Pokłon pasterzy (obraz Petera Paula Rubensa)
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
ok. 1608 |
| Medium | |
| Wymiary |
63,5 × 47 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
Pokłon pasterzy (niderl. De aanbidding der herders) – obraz flamandzkiego malarza Petera Paula Rubensa, namalowany ok. 1608 roku w tzw. okresie włoskim mistrza.
Historia obrazu[edytuj | edytuj kod]
Obraz został zakupiony do zbiorów Ermitażu w 1769 roku z drezdeńskiej kolekcji Brühla jako dzieło Cornelisa Schuta. W latach 1911–1916 obraz przypisywano innemu malarzowi Jacobowi Jordensowi. Prawdziwe autorstwo zostało ustalone w 1927 roku przez L. Bucharda, po ujawnieniu innego obrazu Rubensa z kościoła San Spiryto w Fermo, o tym samym tytule[1]. Zanim obraz otrzymał swoją wersje Rubens namalował szkic Dwóch pasterzy i mężczyzna w turbanie wykonany piórem (139x150 mm) znajdujący się obecnie w Muzeum Fodor w Amsterdamie. Innym wariantem obrazu jest płótno znajdujące się w kościele Pawła w Antwerpii. Obraz z Ermitażu uznaje się za pierwowzór dla ołtarza w Fermo.
Tematyka obrazu[edytuj | edytuj kod]
Tematem obrazu jest motyw zaczerpnięty z Ewangelii św. Łukasza (2: 15-21) i dotyczy narodzenia Chrystusa[2]. Dzieło powstało podczas pobytu Rubensa we Włoszech, co może tłumaczyć duże podobieństwo do stylu Correggia i jego obrazu Święta Noc. Podobnymi elementami są anioł w górnej części obrazu, Madonna pochylona nad żłobkiem z którego bije światło oraz stojący pasterz i jego towarzysz zwrócony ku niemu, jak i pasterka ze wzniesioną dłonią. Odmiennymi elementami, jakie zastosował Rubens, jest trójkątna kompozycja obrazu, większe zgrupowanie postaci i przede wszystkim zmiana kierunku światła. W Świętej Nocy światło wydobywa z ciemności każdą postać, a w Pokłonie światło emanuje z kołyski oświetlając każda postać od frontu.
Wpływ malarstwa weneckiego widoczny jest w technice malarskiej, w swobodnym nakładaniu impastów i w tonacji głębokiej czerwieni.
Postacie pasterzy były wzorowane na innych obrazach Rubensa z tego okresu: młody pasterz to podobna wersja postaci św. Maurusa z ołtarza z kościoła S. Maria in Vallicella, postać Józefa to ta sama postać co Józef z Arymatei z Piety i starzec z obrazu Zuzanna i starcy z Galerii Borghese z Rzymu.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ R Lonbhi, La Notte di Rubens a fermo 1927 s. 191–197.
- ↑ Hold pasterzy jest również opisany w Protoewangelii Jakuba i Pseudoewangelii Mateusza.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- M. Warszawska: Peter Paul Rubens. Warszawa: Firma Księgarska Jacek i Krzysztof Olesiuk, 2006. ISBN 83-7423-385-0.