Tekst źródłowy strony Pioneer 11

{{Sonda kosmiczna infobox
 |nazwa           = Pioneer 11
 |obrazek         = Pioneer11 Saturn rings.jpg
 |inne_nazwy      = Pioneer G
 |organizatorzy   = {{Flaga|USA}} [[NASA]] [[Centrum Badawcze imienia Josepha Amesa|Ames Research Center]]
 |COSPAR          = 1973-019A
 |rakieta         = Atlas/Centaur/TE364-4
 |kosmodrom       = Cape Canaveral Space Force Station
 |kraj            = Stany Zjednoczone
 |cel_misji       = Jowisz
 |cel_2           = Saturn
 |ciało_centralne =
 |perycentrum     =
 |apocentrum      =
 |okres           =
 |nachylenie      =
 |mimośród        =
 |początek_dzień  = 6 kwietnia
 |początek_rok    = 1973
 |hh:mm           = 02:11:00
 |lądowanie_dzień =
 |lądowanie_rok   =
 |ląd_hh:mm       =
 |koniec_dzień    = listopad
 |koniec_rok      = 1995
 |powrót_dzień    =
 |powrót_rok      =
 |kształt         =
 |wymiary         =
 |masa_całk       = 258,5
 |masa_ład        = 30,4
 |commons         = Category:Pioneer 11
}}
[[Plik:Pioneer f18.gif|thumb|250px|[[Wielka Czerwona Plama]] na fotografii wykonanej przez Pioneera 11]]
[[Plik:Saturn and Titan from Pioneer 11 - GPN-2002-000060.jpg|thumb|250px|Fotografia Saturna i [[Tytan (księżyc)|Tytana]] wykonana 26 sierpnia 1979 roku]]
'''Pioneer 11''' – bezzałogowa [[sonda kosmiczna]] [[NASA]], wyniesiona z [[Canaveral|przylądka Canaveral]] na [[Floryda|Florydzie]] 6 kwietnia 1973 roku przy użyciu rakiety nośnej [[Atlas Centaur]]. Jako druga [[sonda kosmiczna]] w historii przeleciała w pobliżu [[Jowisz]]a w 1974 roku. W 1979 roku Pioneer 11 stał się pierwszym obiektem zbudowanym przez człowieka, który zbliżył się do [[Saturn]]a, odkrywając złożoność jego [[Pierścienie Saturna|pierścieni]].

== Konstrukcja sondy ==
Masa sondy wynosiła 258,5 kg. Energii elektrycznej dostarczały 4 [[Radioizotopowy generator termoelektryczny|radioizotopowe generatory termoelektryczne]] (RTG) o całkowitej mocy przy starcie 155 [[wat|W]]. Łączność zapewniała [[antena paraboliczna|paraboliczna antena]] główna o średnicy 2,74 m oraz anteny pomocnicze. 

=== Instrumenty naukowe ===
Na pokładzie sondy zostało zainstalowanych 12 instrumentów naukowych (do zestawu instrumentów z sondy Pioneer 10 dodano Fluxgate Magnetometer):
* [[magnetometr]] ([[Język angielski|ang]]. Helium Vector Magnetometer)
* [[magnetometr transduktorowy]] (ang. Fluxgate Magnetometer)
* analizator [[plazma|plazmy]] (ang. Plasma Analyser)
* detektor cząstek naładowanych (ang. Charged Particle Composition Instrument)
* [[teleskop]] [[promieniowanie kosmiczne|promieniowania kosmicznego]] (ang. Cosmic Ray Telescope)
* zestaw siedmiu [[licznik Geigera|liczników Geigera-Müllera]] (ang. Geiger Tube Telescopes)
* detektor cząstek promieniowania uwięzionego (ang. Trapped Radiation Detector)
* detektor [[planetoida|planetoid]] i [[meteoroid]]ów (ang. Asteroid/ Meteoroid Detector – Sisyphus)
* detektor meteoroidów (ang. Meteoroid Detector)
* [[fotometr]] [[ultrafiolet]]u (ang. Ultraviolet Photometer)
* [[fotopolarymetr]] obrazujący (ang. Imaging Photopolarimeter)
* [[radiometr]] [[podczerwień|podczerwieni]] (ang. Infrared Radiometer)

== Przebieg misji ==
Największe zbliżenie do Jowisza nastąpiło 3 grudnia 1974 roku. Sonda przeleciała w odległości 42&nbsp;760 km od powierzchni chmur Jowisza, dokonując pierwszych obserwacji regionów okołobiegunowych tej planety, fotografując [[Wielka Czerwona Plama|Wielką Czerwoną Plamę]] oraz mierząc masę księżyca [[Kallisto (księżyc)|Kallisto]].

[[Pole grawitacyjne]] Jowisza wykorzystano do skierowania sondy w kierunku Saturna. Pioneer 11 zbliżył się do tej planety 1 września 1979 roku na odległość 20&nbsp;900 km od jej widocznej powierzchni chmur. Podczas tego przelotu sonda dokonała pomiarów [[magnetosfera|magnetosfery]] planety, odkryła pierścienie F i G, księżyc [[Epimeteusz (księżyc)|Epimeteusz]]<ref>Obecność tego księżyca była podejrzewana na podstawie obserwacji teleskopowych wykonanych w 1966 roku, ale pozostawała niepotwierdzona.</ref> oraz określiła temperaturę panującą na [[Tytan (księżyc)|Tytanie]].

Odbiór danych z instrumentów sondy został oficjalnie zakończony 30 września 1995 roku. Ostatnia transmisja danych [[Telemetria|telemetrycznych]] z sondy została odebrana 24 listopada 1995 roku. Pioneer 11 podąża w kierunku [[Gwiazdozbiór Orła|gwiazdozbioru Orła]]. Po około 4 milionach lat ma dotrzeć w pobliże gwiazdy [[lambda Aquilae]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.nasa.gov/home/hqnews/1995/95-163.txt|tytuł=Pioneer 11 to End Operations after Epic Career|nazwisko=Savage|imię=Don|nazwisko2=Hutchison|imię2=Ann|data=1995-09-25|praca=Release: 95-163|opublikowany=NASA|język=en|data dostępu=2012-09-14}}</ref>.

W maju 2023 Pioneer 11 znajdował się w odległości 111,4 [[Jednostka astronomiczna|au]] od [[Słońce|Słońca]], poza [[pas Kuipera|pasem Kuipera]], oddalając się z prędkością 11,2 km/s (2,36 au/rok)<ref name="heavens">{{cytuj | tytuł = Spacecraft escaping the Solar System| opublikowany = heavens-above.com | archiwum = https://web.archive.org/web/20230506103140/https://heavens-above.com/SolarEscape.aspx }}</ref>.

== Zobacz też ==
* [[anomalia sond Pioneer]]
* [[lot międzygwiezdny]]
* [[Płytka Pioneera]]
* [[Pioneer 10]]
* [[program Pioneer]]

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

== Linki zewnętrzne ==
* [http://heavens-above.com/SolarEscape.aspx Strona podająca aktualną pozycję sondy w czasie rzeczywistym]
* [https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1973-019A NSSDC Master Catalog] {{lang|en}}
* [http://www.astronautix.com/p/pioneer10-11.html Encyclopedia Astronautica] {{lang|en}}

{{Program Pioneer}}
{{Misje do Jowisza}}

{{Kontrola autorytatywna}}

[[Kategoria:Eksploracja Jowisza]]
[[Kategoria:Eksploracja Saturna]]
[[Kategoria:Program Pioneer]]
[[Kategoria:Loty kosmiczne w 1973]]
[[Kategoria:Loty międzygwiezdne]]