Nożyczki do winogron

Ozdobne nożyczki do winogron z 1945 roku.

Nożyczki do winogron – rodzaj nożyczek służący do dzielenia gron winogron na mniejsze porcje.

Nożyczki do winogron wynaleziono w XIX wieku. Były używane przede wszystkim podczas deserów na formalnych obiadach; po prawidłowym oddzieleniu winogrona od kiści przez biesiadnika, wolno mu było używać palców. Książka Manners and Tone of Good Society, po raz pierwszy opublikowana w 1879 roku, instruowała: „Podczas jedzenia winogron należy umieścić półzamkniętą dłoń przy ustach i zręcznie pozwolić, by pestki i skórki spadły na palce, a następnie szybko położyć je na brzegu talerza, tak aby grzbiet dłoni zasłaniał ten manewr przed widokiem innych”.

Konstrukcja

Nożyczki do winogron oraz naczynie do ich obmywania.

Proste nożyczki do winogron z drugiej połowy XX w.

Nożyczki do winogron mają długość około 15 do 18 cm. Końcówka nożyczek jest zazwyczaj tępa i zaokrąglona, aby zapobiec uszkodzeniu winogron, a rękojeść jest znacznie dłuższa od ostrza, dzięki czemu można uzyskać dostęp do gałązek ukrytych pod gronami. Nożyczki do winogron mogą mieć bardzo ozdobne wzory, najczęściej z motywami winorośli i winogron, co sprawia, że narzędzie jest niewygodne w użyciu. Tyczy się to głównie nożyczek produkowanych jako pojedynczy przedmiot; wiele nożyczek do winogron było częścią znacznie większych zestawów obiadowych, wówczas były one ozdabiane tym samym wzorem co sztućce. Ponieważ tak wiele elementów o różnych kształtach i rozmiarach miało ten sam wzór, często były one prostsze niż dekoracje na pojedynczych przedmiotach. Po latach 50. XIX wieku większość produkowanych nożyczek do winogron zawierało specjalne obrzeże dodane do jednego z ostrzy, dzięki czemu po oddzieleniu winogrona można było elegancko umieścić je na talerzu, nadal trzymając nożyce. Często znajdowały się w zestawie z podstawką na winogrona. Początkowo były one zazwyczaj pokryte złotem, co świadczyło o wysokiej wartości, jaką nadawano temu przedmiotowi. W późniejszym okresie zazwyczaj wykonywano ze je srebra sterling, podobnie jak większość wysokiej jakości zastaw stołowych, aby uniknąć matowienia i nadać im większą trwałość.

Jego zastosowanie wynika z savoir-vivre: nożyczki do winogron to jeden z wielu przyrządów powstałych w XIX wieku w wyniku przekonania, że dotykanie jedzenia palcami jest nietaktowne. Do tej samej grupy możemy zaliczyć na przykład szczypce do szparagów lub łyżeczki do szpiku kostnego.