahadłowców. NASA nigdy nie wybudowała promu, który mógłby zastąpić ''Columbię'' (zamiast tego powstać miał [[Orion Multi-Purpose Crew Vehicle|CEV Orion]]).

Docelowo na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej miał pracować siedmioosobowy zespół, ale po wypadku wahadłowca ''Columbia'' stała załoga stacji została zredukowana z trzech do dwóch (obejmuje ona jednego Rosjanina i dwóch Amerykanów na okres sześciu miesięcy). Skutkiem tej decyzji europejscy i japońscy astronauci nie mogli przeprowadzać dłuższych misji na stacji. Począwszy od 2006 r. przywrócono trzyosobową załogę ISS, a potem zwiększono do sześciu w 2009 roku (w czasie [[Ekspedycja 19|Ekspedycji 19]]).

Inne państwa, które uczestniczą w budowie stacji kosmicznej, takie jak członkowie [[Europejska Agencja Kosmiczna|Europejskiej Agencji Kosmicznej]] czy japońskiej [[Japońska Agencja Eksploracji Aerokosmicznej|JAXA]] wyraziły zainteresowanie dokończeniem budowy ISS<ref name="afp2">{{cytuj stronę| url = http://www.spacedaily.com/reports/NASA_resets_Atlantis_shuttle_launch_to_February_7_999.html| tytuł = NASA resets Atlantis shuttle launch to February 7| autor = AFP| język = en| data dostępu = 2011-05-09}}</ref>. Jednakże terminarz NASA nie uwzględnia możliwości żadnych zmian, a administrator ds. operacji kosmicznych [[William H. Gerstenmaier]] wyjaśnił, że wahadłowce w 2007 r. wykonały trzy misje w przeciągu sześciu miesięcy, pokazując tym samym, że NASA nadal jest w stanie dotrzymać ostatecznych terminów budowy i obsługi stacji<ref name="upi1">{{cytuj stronę| url = http://www.spacedaily.com/reports/NASA_to_speed_up_shuttle_launch_schedule_999.html | tytuł = NASA to speed up shuttle launch schedule| autor = UPI| język = en| data dostępu = 2011-05-09}}</ref><ref name="schedule">{{cytuj stronę| url = http://www.nasa.gov/missions/highlights/schedule.html| tytuł = NASA’s Shuttle and Rocket Missions| autor = NASA| język = en| data dostępu = 2011-05-09}}</ref>.

=== Podejrzenia spożywania alkoholu ===
W związku z aresztowaniem [[Lisa Nowak|Lisy Nowak]] w lutym 2007 r. administrator NASA [[Michael D. Griffin]] zlecił niezależnej komisji ekspertów (NASA Astronaut Health Care System Review Committee) zbadanie, czy NASA dostatecznie dobrze zajmuje się stanem psychicznym swoich astronautów. Wstępny raport komisji podniósł kwestię tego, czy astronauci pili alkohol bezpośrednio przed startem<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.usatoday.com/tech/science/space/2007-07-26-astronauts-drinking_n.htm| tytuł = Report uncovers allegations of astronauts drunk on flights| autor = USA Today| język = en| data dostępu = 2008-03-25}}</ref>. Nie przedstawiono jednakże żadnych dowodów, które mogłyby potwierdzić te przypuszczenia<ref name="drink1">{{cytuj stronę| url = http://www.cnn.com/2007/TECH/space/08/08/shuttle.commander/index.html| tytuł = Shuttle commander: Alcohol report lacks facts| autor = Miles O’Brien| język =| data dostępu = 2008-03-25}}</ref>.

Dowódca jednego z wahadłowców, [[Scott J. Kelly]], otwarcie krytykował raport podczas jednego z wywiadów udzielonych przed rozpoczęciem misji [[STS-118]], odrzucając przypuszczenia ekspertów. Po opublikowaniu sprawozdania z prac komisji NASA zarządziła wewnętrzną kontrolę.

29 sierpnia 2007 r. dyrektor ds. bezpieczeństwa misji Bryan O’Connor ogłosił, że po kilkumiesięcznej kontroli w NASA nie znaleziono żadnych dowodów, które potwierdzałyby oskarżenia zawarte w raporcie niezależnej komisji ekspertów, jakoby astronauci wykonywali misje pod wpływem alkoholu. W dodatku we wszystkich odnotowanych wypadkach, które miały miejsce między rokiem 1984 a 2008, nie stwierdzono, aby ich przyczyną mogły być alkohol lub narkotyki<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.cbsnews.com/news/nasa-there-were-no-drunk-astronauts/ |tytuł=NASA: There Were No Drunk Astronauts |data=2009-02-11 |opublikowany=CBS News/Associated Press |język=en |data dostępu=2011-06-23}}</ref>.

== Zobacz też ==
* [[SpaceX]]
* [[lista misji NASA]]
* [[NASA TV]]
* [[lista agencji kosmicznych]]

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

== Bibliografia ==
* {{cytuj stronę |url=http://www.nasa.gov/50th/50th_magazine/historyLetter.html |tytuł=50 Years of NASA History |nazwisko=Dick |imię=Steven J. |opublikowany=NASA |język=en |data dostępu=2011-06-23}}

== Linki zewnętrzne ==
{{Portal Wikinews|NASA|NASA}}
{{wikisłownik|NASA}}
* {{Cytuj stronę | url = http://www.nasa.gov/home/ | tytuł = Oficjalna strona NASA | opublikowany = nasa.gov | archiwum = https://web.archive.org/web/20070105111710/http://www.nasa.gov/home/ | zarchiwizowano = 2007-01-05 | język = en}}
* [http://www.nasawatch.com NASA watch] {{lang|en}}
* [http://www.jpl.nasa.gov Jet Propulsion Laboratory] {{lang|en}}
* [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/funder/nasa/ Internetowe archiwum artykułów naukowych NASA] {{lang|en}}

{{Administratorzy NASA}}
{{Narodowe programy kosmiczne}}

{{Kontrola autorytatywna}}

[[Kategoria:NASA| ]]
[[Kategoria:Byłe Dobre Artykuły]]