Przejdź do zawartości

Propaganda na Białorusi

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Propaganda na Białorusi – szereg metod i działań dezinformacyjnych podejmowanych przez podmioty działające w Republice Białorusi na rzecz realizacji celów państwa w polityce wewnętrznej i międzynarodowej.

Jako zadania białoruskiej propagandy wskazuje się m.in. konsolidację społeczeństwa wobec rzekomego zagrożenia militarnego ze strony NATO, zastraszenie obywateli ryzykiem utraty stabilności państwa, budowanie poczucia zagrożenia wobec państw zachodnich, jako dążących do obalenia władz Białorusi[1]. Jednym ze stałych elementów przekazu jest podkreślanie stabilności i bezpieczeństwa w kontraście wobec sytuacji na Ukrainie po zwycięstwie Euromajdanu i zakończeniu rządów Wiktora Janukowycza[2]. Od początku rządów Aleksandra Łukaszenki, który sprawuje władzę nieprzerwanie od 1994 roku, charakterystyczne jest podkreślanie szczególnej roli prezydenta, w tym oskarżanie państw zachodnich o usiłowanie obalenia go za pomocą siły[3]. Kwestia stosowania działań propagandowych oraz cenzury była podnoszona przez część dziennikarzy (w tym mediów państwowych) w trakcie protestów społecznych w 2020 roku[4].

Przykładowe działania

[edytuj | edytuj kod]
Przykład propagandy państwowej – prezydent Łukaszenka wysiadający z helikoptera z bronią podczas antyrządowych protestów

Wśród przykładów działania propagandy białoruskiej można wymienić między innymi:

  • dezawuowanie ugrupowań i ruchów opozycyjnych wobec Aleksandra Łukaszenki i oskarżanie ich o działalność antypaństwową[5];
  • nawiązywanie do historiografii i propagandy radzieckiej, czego przykładem jest wprowadzenie w 2021 Dnia Jedności Narodowej obchodzonego w dniu sowieckiej inwazji na Polskę[6];
  • podkreślanie rzekomo dobrej sytuacji gospodarczej Białorusi na tle państw sąsiednich[7];
  • budowanie wizerunku prezydenta Łukaszenki jako dobrego gospodarza i ojca narodu[8], a także ocieplanie jego wizerunku poprzez np. wykorzystywanie spotkań z zachodnimi aktorami[9][10][11];
  • oskarżanie Kościoła Katolickiego o faszyzm oraz działalność agenturalną na rzecz Polski[12][13];
  • budowanie przekazu o niszczeniu cmentarzy radzieckich w krajach europejskich przy jednoczesnym organizowaniu akcji dewastowania grobów żołnierzy Armii Krajowej[14].

Działania wobec Polski

[edytuj | edytuj kod]

Szczególne nasilenie działań propagandy białoruskiej wobec Polski obserwowano w trakcie kryzysu migracyjnego na granicy między Białorusią a Unią Europejską. Polskę (wraz z Litwą) oskarżano wówczas o przygotowywanie interwencji zbrojnej na Białorusi, chęć uzyskania zdobyczy terytorialnych oraz agresywne działania podejmowane na zlecenie Stanów Zjednoczonych. Polskę oskarżono także o ingerowanie w wewnętrzne sprawy Białorusi, w tym inspirowanie masowych antyrządowych protestów Białorusinów. Działania te służyć miały m.in. osłabianiu wiarygodności i wizerunku Polski na arenie międzynarodowej, pogłębianiu chaosu informacyjnego oraz budowania poczucia nieufności w społeczeństwie polskim[15]. Szczególnym przykładem było też wykorzystanie osoby Emila Czeczki (dezertera z Wojska Polskiego)[16]. Część podejmowanych wobec Polski działań była zbieżna z nasiloną wówczas propagandą rosyjską[17]. W listopadzie 2022 stojący na czele białoruskiego KGB Iwan Tertel oznajmił, że Stany Zjednoczone planują uderzenie na Białoruś z terytorium Polski, wskazując przy tym jednak na amerykańską jednostkę, która stacjonuje na terytorium Rumunii[18]. Z kolei w maju 2024 białoruska propaganda wykorzystała wyjazd sędziego wojewódzkiego sądu administracyjnego Tomasza Szmydta, który w białoruskich mediach zaatakował politykę kolejnych polskich rządów wobec Rosji i Białorusi[19].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Kamil Kłysiński: Propaganda w służbie polityki: VI Białoruskie Zgromadzenie Narodowe. osw.waw.pl, 2021-02-12. [dostęp 2022-09-04].
  2. ↑ Tomasz Bakunowicz: Gra według reguł Łukaszenki: opozycja polityczna na Białorusi. osw.waw.pl, 2015-07-09. [dostęp 2022-09-04].
  3. ↑ Andrzej Szabaciuk: „Zabić Łukaszenkę”: ofensywa propagandowa władz Białorusi. ies.lublin.pl, 2021-05-26. [dostęp 2022-09-04].
  4. ↑ Shaun Walker: Belarus media strike: 'if we can't do honest journalism, we won't work'. theguardian.com, 2020-08-17. [dostęp 2022-09-04].
  5. ↑ Łukaszenka: dialog z Zachodem niemożliwy, opozycja to piąta kolumna. polskieradio.pl, 2011-03-19. [dostęp 2022-09-04].
  6. ↑ Dzień Jedności Narodowej na Białorusi. Kontrowersyjne święto, które „powtarza radziecką propagandę”. polskieradio24.pl, 2021-09-17. [dostęp 2022-09-04].
  7. ↑ Michał Michalak: Białoruska propaganda: Polacy tak zbiednieli, że masowo jeżdżą do Białorusi na zakupy. interia.pl, 2022-07-25. [dostęp 2022-09-04].
  8. ↑ Białoruska propaganda przekroczyła wszelkie granice. To trzeba zobaczyć. wprost.pl, 2022-09-01. [dostęp 2022-09-04].
  9. ↑ Łukaszenka kusi marchewką. Seagal gościł u prezydenta Białorusi. tvn24.pl, 2016-08-25. [dostęp 2022-09-04].
  10. ↑ Jak Łukaszenka nakarmił Stevena Seagala marchewką i spełnił marzenie aktora. wyborcza.pl, 2016-08-27. [dostęp 2022-09-04].
  11. ↑ Łukaszenka uczył Gerarda Depardieu kosić trawę kosą. polskieradio.pl, 2015-07-24. [dostęp 2022-09-04].
  12. ↑ Białoruska propaganda zarzuciła katolikom faszyzm i zależność od Polski. belsat.eu, 2021-09-07. [dostęp 2022-09-04].
  13. ↑ Antykatolicka karykatura w białoruskiej gazecie. Rzecznik Kościoła: to pluje w twarz kilku milionom katolików. polskieradio24.pl, 2021-09-07. [dostęp 2022-09-04].
  14. ↑ Białoruski historyk o niszczeniu polskich grobów: pamięć stała się ofiarą brudnej polityki. dzieje.pl, 2022-07-13. [dostęp 2022-09-04].
  15. ↑ Polska jako wróg. gov.pl. [dostęp 2022-09-04].
  16. ↑ Anna Lewicka: Żaryn: Białoruska propaganda znów użyła dezertera przeciwko Polsce. pism.pl, 2022-02-10. [dostęp 2022-09-04].
  17. ↑ Agnieszka Legucka, Filip Bryjka: Dezinformacja i propaganda Rosji oraz Białorusi w kontekście polsko-białoruskiego kryzysu granicznego. pism.pl, 2021-12-09. [dostęp 2022-09-04].
  18. ↑ Kamila Cieślik: Białoruś. Szef KGB oskarża USA o plany ataku z Polski. W rzeczywistości siły stacjonują w Rumunii. gazeta.pl, 2022-11-03. [dostęp 2022-11-03].
  19. ↑ Julia Panicz: Kolejny skandaliczny wywiad Szmydta. Mówił o tajnych dokumentach. gazeta.pl, 2024-05-09. [dostęp 2024-05-10].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Propaganda_na_Białorusi&oldid=74016554”