Portret Juana Agustína Ceána Bermúdeza (ok. 1786)
.jpg)
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
ok. 1786 lub 1792–1793 |
| Medium |
olej na płótnie |
| Wymiary |
122 × 88 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Portret Juana Agustína Ceána Bermúdeza (hiszp. Retrato de Juan Agustín Ceán Bermúdez) – obraz olejny hiszpańskiego malarza Francisca Goi (1746–1828). Portret przedstawia Juana Agustína Ceána Bermúdeza (1749–1829), hiszpańskiego malarza, historyka i krytyka sztuki, a także długoletniego przyjaciela Goi[1].
Okoliczności powstania[edytuj | edytuj kod]
Ceán Bermúdez należał do oświeceniowej arystokracji nazywanej ilustrados, był malarzem i historykiem sztuki. Kolekcjonował ryciny i sztychy na podstawie znanych dzieł z różnych krajów i epok[1]. Pełnił funkcję sekretarza Gaspara Melchora de Jovellanosa, później pracował dla finansisty François Cabarrusa. Przyjaźnił się także z poetą Moratínem. Wszystkie te postaci należały do kręgu przyjaciół oraz protektorów Goi i zostały przez niego kilkakrotnie sportretowane[2]. Pierwszy portret Ceána Bermúdeza (półpostać) Goya namalował ok. 1785[1].
Portret Ceána Bermúdeza siedzącego w fotelu prawdopodobnie powstał w 1786 z okazji jego ślubu z Manuelą Camas y de las Heras jako pendant do Portretu markizy Bermúdez[3]. Możliwe są także inne daty powstania wskazujące na okres 1790–1798, w którym Ceán przebywał na wygnaniu w Sewilli[1]; m.in. podczas pierwszej podróży Goi do Andaluzji w latach 1792–1793, drugiej w latach 1796–1797 lub po powrocie Ceána do Madrytu w 1798. Jednak późniejsze daty są mało prawdopodobne, gdyż na portrecie Ceán wygląda na młodszego niż na rysunku sangwiną, który Goya wykonał ok. 1798–1799[2].
Znajomość artysty z Ceánem Bermúdezem zaowocowała ważnym zamówieniem na portrety dygnitarzy powstałego w 1782 Banku Narodowego San Carlos, instytucji finansowej poprzedzającej obecny Bank Hiszpanii[4]. W późniejszych latach Ceán Bermúdez brał czynny udział w publikacji rycin Goi, m.in. zbiorów Tauromachia i Okropności wojny[1].
Opis obrazu[edytuj | edytuj kod]
Ceán Bermúdez w swobodnej pozie siedzi w fotelu: prawa noga jest założona na lewą, a ręka oparta na okrągłym stole. Na stole widoczne są odbitki rycin nawiązujące do jego kolekcjonerskiej pasji[5]. Przedstawienie postaci ma charakter nieoficjalny, Ceán Bermúdez w naturalny sposób spogląda na widza, jakby prowadził z kimś rozmowę. Ma na sobie brązowy futrzany płaszcz, białą kamizelkę i koszulę, spodnie z klamrami i białe pończochy. Kolorystyka obrazu jest ciemna, jaśniejsze akcenty stanowią białe elementy ubioru i odbijająca światło klamerka buta[1][2]. Ciemne, jednolite tło, podobnie jak w większości portretów malarza, pomaga w podkreśleniu portretowanej osoby[2]. Malarz stosował szybkie pociągnięcia pędzlem bez dbałości o szczegóły, skupiając uwagę widza na twarzy portretowanego[5].
Goya wielokrotnie malował zamawiane przez szlachtę i burżuazję pary portretów (pendanty) przedstawiające na oddzielnych płótnach zwróconych ku sobie małżonków. Według Juliet Wilson Bareau Goya sportretował nowożeńców, przedstawiając każdego z nich w czasie ulubionego zajęcia – Ceán Bermúdez przegląda kolekcjonowane ryciny, a jego żona trzyma igłę i rozpoczęty haft[2].
Proweniencja[edytuj | edytuj kod]
Obraz należał do portretowanego, później trafił do kolekcji markiza de Corvera (1900) i markiza de Perinat y Campo Real. Obecnie znajduje się w kolekcji prywatnej w Madrycie[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Xavier Bray (ed.): Goya: Los Retratos. Londres: Turner Libros, 2015, s. 135, 139. ISBN 978-84-1635-484-9.
- ↑ a b c d e f Fundación Goya en Aragón: Juan Agustín Ceán Bermúdez. www.fundaciongoyaenaragon.es. [dostęp 2016-12-21]. (hiszp.).
- ↑ José Clissón Aldama: Juan Agustín Ceán-Bermúdez, escritor y crítico de bellas artes. Zaragoza: 1982, s. 142-143. ISBN 84-000-5070-3.
- ↑ Federico Torralba Soriano: Goya. Economistas y banqueros. Zaragoza: Banco Zaragozano, 1980, s. 47. ISBN 84-300-3225-8.
- ↑ a b arteHistoria: Juan Agustín Ceán Bermúdez. www.artehistoria.com. [dostęp 2016-12-21]. (hiszp.).