Sprawa Czwartego do bridge’a

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Sprawa Czwartego do bridge’a – proces o plagiat dramatu Tajemnica (plagiatem miał być utwór Czwarty do bridge’a) toczący się przed krakowskimi sądami w latach 1935–1939. Proces wytoczył Leon Wiesenberg przeciwko Adamowi Grzymale-Siedleckiemu[1]. Sprawa cieszyła się dużym zainteresowaniem opinii publicznej[1] i była relacjonowana w prasie codziennej[2].

Za Czwartego do bridge’a Grzymała-Siedlecki otrzymał w 1934 nowo utworzoną Nagrodę im. L. Reynela[3]. Siedlecki był wtedy cenionym i popularnym autorem dramatycznym oraz ważną osobistością w świecie teatralnym. Dramat został wystawiony po raz pierwszy w warszawskim Teatrze Nowym w styczniu 1935[1]. Miał też być pokazany na deskach krakowskiego Teatru im. J. Słowackiego, którego Siedlecki był wcześniej dyrektorem[4].

Wiesenberg był emerytowanym inspektorem kolejowym i literatem[1]. Najpierw wystosował on List otwarty do kół decydujących na polu literackim i teatralnym w Polsce o naprawienie krzywdy, a następnie, 10 kwietnia 1935, złożył pozew[1]. Proces odbywał się najpierw w Sądzie Okręgowym w Krakowie[2]. Grzymała przyjął oskarżenia Wiesenberga z oburzeniem[1]. O pomoc w znalezieniu dobrego prawnika poprosił swojego przyjaciela, mecenasa Janusza Olchowicza, który doradził mu zaangażowanie adwokata Zenona Brema[1].

Pełnomocnikiem Wiesenberga był Wacław Kohane. Twierdził on, że Wiesenberg napisał Tajemnicę w 1912, a w 1916 udostępnił ją Grzymale[1]. Opierając się na opinii powołanego rzeczoznawcy, prof. Sinki, sąd oddalił skargę Wiesenberga[1][2]. Po zaskarżeniu orzeczenia, krakowski Sąd Apelacyjny uchylił wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia w pierwszej instancji[2]. Proces toczył się do wybuchu II wojny światowej i nie przyniósł rozstrzygnięcia. Do rozprawy apelacyjnej prawdopodobnie nie doszło[1].

W dyskusję o bezpodstawności oskarżenia zaangażował się także Sąd Koleżeński Związku Autorów Dramatycznych Polskich. W jego skład wchodzili Wacław Grubiński, Jerzy Szaniawski i Tadeusz Konczyński. Stwierdzili oni, że obu sztuk nie można porównywać ze względu na zupełnie różny poziom artystyczny[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h i j k Jolanta Wilczek: Proces o plagiat wytoczony Adamowi Grzymale-Siedleckiemu przez Leona Wiesenberga w swietle dokumentów przechowywanych w izbie pamiątkowej AGS w Bydgoszczy. repozytorium.ukw.edu.pl, 1985. [dostęp 2018-03-09]. (pol.).
  2. a b c d Sprawa "Czwartego do bridża". bc.wimbp.lodz.pl, 1937. [dostęp 2018-03-09]. (pol.).
  3. Leon Reynel. ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 2018-03-09]. (pol.).
  4. Bolesław Pochmarski: U progu nowego sezonu. Zamiast wywiadu, w: Teatr Miejski im. Juljusza Słowackiego w Krakowie, sezon 1933-1934. e-teatr.pl. [dostęp 2018-03-09]. (pol.).