Tekst źródłowy strony National Basketball Association

{{Przekierowanie|NBA|[[NBA (ujednoznacznienie)]]}}
{{Liga infobox
 | nazwa               = National Basketball Association
 | inne nazwy          = 
 | grafika             = NBA script.svg
 | podpis grafiki      = 
 | państwo             = {{flaga|USA}} [[Stany Zjednoczone]]<br />{{flaga|CAN}} [[Kanada]]
 | skrót               = NBA
 | sport               = [[koszykówka]]
 | organizator         = 
 | data założenia      = 1946
 | założyciel          = 
 | prezes              = 
 | komisarz            = [[Adam Silver]]
 | poprzednia nazwa    = Basketball Association of America
 | zawodowa od         = 1946
 | data rozwiązania    = 
 | nowa nazwa          = 
 | przewodniczący RN   = 
 | partner TV          = [[American Broadcasting Company|ABC]], [[TNT (stacja telewizyjna)|TNT]], [[ESPN]], [[CBS]], [[NBA TV]], [[Fox Sports]]
 | sponsor             = 
 | zwycięzca           = [[Boston Celtics]] (18. tytuł)
 | awans               = 
 | spadek              = 
 | liczba drużyn       = 30
 | puchary             = 
 | obecny sezon        = [[Sezon NBA 2024/25|2024/25]]
 | pierwszy zwycięzca  = [[Golden State Warriors|Philadelphia Warriors]]
 | ostatni zwycięzca   = [[Boston Celtics]]
 | najwięcej zwycięstw = [[Boston Celtics]], (18 tytułów)
 | commons             = Category:National Basketball Association
 | www                 = http://www.nba.com
}}
'''National Basketball Association''' (skrót [[język angielski|ang.]] '''NBA''') – amerykańsko-kanadyjska liga [[koszykówka|koszykarska]], o charakterze [[Profesja (zawód)|profesjonalnym]]. Tworzy ją 30 zespołów, w tym: 29 ze [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]] i jeden z [[Kanada|Kanady]]. Liga jest aktywnym członkiem USA Basketball, oddziału [[Fédération Internationale de Basketball]] na terytorium Stanów Zjednoczonych. Jej komisarzem od 1 lutego 2014 roku jest [[Adam Silver]]<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.nba.com/careers/executives/silver.html |tytuł = Adam Silver – Commissioner – National Basketball Association |opublikowany = nba.com |język = en |data dostępu = 2014-06-15}}</ref>. NBA jest jedną z pięciu największych północnoamerykańskich zawodowych lig sportowych (oprócz niej [[National Football League|NFL]], [[National Hockey League|NHL]], [[Major League Soccer|MLS]] i [[Major League Baseball|MLB]]). Gracze NBA są najlepiej opłacanymi sportowcami świata (w średniej rocznych zarobków)<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.sportingintelligence.com/2012/05/01/revealed-the-worlds-best-paid-teams-man-city-close-in-on-barca-and-real-madrid-010501/ |tytuł = REVEALED: The world’s best paid teams, Man City close in on Barca and Real Madrid |język = en |data dostępu = 2013-01-08}}</ref>.

Liga została założona w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]] 6 czerwca 1946 jako Basketball Association of America<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.nba.com/history/firstgame_feature.html |tytuł = The First Game |praca = NBA |język = en |data dostępu = 2010-08-05}}</ref>, a nazwę National Basketball Association przybrała jesienią 1949, po połączeniu z rywalizującą National Basketball League. Siedziba władz ligi, skąd dokonuje się wszystkich ruchów związanych z działalnością NBA, znajduje się na [[Piąta Aleja|Piątej Alei]] 645 w Nowym Jorku. [[NBA Entertainment]] i studia [[NBA TV]] mieszczą się w pobliskim [[Secaucus (New Jersey)|Secaucus]] w stanie [[New Jersey]].

== Historia ==
=== Powstanie i fuzja ===
Basketball Association of America została utworzona w 1946 roku, przez właścicieli największych aren [[Hokej na lodzie|hokejowych]] w północno-wschodnich i [[Midwest|środkowo-zachodnich]] [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]] i [[Kanada|Kanadzie]]. 1 listopada 1946, w [[Toronto]] w Kanadzie, [[Toronto Raptors|Toronto Huskies]] podejmowali [[New York Knicks|New York Knickerbockers]] w Maple Leaf Gardens, w meczu, który uważany jest za pierwszy w historii NBA<ref name="firstgame">{{Cytuj stronę |url = http://www.nba.com/canada/History_of_Basketball_in_Canad-Canada_Generic_Article-18023.html |tytuł = History of Basketball in Canada |opublikowany = NBA Media Ventures, LLC |język = en |data dostępu = 2007-04-13}}</ref>. Chociaż istniały wtedy już American Basketball League i NBL, BAA było pierwszą profesjonalną ligą koszykarską, która zamierzała rozgrywać swoje mecze przede wszystkim w dużych miastach. Podczas pierwszych lat istnienia poziom gry w BAA nie odróżniał się od tego prezentowanego w konkurencyjnych ligach, czy niezależnych zespołach, jak [[Harlem Globetrotters]]. Na przykład finalista ABL z 1948 roku Baltimore Bullets przenieśli się do BAA i w tym samym roku zdobyli mistrzostwo w tejże lidze, a mistrzowie NBL z 1948 roku – [[los Angeles Lakers|Minneapolis Lakers]] zdobyli mistrzostwo BAA w 1949 roku.

[[Plik:Olympic Tower NY by David Shankbone.JPG|thumb|upright|left|Siedziba National Basketball Association na [[Piąta Aleja|Piątej Alei]] 645 w Nowym Jorku<ref>{{Cytuj stronę |url = https://archive.is/20120922175756/http://www.hoovers.com/company/National_Basketball_Association_Inc/cfytki-1.html |tytuł = National Basketball Association, Inc. |opublikowany = Copyright © 2012, Hoover’s Inc., All Rights Reserved |język = en |data dostępu = 2012-04-29}}</ref>.]]
W dniu 3 sierpnia 1949 roku, władze BAA przystały na fuzję z NBL, tworząc nową ligę o nazwie '''National Basketball Association'''<ref name=history>{{Cytuj stronę |url = http://www.history.com/this-day-in-history/nba-is-born |tytuł = NBA is born |język = en |data dostępu = 2010-07-29}}</ref>. Nowa liga posiadała 17 zespołów, zlokalizowanych w mieszance małych i dużych miast, i rozgrywających swoje mecze w dużych arenach, jak i miejskich gimnazjach<ref name="history" />. W 1950, NBA zmniejszała się do liczby jedenastu zespołów, a proces ten trwał do sezonu 1953–54, gdy liga przybrała najmniejszy rozmiar w historii, wynoszący dziewięć drużyn. Wszystkie z nich mieściły się w dużych miastach ([[New York Knicks]], [[Boston Celtics]], [[Golden State Warriors]] ([[San Francisco]]), [[Los Angeles Lakers]], [[Sacramento Kings|Sacramento Royals/Kings]], [[Detroit Pistons]], [[Atlanta Hawks]], oraz [[Philadelphia 76ers|Philadelphia Nationals/76ers]]). Proces zmniejszania ligi polegał na odbieraniu koncesji małym miastom i przenoszeniu ich do dużych. Hawks przeniesieni zostali do Atlanty z „Tri-Cities” (obszar znany [[Quad Cities]]), w 1951 roku do Milwaukee, a cztery lata później do [[Saint Louis]] w stanie [[Missouri (stan)|Missouri]]; Royals z [[Rochester (Nowy Jork)|Rochester]], przez [[Nowy Jork]] do [[Cincinnati]] (w 1957); i Pistons z [[Fort Wayne]], przez [[Indiana|Indianę]] do [[Detroit]] (w 1957).

Amerykanin [[Japonia|japońskiego]] pochodzenia, Wataru Misaka, podczas gry w New York Knicks w sezonie 1947/48, „złamał” barierę etniczną w NBA. Ten rok przyniósł także dołączenie pierwszych [[Afroamerykanie|afroamerykańskich]] graczy przez kilka zespołów, [[Chuck Cooper|Chucka Coopera]] przez Celtics, Nathaniela „Sweetwatera” Cliftona przez Knicks, i [[Earl Lloyd|Earla Lloyda]] przez [[Washington Wizards|Washington Capitols]]. Podczas tego okresu, prowadzeni przez centra [[George Mikan|George’a Mikana]] Minneapolis Lakers, wygrali pięć mistrzostw NBA, zyskując pozycję pierwszej dynastii ligi<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.nba.com/lakers/history/lakers_history_new.html#4 |tytuł = 1949–51: Lakers Win First NBA Finals |język = en |data dostępu = 2010-07-30}}</ref>. Aby zachęcić zespoły do rzucania, i zniechęcić do długiego rozgrywania akcji, władze ligi wprowadziły w 1954 roku, zegar ograniczający budowanie akcji do 24 sekund<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.nba.com/analysis/rules_history.html |tytuł = NBA Rules History |data = 8 maja, 2008 |język = en |data dostępu = 2010-07-30}}</ref>. Jeśli drużyna w tym czasie nie trafiła rzutu lub piłka nie dotknęła kosza, zegar zostawał restartowany, a piłka przekazywana drużynie przeciwnej.
{{Image label begin|image=NBA Conferences Divisions.PNG|width=500|float=right}}
{{Image label small|x=-363.0|y=-72.0|scale=-1|text=[[Toronto Raptors|Raptors]]}}
{{Image label small|x=-465.0|y=-71.0|scale=-1|text=[[Boston Celtics|Celtics]]}}
{{Image label small|x=-420.0|y=-99.0|scale=-1|text=[[Brooklyn Nets|Nets]]}}
{{Image label small|x=-453.0|y=-100.0|scale=-1|text=[[New York Knicks|Knicks]]}}
{{Image label small|x=-441.0|y=-117.0|scale=-1|text=[[Philadelphia 76ers|76ers]]}}
{{Image label small|x=-302.0|y=-111.0|scale=-1|text=[[Chicago Bulls|Bulls]]}}
{{Image label small|x=-367.0|y=-115.0|scale=-1|text=[[Cleveland Cavaliers|Cavaliers]]}}
{{Image label small|x=-329.0|y=-94.0|scale=-1|text=[[Detroit Pistons|Pistons]]}}
{{Image label small|x=-312.0|y=-135.0|scale=-1|text=[[Indiana Pacers|Pacers]]}}
{{Image label small|x=-298.0|y=-89.0|scale=-1|text=[[Milwaukee Bucks|Bucks]]}}
{{Image label small|x=-374.0|y=-198.0|scale=-1|text=[[Atlanta Hawks|Hawks]]}}
{{Image label small|x=-405.0|y=-173.0|scale=-1|text=[[Charlotte Hornets|Hornets]]}}
{{Image label small|x=-423.0|y=-284.0|scale=-1|text=[[Miami Heat|Heat]]}}
{{Image label small|x=-379.0|y=-260.0|scale=-1|text=[[Orlando Magic|Magic]]}}
{{Image label small|x=-393.0|y=-133.0|scale=-1|text=[[Washington Wizards|Wizards]]}}
{{Image label small|x=-208.0|y=-211.0|scale=-1|text=[[Dallas Mavericks|Mavericks]]}}
{{Image label small|x=-231.0|y=-246.0|scale=-1|text=[[Houston Rockets|Rockets]]}}
{{Image label small|x=-317.0|y=-183.0|scale=-1|text=[[Memphis Grizzlies|Grizzlies]]}}
{{Image label small|x=-318.0|y=-249.0|scale=-1|text=[[New Orleans Pelicans|Pelicans]]}}
{{Image label small|x=-203.0|y=-250.0|scale=-1|text=[[San Antonio Spurs|Spurs]]}}
{{Image label small|x=-139.0|y=-129.0|scale=-1|text=[[Denver Nuggets|Nuggets]]}}
{{Image label small|x=-216.0|y=-73.0|scale=-1|text=[[Minnesota Timberwolves|Timberwolves]]}}
{{Image label small|x=-43.0|y=-50.0|scale=-1|text=[[Portland Trail Blazers|Trail Blazers]]}}
{{Image label small|x=-219.0|y=-181.0|scale=-1|text=[[Oklahoma City Thunder|Thunder]]}}
{{Image label small|x=-94.0|y=-119.0|scale=-1|text=[[Utah Jazz|Jazz]]}}
{{Image label small|x=-12.0|y=-135.0|scale=-1|text=[[Golden State Warriors|Warriors]]}}
{{Image label small|x=-33.0|y=-117.0|scale=-1|text=[[Sacramento Kings|Kings]]}}
{{Image label small|x=-100.0|y=-192.0|scale=-1|text=[[Phoenix Suns|Suns]]}}
{{Image label small|x=-4.0|y=-174.0|scale=-1|text=[[Los Angeles Clippers|Clippers]]}}
{{Image label small|x=-44.0|y=-190.0|scale=-1|text=[[Los Angeles Lakers|Lakers]]}}
{{Image label end}}

== Rozgrywki ==
Drużyny podzielone są na dwie Konferencje: [[Konferencja Wschodnia|Wschodnią]] i [[Konferencja Zachodnia|Zachodnią]]. Konferencje podzielone są z kolei na trzy dywizje.

Rozgrywki składają się z sezonu zasadniczego i rozgrywek pucharowych (''[[play-off]]'').

W sezonie zasadniczym drużyny z tej samej dywizji rozgrywają ze sobą po 4 mecze (16 gier), po 3 lub 4 z drużynami innych dywizji tej samej konferencji (w sumie 52 mecze w obrębie konferencji), zaś pozostałe 30 meczów z drużynami drugiej konferencji. W ten sposób każda drużyna gra z każdą w zasadniczej części sezonu, „u siebie” i „na wyjeździe”. Minusem jest to, że z oddalonymi drużynami z drugiej konferencji rozgrywa się co roku prawie dwa razy więcej meczów niż z ekipami z własnej dywizji, co wywołuje zmęczenie podróżami (30 wobec 16 meczów).

W fazie [[play-off]] najpierw wyłaniani są mistrzowie poszczególnych konferencji. W pojedynkach ośmiu najlepszych zespołów z danej konferencji kolejność ustalana jest na podstawie ilości wygranych i przegranych meczów w sezonie, zrezygnowano z rozstawienia zwycięzców poszczególnych dywizji od sezonu 2015/2016. Przepis zmieniono, by do fazy play-off kwalifikowały się faktycznie najlepsze zespoły, a nie te, które miały słabych rywali w swojej dywizji. Z tego samego powodu rozważa się rezygnację z konferencji i awans do playoffów 16 drużyn z najlepszym bilansem (przepis jest na etapie dyskusji). Po zakończeniu sezonu zasadniczego zespoły z miejsc 1-6 automatycznie awansują do play-off. Zespoły z miejsc 7-10 rozgrywają turniej play-in (1 mecz bez rewanżu, gospodarzem meczu jest zespół z wyższego miejsca). W turnieju play-in 7 zespół gra z 8, a 9 z 10. Wygrany w parze 7 z 8 awansuje do play-off na pozycję 7. Przegrany gra ze zwycięzcą pary 9 z 10. Z tego pojedynku zwycięzca awansuje do play-off na pozycję 8. Turniej play-in wprowadzono pod koniec sezonu 2019/2020 celem uatrakcyjnienia rozgrywek, ponieważ w grze o play-off są również zespoły z miejsc 9-10<ref name="play-in">{{Cytuj stronę |url = https://probasket.pl/nba-zasady-play-in-nba-kto-z-kim-kiedy-i-dlaczego/ |tytuł = NBA: Zasady PLAY-IN NBA – kto z kim, kiedy i dlaczego? |autor = Michał Pacuda |data = 2021-05-13 |opublikowany = probasket.pl |język = pl |archiwum = https://web.archive.org/web/20221129202234/https://probasket.pl/nba-zasady-play-in-nba-kto-z-kim-kiedy-i-dlaczego/ |zarchiwizowano = 2022-11-29 |data dostępu = 2024-01-01}}</ref>. Rozgrywki play-off przebiegają według scenariusza: w I rundzie play-off pierwszy zespół gra z ósmym, drugi z siódmym, trzeci z szóstym, czwarty z piątym. W II rundzie play-off zwycięzca pojedynku pierwszy z ósmym gra ze zwycięzcą pojedynku czwarty z piątym, i dalej zwycięzca pojedynku drugi z siódmym, gra ze zwycięzcą pojedynku trzeci z szóstym. Taki rozstaw jest spowodowany tym, aby już w II rundzie play-off nie trafiły na siebie drużyny najsilniejsze po fazie zasadniczej oraz aby lider konferencji miał w play-off teoretycznie łatwiej. Zwycięzcy tych meczów spotykają się ze sobą w finale konferencji. Zwycięzcy finałów konferencji spotykają się ze sobą w finale ligi. Zespoły rozstawione wyżej grają więcej meczów u siebie w systemie 2 mecze dom, 2 – wyjazd, 1-dom, 1-wyjazd, 1-dom. W pojedynkach fazy play-off gra się do czterech zwycięstw (tzw. best of seven). Ten system 2-2-1-1-1 obowiązuje również w finale NBA (przywrócony od sezonu 2013/14, wcześniej w finałach NBA było 2-3-2)

== Drużyny ==
=== Aktualnie występujące w lidze ===
{| class="wikitable" style="width: 100%"
|-
!width=10%| Dywizja
!width=18%| Drużyna
!width=18%| Miasto, stan
!width=25%| Barwy
!width=19%| Hala
!width=10%| Data założenia
|- style="text-align:center"
|colspan="6" style="background:#1D428A; color:#FFFFFF"| '''Konferencja Wschodnia'''
|-
!rowspan="5" style="background: #DBABB0; color: #0645AD"| [[Atlantic Division (NBA)|Atlantycka]]
| '''[[Boston Celtics]]'''
| [[Boston]], [[Massachusetts]]
| zielone, białe
| [[TD Garden]]
| 1946
|-
| '''[[Brooklyn Nets]]'''
| [[Brooklyn]], [[Nowy Jork]]
| czarne, białe
| [[Barclays Center]]
| 1967*
|-
| '''[[New York Knicks]]'''
| [[Manhattan]], [[Nowy Jork]]
| pomarańczowe, niebieskie, białe
| [[Madison Square Garden]]
| 1946
|-
| '''[[Philadelphia 76ers]]'''
| [[Filadelfia]], [[Pensylwania]]
| czerwone, białe, niebieskie
| [[Wells Fargo Center (Filadelfia)|Wells Fargo Center]]
| 1939*
|-
| '''[[Toronto Raptors]]'''
| [[Toronto]], [[Ontario]]
| czerwone, czarne, białe
| [[Scotiabank Arena]]
| 1995
|-
!rowspan="5" style="background: #DFC0A1; color: #0645AD"| [[Central Division (NBA)|Centralna]]
| '''[[Chicago Bulls]]'''
| [[Chicago]], [[Illinois]]
| czerwone, czarne, białe
| [[United Center]]
| 1966
|-
| '''[[Cleveland Cavaliers]]'''
| [[Cleveland]], [[Ohio]]
| czerwone, białe, złote
| [[Quicken Loans Arena|Rocket Mortgage FieldHouse]]
| 1970
|-
| '''[[Detroit Pistons]]'''
| [[Detroit]], [[Michigan]]
| czerwone, białe, niebieskie
| [[Little Caesars Arena]]
| 1941*
|-
| '''[[Indiana Pacers]]'''
| [[Indianapolis]], [[Indiana]]
| jasnoniebieskie, żółte, szare
| [[Bankers Life Fieldhouse]]
| 1967
|-
| '''[[Milwaukee Bucks]]'''
| [[Milwaukee]], [[Wisconsin]]
| zielone, czerwone, srebrne
| [[Fiserv Forum]]
| 1968
|-
!rowspan="5" style="background: #EBEEB6; color: #0645AD"| [[Southeast Division (NBA)|Południowo-wschodnia]]
| '''[[Atlanta Hawks]]'''
| [[Atlanta]], [[Georgia]]
| czerwone, czarne, żółte
| [[State Farm Arena]]
| 1946*
|-
| '''[[Charlotte Hornets]]'''
| [[Charlotte]], [[Karolina Północna]]
| pomarańczowe, niebieskie, czarne, srebrne
| [[Spectrum Center]]
| 1988
|-
| '''[[Miami Heat]]'''
| [[Miami]], [[Floryda]]
| czarne, czerwone, białe
| [[American Airlines Arena]]
| 1988
|-
| '''[[Orlando Magic]]'''
| [[Orlando]], [[Floryda]]
| niebieskie, czarne, srebrne
| [[Amway Center]]
| 1989
|-
| '''[[Washington Wizards]]'''
| [[Waszyngton]], [[Waszyngton|Dystrykt Kolumbii]]
| niebieskie, czerwone, srebrne
| [[Capital One Arena]]
| 1961*
|- style="text-align:center"
|colspan="6" style="background:#C8102E; color:#FFFFFF"| '''Konferencja Zachodnia'''
|-
!rowspan="5" style="background: #B6D999; color: #0645AD"| [[Northwest Division (NBA)|Północno-zachodnia]]
| '''[[Denver Nuggets]]'''
| [[Denver]], [[Kolorado (stan)|Kolorado]]
| niebieskie, białe, złote
| [[Pepsi Center|Ball Arena]]
| 1967
|-
| '''[[Minnesota Timberwolves]]'''
| [[Minneapolis]], [[Minnesota]]
| niebieskie, czarne, srebrne, zielone
| [[Target Center]]
| 1989
|-
| '''[[Oklahoma City Thunder]]'''
| [[Oklahoma City]], [[Oklahoma]]
| niebieskie, czerwone, pomarańczowe
| [[Chesapeake Energy Arena]]
| 2008
|-
| '''[[Portland Trail Blazers]]'''
| [[Portland (Oregon)|Portland]], [[Oregon]]
| czarne, czerwone, srebrne
| [[Moda Center]]
| 1970
|-
| '''[[Utah Jazz]]'''
| [[Salt Lake City]], [[Utah]]
| niebieskie, srebrne
| [[Vivint Smart Home Arena]]
| 1974*
|-
!rowspan="5" style="background: #9AA5D2; color: #0645AD"| [[Pacific Division (NBA)|Pacyfiku]]
| '''[[Golden State Warriors]]'''
| [[San Francisco]], [[Kalifornia]]
| jasnoniebieskie, pomarańczowe, złote
| [[Chase Center]]
| 1946*
|-
| '''[[Los Angeles Clippers]]'''
| [[Los Angeles]], [[Kalifornia]]
| czerwone, niebieskie
| [https://www.nba.com/clippers/intuitdomepress Intuit Dome]
| 1970*
|-
| '''[[Los Angeles Lakers]]'''
| [[Los Angeles]], [[Kalifornia]]
| fioletowe, żółte, granatowe, białe
| Crypto.com Arena
| 1946*
|-
| '''[[Phoenix Suns]]'''
| [[Phoenix]], [[Arizona]]
| fioletowe, pomarańczowe, szare
| [[Talking Stick Resort Arena|Footprint Center]]
| 1968
|-
| '''[[Sacramento Kings]]'''
| [[Sacramento]], [[Kalifornia]]
| fioletowe, czarne, srebrne
| [[Golden 1 Center]]
| 1945*
|-
!rowspan="5" style="background: #D0A5D3; color: #0645AD"| [[Southwest Division (NBA)|Południowo-zachodnia]]
| '''[[Dallas Mavericks]]'''
| [[Dallas]], [[Teksas]]
| niebieskie, srebrne, zielone
| [[American Airlines Center]]
| 1980
|-
| '''[[Houston Rockets]]'''
| [[Houston]], [[Teksas]]
| czerwone, białe, srebrne
| [[Toyota Center]]
| 1967*
|-
| '''[[Memphis Grizzlies]]'''
| [[Memphis]], [[Tennessee]]
| niebieskie, złote
| [[FedExForum]]
| 1995*
|-
| '''[[New Orleans Pelicans]]'''
| [[Nowy Orlean]], [[Luizjana]]
| czerwone, złote, granatowe
| [[Smoothie King Center]]
| 2003
|-
| '''[[San Antonio Spurs]]'''
| [[San Antonio (Teksas)|San Antonio]], [[Teksas]]
| czarne, srebrne
| [[AT&T Center (San Antonio)|AT&T Center]]
| 1967*
|}

== Zobacz też ==
{{wikisłownik|NBA}}
* [[NBA All-Star Game]]
* [[Women’s National Basketball Association|WNBA]]
* [[NBA G League|D-League]]

== Uwagi ==
* Daty oznaczone gwiazdką (*) nie uwzględniają zmian lokalizacji zespołu.
* [[Detroit Pistons|Fort Wayne Pistons]], [[Los Angeles Lakers|Minneapolis Lakers]] i [[Sacramento Kings|Rochester Royals]] dołączyły do NBA (BAA) w 1948 z National Basketball League.
* [[Philadelphia 76ers|Syracuse Nationals]] i [[Atlanta Hawks|Tri-Cities Blackhawks]] dołączyły do NBA w 1949 w czasie łączenia BAA i NBL.
* Indiana Pacers, [[Brooklyn Nets|New York Nets]], San Antonio Spurs i Denver Nuggets dołączyły do NBA w 1976 w czasie łączenia NBA z [[American Basketball Association]].
* Po zniszczeniu hali przez [[Huragan Katrina]], przez pewien czas New Orleans Pelicans rozgrywali swoje mecze w Oklahoma City pod nazwą New Orleans/Oklahoma City Hornets.

=== Nieistniejące obecnie zespoły ===
* [[Anderson Packers]] (1949–1950)
* [[Baltimore Bullets (1944–1954)|Baltimore Bullets]] (1947–1955)
* [[Chicago Stags]] (1946–1950)
* [[Cleveland Rebels]] (1946–1947)
* [[Detroit Red Wings|Detroit Falcons]] (1946–1947)
* [[Indianapolis Jets]] (1948–1949)
* [[Indianapolis Olympians]] (1949–1953)
* [[Pittsburgh Ironmen]] (1946–1947)
* [[Providence Steamrollers]] (1946–1949)
* [[Sheboygan Redskins]] (1949–1950)
* [[St. Louis Bombers]] (1946–1950)
* [[Toronto Huskies]] (1946–1947)
* [[Washington Capitols]] (1946–1951)
* [[Waterloo Hawks]] (1949–1950)
* [[Seattle SuperSonics]] (1967–2008)

== Prezydenci i komisarze NBA ==
* [[Maurice Podoloff]], prezydent 1946–1963
* [[Walter Kennedy]], prezydent 1963–1967; komisarz 1967–1975
* [[Larry O’Brien]], komisarz 1975–1984
* [[David Stern]], komisarz 1984–2014
* [[Adam Silver]], komisarz 2014–

== Zwycięzcy ==
{{osobny artykuł|Finały NBA#Historia|o1=Historia finałów NBA}}

== Klasyfikacja medalowa ==
[[Plik:The NBA Finals logo.svg|thumb|200px|Logo Finałów NBA.]]
{| class="wikitable"
|-
!width="20"| Drużyna || Mistrzostwa || Wicemistrzostwa ||width="330"| Lata zwycięstw
|-
|
|
|
|
|-
| [[Boston Celtics]] ||18 
| 5 || 1957, 1959, 1960, 1961, 1962, 1963, 1964, 1965, 1966, 1968, 1969, 1974, 1976, 1981, 1984, 1986, 2008, 2024
|-
|
|
|
|
|-
| [[Los Angeles Lakers]] || 17 || 15 || 1949<sup>1</sup>, 1950<sup>1</sup>, 1952<sup>1</sup>, 1953<sup>1</sup>, 1954<sup>1</sup>, 1972, 1980, 1982, 1985, 1987, 1988, 2000, 2001, 2002, 2009, 2010, 2020
|-
|[[Golden State Warriors]] || 7 || 5 || 1947², 1956², 1975, 2015, 2017, 2018, 2022
|-
| [[Chicago Bulls]] || 6 || 0 || 1991, 1992, 1993, 1996, 1997, 1998
|-
| [[San Antonio Spurs]] || 5 || 1 || 1999, 2003, 2005, 2007, 2014
|-
| [[Philadelphia 76ers]] || 3 || 6 || 1955³, 1967, 1983
|-
| [[Detroit Pistons]] || 3 || 4 || 1989, 1990, 2004
|-
| [[Miami Heat]] || 3 || 4 || 2006, 2012, 2013
|-
| [[New York Knicks]] || 2 || 6 || 1970, 1973
|-
| [[Houston Rockets]] || 2 || 2 || 1994, 1995
|-
| [[Milwaukee Bucks]] || 2 || 1 || 1971, 2021
|-
| [[Cleveland Cavaliers]] || 1 || 4 || 2016
|-
| [[Atlanta Hawks]] || 1 || 3 || 1958<sup>4</sup>
|-
| [[Baltimore Bullets (1947-1955)|Baltimore Bullets]]|| 1 || 3 || 1948<sup>7</sup>
|-
| [[Oklahoma City Thunder]] || 1 || 3 || 1979<sup>8</sup>
|-
| [[Portland Trail Blazers]] || 1 || 2 || 1977
|-
| [[Dallas Mavericks]] || 1 || 2 || 2011
|-
| [[Sacramento Kings]] || 1 || 0 || 1951<sup>5</sup>
|-
| [[Toronto Raptors]] || 1 || 0 || 2019
|-
| [[Denver Nuggets]] || 1 || 0 || 2023<ref name="champion2023">{{Cytuj stronę |url = https://edition.cnn.com/2023/06/12/sport/denver-nuggets-nba-championship-spt-intl/index.html |tytuł = Denver Nuggets win first NBA championship title in Game 5 victory over Miami Heat |autor = Steve Almasy, Homero De la Fuente |data = 2023-06-13 |opublikowany = edition.cnn.com |język = en |archiwum = https://web.archive.org/web/20230721165714/https://edition.cnn.com/2023/06/12/sport/denver-nuggets-nba-championship-spt-intl/index.html |zarchiwizowano = 2023-07-21 |data dostępu = 2024-01-01}}</ref>
|-
| [[Washington Wizards]] || 1 || 0 || 1978<sup>6</sup>
|-
| [[Phoenix Suns]] || 0 || 3 ||
|-
| [[Brooklyn Nets]] || 0 || 2 ||
|-
| [[Orlando Magic]] || 0 || 2 ||
|-
| [[Utah Jazz]] || 0 || 2 ||
|-
| [[Chicago Stags]] || 0 || 1 ||
|-
| [[Indiana Pacers]] || 0 || 1 ||
|-
| [[Washington Capitols]] || 0 || 1 ||
|}
<sup>1</sup> jako Minneapolis Lakers<br />
<sup>2</sup> jako Philadelphia Warriors<br />
<sup>3</sup> jako Syracuse Nationals<br />
<sup>4</sup> jako St. Louis Hawks<br />
<sup>5</sup> jako Rochester Royals<br />
<sup>6</sup> jako Washington Bullets<br />
<sup>7</sup> drużyna obecnie nieistniejąca (występowała w NBA w latach 1947–1955, nie mają powiązania z późniejszymi Baltimore Bullets – obecnie Washington Wizards)<br />
<sup>8</sup> jako Seattle SuperSonics

== Zawodnicy według zdobytych mistrzostw ==
{| class="wikitable"
|-
! Mj.
! Zawodnik
! Mistrzostwa
! Lata zwycięstw
! Mistrzowskie kluby
|-
| 1
|[[Bill Russell]]
! 11
| 1957, 1959–1966, 1968–1969
| [[Boston Celtics]]
|-
| 2
|[[Sam Jones (koszykarz)|Sam Jones]]
! 10
| 1959-1966, 1968-1969
|[[Boston Celtics]]
|-
|rowspan=4| 3
|[[Tom Heinsohn]]
!rowspan=4| 8
| 1957, 1959-1965
|[[Boston Celtics]]
|-
|[[K.C. Jones]]
| 1959-1966
|[[Boston Celtics]]
|-
|[[Satch Sanders]]
| 1961-1966, 1968-1969
|[[Boston Celtics]]
|-
|[[John Havlicek]]
| 1963–1966, 1968–1969, 1974, 1976
|[[Boston Celtics]]
|-
|rowspan=3| 7
|[[Jim Loscutoff]]
!rowspan=3| 7
| 1957, 1959-1964
|[[Boston Celtics]]
|-
|[[Frank Ramsey (koszykarz)|Frank Ramsey]]
| 1957, 1959–1964
|[[Boston Celtics]]
|-
|[[Robert Horry]]
| 1994, 1995, 2000–2002, 2005, 2007
| [[Houston Rockets]], [[Los Angeles Lakers]], [[San Antonio Spurs]]
|-
|rowspan=4| 10
|[[Bob Cousy]]
!rowspan=4| 6
| 1957, 1959-1963
|[[Boston Celtics]]
|-
|[[Kareem Abdul-Jabbar]]
| 1971, 1980, 1982, 1985, 1987–1988
|[[Milwaukee Bucks]], [[Los Angeles Lakers]]
|-
|[[Michael Jordan]]
| 1991–1993, 1996–1998
|[[Chicago Bulls]]
|-
|[[Scottie Pippen]]
| 1991–1993, 1996–1998
|[[Chicago Bulls]]
|-
|rowspan=13| 14
|[[George Mikan]]
!rowspan=13| 5
| 1949, 1950, 1952, 1953, 1954
|[[Los Angeles Lakers|Minneapolis Lakers]]
|-
|[[Jim Pollard]]
| 1949, 1950, 1952, 1953, 1954
|[[Los Angeles Lakers|Minneapolis Lakers]]
|-
|[[Slater Martin]]
| 1950, 1952, 1953, 1954, 1958
|[[Los Angeles Lakers|Minneapolis Lakers]], [[Atlanta Hawks|St. Louis Hawks]]
|-
|[[Larry Siegfried]]
| 1964, 1965, 1966, 1968, 1969
|[[Boston Celtics]]
|-
|[[Don Nelson]]
| 1966, 1968, 1969, 1974, 1976
|[[Boston Celtics]]
|-
|[[Michael Cooper]]
| 1980, 1982, 1985, 1987, 1988
|[[Los Angeles Lakers]]
|-
|[[Magic Johnson]]
| 1980, 1982, 1985, 1987, 1988
|[[Los Angeles Lakers]]
|-
|[[Dennis Rodman]]
| 1989, 1990, 1996, 1997, 1998
|[[Detroit Pistons]], [[Chicago Bulls]]
|-
|[[Ron Harper]]
| 1996, 1997, 1998, 2000, 2001
|[[Chicago Bulls]], [[Los Angeles Lakers]]
|-
|[[Steve Kerr]]
| 1996, 1997, 1998, 1999, 2003
|[[Chicago Bulls]], [[San Antonio Spurs]]
|-
|[[Kobe Bryant]]
| 2000, 2001, 2002, 2009, 2010
|[[Los Angeles Lakers]]
|-
|[[Derek Fisher]]
| 2000, 2001, 2002, 2009, 2010
|[[Los Angeles Lakers]]
|-
|[[Tim Duncan]]
| 1999, 2003, 2005, 2007, 2014
|[[San Antonio Spurs]]
|}

== Polacy ==
Od sezonu 2007-2008 do sezonu 2018-2019 w NBA występował [[Marcin Gortat]], który podpisał dwuletni kontrakt z [[Orlando Magic]] na sumę 1,1 mln [[Dolar amerykański|USD]]. Gortat wybrany został w [[2005 NBA Draft|drafcie 2005]] z 57. numerem przez [[Phoenix Suns]] i natychmiast przekazany do Orlando. W składzie Magic pojawił się dopiero w 2007 roku, a pierwszy mecz rozegrał 1 marca 2008. Wiosną rozegrał osiem meczów w fazie [[play-off]]. W grudniu 2008 roku, jako pierwszy z Polaków, wyszedł na boisko w pierwszej piątce swego zespołu. Marcin Gortat nie był podstawowym zawodnikiem swojej drużyny, najczęściej wchodził na boisko jako zmiennik [[Dwight Howard|Dwighta Howarda]]. Przeciętnie zaliczał ok. 12 minut meczu, zdobywając ok. 3 punktów, 4 zbiórek i 1 blok. Jest pierwszym Polakiem, który grał w [[finały NBA|finałach NBA]], w 2009 roku. 18 grudnia 2010 Marcin Gortat uczestniczył w wymianie między Orlando Magic a Phoenix Suns. Do klubu ze stolicy stanu [[Arizona]] razem z Marcinem Gortatem przeszli [[Vince Carter]] i [[Mickaël Piétrus]], natomiast w odwrotną stronę powędrowali [[Jason Richardson (koszykarz)|Jason Richardson]], [[Hedo Türkoğlu|Hidayet Türkoğlu]] oraz [[Earl Clark]]. Po zmianie drużyny Marcin Gortat coraz więcej czasu spędzał na parkiecie, czasami wychodząc w pierwszej piątce. 30 stycznia w meczu z [[New Orleans Pelicans|New Orleans Hornets]] pobił swój rekord występów w NBA, zdobywając 25 punktów, będąc zarazem rezerwowym w tym meczu. W 2013 roku Gortat zmienił klub z Phoenix Suns na [[Washington Wizards]]. W 2014 roku klub podpisał z nim kontrakt na 5 kolejnych lat. Latem 2018 został zawodnikiem [[Los Angeles Clippers]]. Polak został oddany w wymianie przez Washington Wizards, w których spędził pięć ostatnich sezonów, w zamian za [[Austin Rivers|Austina Riversa]]<ref>[http://nbalabs.pl/marcin-gortat-trafia-do-la-clippers/ Marcin Gortat trafia do LA Clippers! | NBA LABS | nbalabs.pl].</ref>.

Przed Marcinem Gortatem w NBA grało dwóch Polaków:
* [[Cezary Trybański]] – w 2002 roku podpisał kontrakt na 4,8 mln [[Dolar amerykański|USD]] z [[Memphis Grizzlies]] – w latach 2002–2004 rozegrał 22 mecze w barwach Memphis Grizzlies, [[Phoenix Suns]], [[New York Knicks]], przejściowo także w składach [[Chicago Bulls]] i [[Toronto Raptors]]. Zdobył łącznie 15 punktów i zaliczył 15 zbiórek.
* [[Maciej Lampe]] – wybrany w 2003 roku w 2. rundzie [[2003 NBA Draft|draftu]] z nr 30. przez New York Knicks – w latach 2003–2006 występował w klubach [[Phoenix Suns]], [[New Orleans Pelicans|New Orleans Hornets]] i [[Houston Rockets]]. Rozegrał w lidze łącznie 65 meczów, zdobywając 215 punktów i zaliczając 142 zbiórki.

We wrześniu 2007 roku wstępny kontrakt z [[Indiana Pacers]] podpisał też [[Łukasz Obrzut]], za sezon miał otrzymać stawkę minimalną 450 tys. dolarów. W październiku zwolniono go jednak<ref>[https://archive.is/20120907150514/http://www.indystar.com/apps/pbcs.dll/article?AID=2007710250518 Pacers | The Indianapolis Star | indystar.com<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref>. Jako 35. w [[National Basketball Association Draft|drafcie NBA]] w 2003 roku [[Milwaukee Bucks]] wybrało [[Szymon Szewczyk|Szymona Szewczyka]], jednak nie zagrał w najlepszej lidze świata. Ponadto w NBA grał [[Rubén Wolkowyski]] posiadający także polskie obywatelstwo, jednak grający dla [[Reprezentacja Argentyny w koszykówce mężczyzn|reprezentacji Argentyny]]. [[Jeff Nordgaard]] grał w NBA, ale polskie obywatelstwo otrzymał później.

23 czerwca 2022 w [[2022 NBA Draft|drafcie]] z 9. numerem przez [[San Antonio Spurs]] został wybrany 19-letni skrzydłowy [[Jeremy Sochan]]<ref>{{Cytuj stronę | url = https://sportowefakty.wp.pl/koszykowka/1007177/jeremy-sochan-wybrany-w-drafcie-nba | tytuł = Jeremy Sochan wybrany w drafcie NBA! | autor = Patryk Pankowiak | opublikowany = wp.pl | data = 2022-06-23 | język = | data dostępu = 2022-06-24}}</ref>.

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.nba.com/ Oficjalna strona NBA]
* [http://www.nbpa.com National Basketball Players Association – Oficjalna strona związku zawodowego koszykarzy NBA]
* [http://www.youtube.com/user/NBA Oficjalny kanał NBA na You Tube]
<!-- ============================================================ -->
<!-- NIE DODAWAJ WIĘCEJ LINKÓW. WIKIPEDIA NIE JEST ZBIOREM LINKÓW -->
<!-- ANI  MIEJSCEM   NA  TWOJĄ   (LUB  CZYJĄKOLWIEK)   REKLAMĘ!!! -->
<!-- Linki bez przeprowadzonej weryfikacji ZOSTANĄ USUNIĘTE       -->
<!-- ============================================================ -->

{{Profesjonalne ligi koszykarskie}}
{{NBA}}
{{NBA Draft}}
{{Sezony NBA}}
{{Playoffs NBA}}
{{All-Star Weekend}}
{{Terminologia koszykarska NBA}}

{{Kontrola autorytatywna}}

[[Kategoria:National Basketball Association| ]]