Półtorak (miód pitny)
Półtorak – rodzaj miodu pitnego o zawartości alkoholu od 15 do 18% obj.[1], powstały z naturalnego miodu pszczelego. Barwa półtoraka waha się od złocistego do ciemno-bursztynowego i uzależniona jest od rodzaju miodu pszczelego użytego do produkcji.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Nazwa miodu wywodzi się od liczebnika 1,5 (półtora) oznaczającego historycznie ustaloną proporcję objętości miodu i wody w brzeczce miodowej, z której po procesie fermentacji powstaje gotowy produkt. W półtoraku proporcja ta to jedna część objętości miodu na połowę objętości wody.
Półtorak jako polski produkt tradycyjny[edytuj | edytuj kod]
Miód pitny półtorak jest częścią polskiego dziedzictwa kulinarnego. Wpisany jest na listę Gwarantowanych Tradycyjnych Specjalności Unii Europejskiej (GTS; ang.Traditional Speciality Guaranteed, TSG)[2] oraz na Listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi[3]. Wprowadzając do handlu producent może umieścić na etykiecie napis: „miód pitny wytworzony zgodnie ze staropolską tradycją”.
Metoda produkcji[edytuj | edytuj kod]
Metoda produkcji półtoraka obejmuje kilka etapów:
- Sycenie brzeczki miodowej w temperaturze 95-105 °C w kotle warzelnym z płaszczem parowym. Dopuszczalny jest dodatek przypraw korzenno-ziołowych lub zastąpienia części wody sokiem owocowym
- Studzenie brzeczki do temperatury 20-22 °C
- Zaszczepienie brzeczki miodowej roztworem drożdży miodowych wysokiego odfermentowania w zbiorniku fermentacyjnym
- Fermentacja burzliwa przez 6-10 dni w temperaturze do 28 °C
- Fermentacja cicha przez 3-6 tygodni
- Odciąg odfermentowanego nastawu znad osadu drożdżowego
- Leżakowanie, dojrzewanie i dekantacja. Okres leżakowania dla półtoraka wynosi minimum 3 lata
- Doprawianie, czyli korekta cech organoleptycznych i fizyko-chemicznych. Możliwe jest dosładzanie, dodatek wyciągów ziołowo-korzennych, dodanie alkoholu etylowego pochodzenia rolniczego
- Rozlew
Przy produkcji półtoraka zabrania się używania konserwantów, stabilizatorów, sztucznych barwników lub aromatów[4].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Stowarzyszenie Winiarzy i Miodosytników Polskich: Definicje miodów pitnych.
- ↑ Produkty regionalne i tradycyjne. Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. [dostęp 2015-08-30].
- ↑ Miód PItny Półtorak. Lista produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. [dostęp 2010-06-01].
- ↑ Półtorak – wniosek o rejestrację gwarantowanej tradycyjnej specjalności. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, 09.11.2007. [dostęp 2010-06-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-02)].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jan Cieślak: Domowy wyrób win owocowych, miodów pitnych oraz wódek, likierów i cocktaili. Wydawnictwo Przemysłu Lekkiego i Spożywczego, Warszawa 1965