Podkorzeniak leszczynowy
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
podkorzeniak leszczynowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Hysterangium stoloniferum Tul. & C. Tul. Fungi hypog.: 84 (1851) | |
Podkorzeniak leszczynowy (Hysterangium stoloniferum Tul. & C. Tul.) – gatunek grzybów z rodziny podkorzeniakowatych (Hysterangiaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hysterangium, Hysterangiaceae, Hysterangiales, Phallomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisali go w 1851 r. Louis René Tulasne i Charles Tulasne i nadana przez nich nazwa naukowa jest aktualna[1]. Synonimy:
- Hysterangium clathroides var. stoloniferum (Tul. & C. Tul.) Quél. 1886
- Hysterangium stoloniferum var. americanum Fitzp. 1913
- Hysterangium stoloniferum var. brevisporum Zeller 1947[2].
Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Bazydiokarpy mniej więcej kuliste, ale po wyschnięciu bardzo nieregularne. Powierzchnia w stanie świeżym biaława do bladoochrowej, po uszkodzeniu przechodząca w płoworóżową do różowej, w eksykatach od ochrowo płowej do brązowej. Kolumella zwykle duża i wydatna, często rozgałęziająca się w pobliżu podstawy. Perydium o grubości 220–450 µm, zbudowane z komórek o średnicy od 12 do 40 µm. Gleba w stanie świeżym zielona, po wyschnięciu o barwie od cytrynowoszarej lub szaro oliwkowej do ciemnozielonej. Występują w niej wielościenne lub nieregularne, niewielkie komory, z tendencją do układania się promieniście wokół kolumelli. Strzępki o długości 85–140 µm, średnicy 5–7 µm, cienkościenne, luźno splątane, w stanie dojrzałym silnie zżelatynizowane. Podstawki długie, nieregularnie cylindryczne, 3–4-zarodnikowe (przeważnie 3-zarodnikowe), zazwyczaj z krótkimi sterygmami, chociaż czasami zdarzają się o długości 16–18 µm. Zarodniki oliwkowy w masie, lancetowate, 12–19 × 6–8 µm[4].
Perydium jest mniej lub bardziej kruche, gleba twarda i chropowata, gdy jest świeża. Młode okazy mają przyjemny smak, ale zapach dojrzałych jest tak odrażający, że degustacja byłaby trudna[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Podano występowanie podkorzeniaka skórzastego głównie w Europie, poza nią na kilku stanowiskach w Ameryce Północnej i na Kaukazie[5]. W Polsce do 2003 r. podano jedno stanowisko[3], później kilka[6]. Najbardziej aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. znajduje się w nim na liście gatunków rzadkich, wartych objęcia ochroną[7].
Grzyb podziemny występujący w lasach[3] pod dębami i innymi drzewami liściastymi[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-03-19] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-03-19] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c Samford M. Zeller, Carrol W. Dodge, Hysterangium in North America, „Ann. Mo. Bot. Gard.”, 16, 1929 [dostęp 2023-03-19] (ang.).
- ↑ Występowanie Hysterangium stoloniferum na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-03-19] (ang.).
- ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-03-19].
- ↑ Aktualne stanowiska podkorzeniaka leszczynowego w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2023-03-19] (pol.).