Prątniczek krzywoszyjkowy
_9285.JPG)
| |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
prątniczek krzywoszyjkowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Microbryum curvicolle (Hedw.) R.H. Zander Bull. Buffalo Soc. Nat. Sci. 32: 240 1993.[3] | |
Prątniczek krzywoszyjkowy (Microbryum curvicolle (Hedw.) R.H. Zander) – gatunek mchu należący do rodziny płoniwowatych (Pottiaceae Schimp.). Mech niewielkich rozmiarów. W Polsce podawany m.in. z obszaru województwa śląskiego[4].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Gametofit
- Rośnie w rozrzuceniu lub w luźnych darniach. Łodyżki wysokości 1,5–3 mm. Listki dolne długości ok. 1 mm, podłużne, listki górne dłuższe i węższe, dorastają do ok. 1,5 mm. Brzegi blaszki listka są podwinięte.[5]
- Sporofit
- Seta silnie zakrzywiona, bardzo krótka, długości 0,5–1,5 mm. Puszka zarodni jajowata, czerwonobrązowa, nie odrzuca wieczka, które ma krótki czubek[5].
- Gatunki podobne
- Kulczak Acaulon triquetrum ma także wygięte sety, ale puszki są słabo widoczne, schowane w szerszych liściach. Prątniczek Microbryum rectum jest podobny, ale ma proste sety. Brodek bezłodygowy Tortula acaulon ma wyjątkowo krótkie sety (krótsze niż 0,5 mm), z puszkami usytuowanymi w centrum rośliny.[5]
-
Gałązki gametofitu ze sporofitem -
Widoczne wygięte sety i puszki zarodni
_9470.JPG)
_9462.JPG)
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Prątniczek krzywoszyjkowy preferuje podłoża wapienne. Rośnie w różnorodnych siedliskach o zaburzonej glebie, najczęściej na łąkach, w kamieniołomach, ale także na użytkach rolnych i leśnych ścieżkach[5].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Synonimy[3]: Astomum curvicolle (Hedw.) Bayrh., Cycnea curvicolla (Hedw.) Berk., Phascum piptocarpum Durieu & Mont.
Zagrożenia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek został wpisany na czerwoną listę mchów zagrożonych w Polsce z kategorią zagrożenia „I” (o nieokreślonym zagrożeniu, 1992)[6], w późniejszych publikacjach nadano mu kategorię „R” (rzadki) w skali kraju[4]. Został także wpisany na czerwoną listę mszaków województwa śląskiego z kategorią zagrożenia „VU” (narażony na wyginięcie, stan na 2011 r.). W Czechach (w 2005 r.) i na Słowacji (w 2001 r.) nadano mu kategorię „VU”[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ B. Goffinet, W.R. Buck, Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2017-02-26] (ang.).
- ↑ a b Microbryum curvicolle. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2017-02-26]. (ang.).
- ↑ a b c Adam Stebel, Barbara Fojcik, Henryk Klama, Jan Żarnowiec. Czerwona lista mszaków województwa śląskiego - The Red List of Threatened Bryophytes of Silesian Voivodship. „Czerwone listy wybranych grup grzybów i roślin województwa śląskiego”. 2, 2012. Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska. ISSN 1427-9142. [dostęp 2017-02-26]. (pol.).
- ↑ a b c d Des Callaghan: Microbryum curvicolle. W: Mosses and Liverworts of Britain and Ireland - a field guide. Ian Atherton, Sam Bosanquet, Mark Lawley (red.). Wyd. I. British Bryological Society, 2010, s. 489. ISBN 978-0-9561310-1-0. [dostęp 2017-02-26]. (ang.).
- ↑ Ryszard Ochyra: Czerwona lista mchów zagrożonych w Polsce. W: K. Zarzycki, W. Wojewoda, Z. Heinrich: Lista roślin zagrożonych w Polsce. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 1992, s. 79-85. (pol.).