W okopach nie ma ateistów

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Nie ma ateistów w okopach)

Twierdzenie W okopach nie ma ateistów (od ang. There are no atheists in foxholes; foxhole to typowy dla wojsk amerykańskich jednoosobowy okop) to aforyzm twierdzący, że w czasie skrajnego stresu i strachu, jak np. występującego w czasie uczestnictwa w działaniach wojennych, większość osób będzie wierzyć lub mieć nadzieję na istnienie siły wyższej[1]. Aforyzm ten odbierany jest przez wielu ateistów jako obraźliwy[2][3].

Pochodzenie[edytuj | edytuj kod]

Dokładne pochodzenie frazy jest niepewne. Różne źródła przypisują ją podpułkownikowi Williamowi J. Clearowi lub podpułkownikowi Williamowi Caseyowi[4], ale najczęściej przypisuje się ją dziennikarzowi Erniemu Pyle'owi[5][6]. Zdanie to zostało użyte w filmie Wake Island z 1942 roku. W książce Ghost Soldiers autorstwa Hamptona Sidesa pochodzenie wyrażenia jest przypisywane ojcu Cummingsowi, kapelanowi biorącemu udział w napadzie na Cabanatuan w 1945 roku. W formie nie ma ateistów w okopach (od ang. There are no atheists in the trenches; w tym przypadku użyto bardziej ogólnego określenia dla okopów) można datować nawet na okres I wojny światowej[7].

Użycie[edytuj | edytuj kod]

Twierdzenie to jest wykorzystywane głównie w kazaniach, mszach dla żołnierzy lub na ogólnych uroczystościach wojskowych[8]. Mimo że aforyzm wykorzystywany jest przede wszystkim, aby skomentować określone doświadczenia, które spotykają żołnierzy w czasie walk, to można się spotkać również z dostosowaniem do innych niebezpiecznych sytuacji, np. nie ma ateistów na tonącym statku (od ang. there are no atheists on a sinking ship) lub nie ma libertarian w czasie kryzysu finansowego[9].

Przekonania religijne obecnego personelu wojskowego USA są podobne do przekonań ogółu populacji, a siły wojskowe większości państw składają się również z ateistów[10] i osób niereligijnych[11]. Fraza ta czasami wykorzystywana jest, aby błędnie implikować, że wszyscy żołnierze w czasie walk są nawracani; jednak najczęściej używa się jej, aby podkreślić, że wiele osób ma skłonność do szukania boskiej mocy, gdy znajdują się w skrajnym niebezpieczeństwie[12][1].

Wojskowe Stowarzyszenie Ateistów i Wolnomyślicieli, organizacja ateistyczna, przeciwstawia się używaniu tej frazy. Wprowadziło ono za to wyrażenie ateiści w okopach (od ang. Atheists In Foxholes), aby podkreślić, że pierwotne hasło jest tylko aforyzmem, a nie faktem statystycznym. Ateiści w okopach wykorzystywane jest również w czasie dyskusji na temat odwrotnego efektu, gdy działania wojenne powodują u niektórych żołnierzy niepewność i zwątpienie w swoją wiarę w Boga ze względu na śmierć i przemoc dookoła nich[8][13][14].

Wyniki badań[edytuj | edytuj kod]

Wyniki badań nad korelacją pomiędzy obawą przed śmiercią a przekonaniami religijnymi dowiodły, że osoby będące silnymi ateistami oraz osoby głęboko wierzące wykazują niski poziom strachu przed śmiercią, podczas gdy u przedstawicieli populacji umiarkowanie wierzącej oraz niereligijnej doświadczany jest wyższy poziom niepokoju przed śmiercią[15]. Wyniki badań przeprowadzonych przez psychologów Uniwersytetu Oksfordzkiego sugerują również, że wiara w wyjaśniającą i odkrywczą potęgę nauki wzrasta w obliczu stresu lub lęku[16].

Brian Wansink, ekonomista behawioralny Cornell University, w celu empirycznego ustalenia odpowiedzi na pytanie "Czy w okopach są ateiści?" zbadał wyniki 949 pobitewnych ankiet wykonanych pośród żołnierzy amerykańskiej piechoty z okresu II wojny światowej i zauważył, że odsetek żołnierzy szukających oparcia w modlitwie wzrastał z 42% do 72% wraz ze wzrostem stopnia ostrości z jaką rozegrały się bitwy. Aby przetestować trwały wpływ brania udziału w walce na zachowania religijne, przeprowadzono kolejną ankietę 50 lat później, pośród innej grupy weteranów ze wszystkich rodzajów służb wojskowych. Ta grupa weteranów, w ankietach tuż po bitwie wykazywała wzrost oparcia w modlitwie od 32% do 74% wraz ze wzrostem intensywności walk[17][18]. Drugie badanie wykazało, że po 50 latach wielu żołnierzy nadal wykazywało zachowanie religijne, ale występowały różnice wynikające z ich doświadczenia wojennego. Żołnierze, którzy uczestniczyli w ciężkich walkach, w porównaniu z żołnierzami, którzy w walkach nie uczestniczyli, uczęszczali do kościoła o 21% częściej wtedy, gdy twierdzili, że ich doświadczenia wojenne były negatywne, natomiast ci, którzy twierdzili, że ich doświadczenie było pozytywne, uczestniczyli o 26% rzadziej. Im bardziej weteran nie lubił wojny, tym bardziej religijny był 50 lat później[18][17].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b No Atheists in Fox Holes. The Washington Post, 2007-05-31. [dostęp 2009-08-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-04)]. (ang.).
  2. ↑ Wayne Adkins Atheist National Guard Officer Resigns Commission Over Remarks Made By Lt. Gen. Blum and Others November 30, 2006
  3. ↑ Article: ATHEISTS DO OCCUPY FOXHOLES.(Editorial)(Letter to the Editor)
  4. ↑ Henry Cummins: Spiritual Point. British Humanist Association. [dostęp 2008-11-27]. (ang.).
  5. ↑ Oops! He Did It Again! Brokaw Repeats Canard, "There Are No Atheists In Foxholes" During NBC Evening News. [w:] Flashline [on-line]. American Atheists, 2003-03-12. [dostęp 2008-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2003-03-14)]. (ang.).
  6. ↑ 'Brights' and the religion of secularism. Christianity Today. [dostęp 2009-08-03]. (ang.).
  7. ↑ Fred R. Shapiro: You can quote them. Yale Alumni Magazine. [dostęp 2009-08-03]. (ang.).
  8. ↑ a b Arnold E. Resnicoff: On becoming our own worst enemy. Christian Science Monitor. [dostęp 2009-08-03]. (ang.).
  9. ↑ Mike Moffatt: There Really Are No Libertarians in a Financial Crisis. about.com, 20 września 2008. [dostęp 2009-08-03]. (ang.).
  10. ↑ Steve Sailer: Few Atheists In U.S. Foxholes. 22 kwietnia 2003. [dostęp 2009-08-04]. (ang.).
  11. ↑ 21% wojskowych w USA jest ateistami lub niereligijna - Population Reference Bureau, 2004.
  12. ↑ Lista kapelanów, którzy przeciwstawili się mitowi, że nie ma ateistów w okopach. [dostęp 2009-08-04]. (ang.).
  13. ↑ Joshua Allen: There Are No Atheists in Foxholes. Rhode Island Monthly, kwiecień 2007. [dostęp 2009-08-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (15 marca 2016)]. (ang.).
  14. ↑ Religion: Atheists & Foxholes. Time, 18 czerwca 1945. [dostęp 2009-08-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 sierpnia 2013)]. (ang.).
  15. ↑ Jonathan Jong, Matthias Bluemke, Jamin Halberstadt. Fear of Death and Supernatural Beliefs: Developing a New Supernatural Belief Scale to Test the Relationship. „European Journal of Personality”. 27 (5), s. 495–506, 2013. DOI: 10.1002/per.1898. 
  16. ↑ 'Belief in science' increases in stressful situations. (e) Science News, 2013. [dostęp 2017-07-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-16)].
  17. ↑ a b Brian Wansink, S. Wansink Craig: Are There Atheists in Foxholes? Combat Intensity and Religious Behavior. Cornell University, 2013. [dostęp 2017-07-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-19)].
  18. ↑ a b Brian Wansink, Craig S. Wansink. Are There Atheists in Foxholes? Combat Intensity and Religious Behavior. „Journal of Religion and Health”. 52 (3), s. 768–779, 2013. DOI: 10.1007/s10943-013-9733-y. 

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=W_okopach_nie_ma_ateistów&oldid=66823470”