Niedźwiedź jaskiniowy

	{{{nazwa łacińska}}}
	{{{zoolog}}}
	[[Plik:{{{grafika}}}\|240x240px\|alt=Ilustracja\|]]
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta

Niedźwiedź jaskiniowy (Ursus spelaeus) - gatunek niedźwiedzia, zamieszkującego Europę w okresie plejstocenu ok.300 tysięcy lat temu i wymarłego pod koniec ostatniej epoki lodowcowej, ok. 10-12 tys. lat temu.

Zarówno polska nazwa niedźwiedź jaskiniowy, jak też łacińska Ursus spelaeus wiąże się z faktem, iż szczątki tych zwierząt znajdowano głównie w jaskiniach. Dzięki temu uważa się, iż zwierzę to spędzało o wiele więcej czasu w jaskiniach, niż żyjący współcześnie niedźwiedź brunatny, który takie miejsca wykorzystuje wyłącznie dla snu zimowego. Kości niedźwiedzi jaskiniowych odnaleziono w wielu jaskiniach w całej Europie, np. w jaskini Dechenhöhle (Niemcy), Teufelshöhle (Niemcy), Drachenloch (Szwajcaria), zaś na terenie Polski np. w Jaskini Magurskiej w Tatrach, w wielu innych jaskiniach Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, Karpat i Sudetów (m. in. w Jaskini Niedźwiedziej i Jaskini Radochowskiej).

Niedźwiedzie jaskiniowe były o ok. 30% większe od niedźwiedzia brunatnego. Najbardziej zauważalną cechą różniącą obydwa gatunki, poza wielkością, jest odmienna budowa czaszki: niedźwiedzie jaskiniowe miały wysokie, stromo nachylone czoło, natomiast czoło niedźwiedzia brunatnego jest niskie i raczej płaskie.

Niedźwiedzie jaskiniowe były wszystkożerne, choć głównym składnikiem pożywienia były rośliny: żywiły się ziołami, trawą, jagodami, ale także miodem i okazjonalnie małymi zwierzętami.

Niedźwiedzie jaskiniowe osiągały do 2 m długości, ok. 1,7 wysokości i do 900 kg wagi, samice były zwykle nieco mniejsze.

Jak się wydaje, w wymarciu niedźwiedzi jaskiniowych znaczącą rolę odegrała zmiana klimatu u schyłku zlodowacenia bałtyckiego (Würm), do którego niedźwiedzie jaskiniowe nie zdołały się przystosować. Do wyginięcia tych zwierząt przyczynili się w dużym stopniu także ludzie.

Niektórzy badacze uważają, iż niedźwiedzie jaskiniowe były w jakiś sposób czczone przez prehistorycznych Europejczyków, o czym świadczą liczne malowidła i rysunki naskalne przedstawiające te zwierzęta. Dowodzi tego także np. znalezisko w szwajcarskiej jaskini Drachenloch, gdzie natrafiono na niedźwiedzie czaszki zamknięte w kamiennym sarkofagu, nakrytym kamienną płytą, co by świadczyło o celowym pochówku zwierząt.

Plik:Niedzwiedz jaskiniowy pl.jpg

Rekonstrukcja niedźwiedzia jaskiniowego w Muzeum Geologicznym w Warszawie

Zobacz też

Linki zewnętrzne

↑ {{{nazwa łacińska}}}, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[itis-1] {{{nazwa łacińska}}}, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[1]