Psammothidium bioretii

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Psammothidium bioretii
Systematyka[1]
Domena

eukarionty

Królestwo

chromisty

Gromada

Bacillariophyta

Klasa

Bacillariophyceae

Podklasa

Fragilariophycidae

Rząd

Cocconeidales

Rodzina

Achnanthidiaceae

Rodzaj

Psammothidium

Gatunek

Psammothidium bioretii

Nazwa systematyczna
Psammothidium bioretii (H.Germain) Bukhtiyarova & Round 1996
Bukhtiyarova, L. & Round, F.E. (1996). Revision of the genus Achnanthes sensu lato section Marginulatae Bukh. sect. nov. of Achnanthidium Kütz. Diatom Research 11(1): 1-30.

Psammothidium bioretii (Germain) Bukhtiyarova & Round (Achnanthes bioretii) – gatunek osiadłych, słodkowodnych okrzemek występujące w planktonie wtórnie.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Wymiary: długość: 11,9–17,9 μm, szerokość: 6,0–8,1 μm, 22–24 prążki w 10 μm[2].

Okrywy komórek szeroko eliptyczne, eliptyczne, eliptyczno lancetowate z szeroko zaokrąglonymi biegunami, z prostokątnym polem środkowym dotykającym brzegi okrywy lub posiadające nierównomiernie skrócone prążki. Okrywa ze szczeliną z bardzo wąskim polem podłużnym. Szczelina biegnąca lekko ukośnie lub prosto, końce zagięte w przeciwne strony. Oba pola połączone w jedno, szeroko lancetowate. Pole poprzeczne zwykle duże, z prążkami mniej lub bardziej promienistymi, delikatnie punktowanymi[3].

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Charakteryzuje się szeroką amplitudą ekologiczną i jest tolerancyjny względem trofii. W polskim wskaźniku okrzemkowym do oceny rzek (IO) przypisano mu wartość wskaźnika wskaźnika saprobii 1,2, co oznacza, że preferuje wody niezanieczyszczone materią organiczną[4]. Występuje w krzemianowych jeziorach oraz w niewielkich wodach płynących (górskich i nizinnych). Zazwyczaj występuje w niewielkich ilościach w wodach dobrze natlenionych, alkalicznych, ze średnią zawartością elektrolitów i azotanów oraz średnich do wysokich stężeniach wapnia[5][6][3][7].

Występowanie: gatunek kosmopolityczny[1], w Polsce znaleziony w Morzu Bałtyckim[8], źródłach i innych zbiornikach wodnych w centrum i na północy, w tym m.in. w jeziorze Wigry[9][10]. Znany także z terenu Zachodnich Tatr, Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej[11][7] oraz ze źródeł w Dolinie Warty[12]. Na terenie województwa podkarpackiego gatunek występował zawsze pojedynczo w następujących rzekach i potokach: Wisłok, Gołębiówka, Szuwarka, Świerkowiec, Lubcza, Stobnica, Żołynianka, Przyrwa oraz w Jeziorkach Duszatyńskich[13][14]. Na terenie Bieszczadzkiego Parku Narodowego gatunek występował bardzo rzadko w dopływie Terebowca, w potoku Rzeczyca oraz w potoku i Wołosat[15].

Metodyka badań[edytuj | edytuj kod]

Występowanie okrzemek Psammothidium bioretii w Polsce na terenie Bieszczadów potwierdzono w latach 2013–2015 na potokach Wołosaty, Wołosatka, Terebowiec i Rzeczyca oraz na ich bezimiennych dopływach[2]. Materiał do badań pobierano z podłoży stale zanurzonych w wodzie kamieni oraz mchów. Zebrany materiał biologiczny konserwowano 4% roztworem formaliny, następnie poddawano obróbce w celu usunięcia zanieczyszczeń organicznych oraz pozbawienia komórek okrzemek protoplastów. Oczyszczony osad okrzemkowy wykorzystano do przygotowania trwałych preparatów mikroskopowych, które zamykano w żywicy syntetycznej Pleurax. Okrzemki oznaczano wykorzystując mikroskop świetlny Carl Zeiss Axio Imager A2. Na podstawie czerwonej listy okrzemek[16] poszczególne taksony przyporządkowano do odpowiednich kategorii zagrożenia:

  • E – wymierające,
  • V – narażone,
  • R – rzadkie,
  • I – o nieokreślonym zagrożeniu[16].

Wyniki badań[edytuj | edytuj kod]

Badania przeprowadzone wykazały, iż wody badanych potoków w Polsce, w których stwierdzono występowanie okrzemek Psammothidium bioretii charakteryzowały się bardzo dobrym natlenieniem (zawsze powyżej 10 mg O2/l), najczęściej zasadowym odczynem wody (6,7–8,6), średnimi lub niskimi wartościami przewodnictwa elektrolitycznego (66–277 μS cm-1) oraz znacznym stężeniem jonów wapnia (najwyższe wartości – powyżej 40 mg Ca/l odnotowano w potoku Wołosaty). Wartości pozostałych parametrów chemicznych, w tym fosforanów, były bardzo niskie często poniżej granicy oznaczalności[17].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Gatunki z rodzajów Achnanthidium oraz Psammothidium i kilku innych zostały wydzielone z rodzaju Achnanthes sensu lato[18] W wyniku kolejnych badań, stwierdzono, że nie ma wyraźnych różnic pozwalających na wyróżnienie rodzaju Psammothidium z Achnanthidium, mimo to cały czas są opisywane nowe gatunki, natomiast wiele z nich już istniejących często ulega transferowi do innych rodzajów[19].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b M.D. Guiry 2002 algaebase.org”, National University of Ireland, Galway.
  2. ↑ a b Rybak M., i inni; „Roczniki Bieszczadzkie” nr 25 (2017), Występowanie okrzemek z rodzaju Psammothidium Bukhtiyaro a & Round i wybranych gatunków z rodzaju Achnantoidium Kütz w potokach bieszczadzkich, Rzeszów, s. 339–354.
  3. ↑ a b Małgorzata Bąk i inni, Klucz do oznaczania okrzemek w fitobentosie na potrzeby oceny stanu ekologicznego wód powierzchniowych w Polsce, wyd. I, Warszawa: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, 2012, s. 290, ISBN 978-83-61227-96-0.
  4. ↑ Aleksandra Zgrundo, Łukasz Peszek, Anita Poradowska, Podręcznik do monitoringu i oceny rzecznych jednolitych części wód powierzchniowych na podstawie fitobentosu, Warszawa: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, 2018, s. 61.
  5. ↑ Krammer K., Lange-Bertalot H. 1991. Bacillariophyceae. 4. Achnanthaceae, Kritische Ergänzungen zu Navicula (Lineolate) und Gomphonema, Gesamtliteraturverzeichnis. In: Ettl H., Gerloff J., Heyning H., Mollenhauer D. (ed.), Süsswasserflora von Mitteleuropa 2(4), G. Fischer Verlag, Stuttgart – Jena, s. 437.
  6. ↑ Hofmann G., Werum M., Lange-Bertalot H. 2011. Diatomeen im Süβwasser – Benthos von Mitteleuropa. Bestimmungsflora Kieselalgen für die ökologische Praxis. Über 700 der häugfisten Arten und ihre Ökologie. In: H. Lange-Bertalot (red.), 908 pp. A.R.G. Gantner Verlag K.G., Ruggell.
  7. ↑ a b Wojtal A.Z. 2013. Species composition and distribution of diatom assemblages in spring waters from various geological formations in southern Poland. J. Cramer, Gebrüder Borntraeger Verlagsbuchhandlung, Stuttgart. Bibliotheca Diatomologica 59: 1–436.
  8. ↑ Potapova M. 1995. Achnanthes bioretii Germain. In: P. Snoeijs, M. Potapova (red.), Intercalibration and Distribution of Diatom Species in the Baltic Sea. 3: 14. Opulus Press, Uppsala.
  9. ↑ Wołoszyńska J. 1922. Winter-Flora der Morenenquellen des Wigrysees. Kosmos 47: 305–326.
  10. ↑ Wołoszyńska J. 1924. Die Verbreitung der Algen auf dem Boden des Wigrysees. Teil I. Sprawozdanie Stacji Hydrobiologicznej na Wigrach 1(2–3): 9–66.
  11. ↑ Wojtal A. 2004. New or rare species of the genera Achnanthidium and Psammothidium (Bacillariophyceae) in the diatom flora of Poland. Polish Botanical Journal 49(2): s. 215–220.
  12. ↑ Żelazna-Wieczorek J., Mamińska M. 2006. Algoflora and vascular flora of a limestone spring in the Warta River valley. Acta Soc. Bot. Poloniae 75(2): 131–143.
  13. ↑ Noga T. 2012. Diversity of diatom communities in the Wisłok River (SE Poland). In: K. Wołowski, I. Kaczmarska, J.M. Ehrman, A.Z. Wojtal (ed.), Phycological Reports: Current advances in algal taxonomy and its applications: phylogenetic, ecological and applied perspective. Institute of Botany Polish Academy of Sciences, Krakow, s. 109–128.
  14. ↑ Peszek Ł., Noga T., Stanek-Tarkowska J., Pajączek A., Kochman-Kędziora N., Pieniążek M. 2015. The effect of anthropogenic change in the structure of diatoms and water quality of the Żołynianka and Jagielnia streams. Journal of Ecological Engineering 16(2): 33–51.
  15. ↑ Noga T., Stanek-Tarkowska J., Rybak M., Kochman-Kędziora N., Peszek Ł., Pajączek A. 2016b. Diversity of diatoms in the natural, mid-forest Terebowiec stream – Bieszczady National Park. Journal of Ecological Engineering 17(4): 232–247.
  16. ↑ a b Siemińska J., Bąk M., Dziedzic J., Gąbka M., Gregorowicz P., Mrozińska T., Pełechaty M., Owsiany P.M., Pliński M., Witkowski A. 2006. Red list of the algae in Poland – Czerwona lista glonów w Polsce. In: Z. Mirek i in. (ed.) Red list of plants and fungi in Poland – Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Polish Academy of Sciences, Kraków, s. 35–52.
  17. ↑ Rybak M., i inni; „Roczniki Bieszczadzkie”, nr 25 (2017), Występowanie okrzemek z rodzaju Psammothidium Bukhtiyaro a & Round i wybranych gatunków z rodzaju Achnantoidium Kütz w potokach bieszczadzkich, Rzeszów, s. 339–354.
  18. ↑ Bukhtyarova L., Round F.E. 1996. Revision of the genus Achnanthes sensu lato. Planothidium, a new genus based on A. marginulatum. Diatom Research 11(1): 1–30.
  19. ↑ Round F.E., Bukhtyarova L. 1996. Four new genera based on Achnanthes (Achnanthidium)together with a re-definition of Achnanthidium. Diatom Research 11: 345–361.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Psammothidium_bioretii&oldid=72181094”