Tekst źródłowy strony Ratman

[[Plik:Tomasz Niewiadomski Polcon 2015.JPG|mały|Tomasz Niewiadomski, twórca ''Ratmana'' (2015)]]
'''Ratman''' – seria nieregularnych [[Pasek komiksowy|pasków komiksowych]] i albumów (oraz jej główny bohater) autorstwa [[Tomasz Niewiadomski (rysownik)|Tomasza Niewiadomskiego]]. Pierwszy odcinek opublikowany został w „[[Nowa Fantastyka|Nowej Fantastyce]]” 9/1994{{r|F86}}, której redakcja chciała wykreować własnego bohatera i serię o jego przygodach{{r|E/EtR}}. Cykl ukazywał się także na łamach „[[Czas Fantastyki|Czasu Fantastyki]]”{{r|NCK}} oraz w innych miejscach. Scenariusze do komiksu oprócz Niewiadomskiego pisali m.in. [[Grzegorz Janusz]] oraz [[Maciej Parowski]]{{r|G/R1|KW}}. Jest jedną z najbardziej popularnych polskich serii komiksowych stworzonych po wydarzeniach Okrągłego Stołu{{r|E/EtR|KW}}.

== Seria ''Ratman'' ==
''Ratman'' wpisuje się w trend dekonstrukcji komiksu superbohaterskiego oraz komiksu satyrycznego{{r|E/EtR}}. W paskach i albumach liczne są nawiązania do innych dzieł kultury wysokiej i popularnej, a same perypetie bohatera oraz pojawiające się postacie często są pastiszem lub parodią znanych dzieł, bohaterów literackich i komiksowych czy prawdziwych osób{{r|E/EtR}}. Niewiadomski i Janusz tworzą historie [[Pure nonsense|purnonsensowe]], surrealistyczne i ironiczne{{r|KW}}. Seria ma formę pasków publikowanych w różnych periodykach, zebranych potem w wydania zbiorcze, oraz samodzielnych albumów z dłuższymi historiami.

== Postać Ratmana ==
Zgodnie z historią z paska ''Genesis'', Ratman to efekt pomieszania cząsteczek [[Myszka Miki|Myszki Miki]], profesora X i szczura w wyniku wybuchu atomowego{{r|F86}}. Monika Michalczyk określa Ratmana mianem [[antybohater]]a i porównuje go do postaci Orient Mena [[Tadeusz Baranowski (autor komiksów)|Tadeusza Baranowskiego]], nazywając kontynuatorem<ref>{{Cytuj książkę | autor = Monika Michalczyk | tytuł = Kim jest antybohater? Parodystyczne ujęcie superbohaterstwa w polskim komiksie | miejsce = Kraków | data = 2016 | strony = 40–41 | url = https://www.zeszytykomiksowe.org/sklad/michalczyk2016.pdf}}</ref>. Podobną charakterystykę przypisuje mu Tomasz Żaglewski, wskazując również jako kontynuatora Orient Mena i stawiając w jednym rzędzie z takimi postaciami jak [[Wilq Superbohater]] braci [[Bartosz Minkiewicz|Bartosza]] i [[Tomasz Minkiewicz|Tomasza Minkiewiczów]], [[Likwidator (komiks)|Likwidator]] [[Ryszard Dąbrowski|Ryszarda Dąbrowskiego]] czy [[Człowiek-paroovka]] [[Marek Lachowicz (rysownik)|Marka Lachowicza]]{{r|TD/BO}}. Nazywa takie postacie „postbohaterami”, nawiązując do nurtu dekonstrukcyjnego obecnego w komiksie od przełomu lat 70. i 80. XX wieku{{r|TD/BO}}.

== Publikacje ==
Ukazały się następujące wydania zbiorcze pasków i albumy z Ratmanem{{r|G/PL}}:
* ''Ratman. O obrotach dział niebieskich'' – wydawnictwo [[Kultura Gniewu]], 2003, {{ISBN|83-908907-7-1}}
* ''Ratman. Marsjanie z globalnej wioski'' – wydawnictwo Nowy Świat, 2004, {{ISBN|
83-7386-086-X}}
* ''Ratman. Terror na wizji'' – Karton, 2010
* ''Ratman. Gdzie jest Lord Kox?'' – Centrala, 2014 {{ISBN|9788363892357}}
* ''Ratman. Kilka krótkich historii'' – 2016

== Wystawy ==
* ''20 lat Ratmana'' – wystawa indywidualna w ramach Międzynarodowego Festiwalu Kultury Komiksowej LIGATURA, Tłusta Langusta, [[Poznań]], 2014{{r|KK}}
* ''Komiks i Satyra – wystawa prac [[Janusz Christa|Janusza Christy]], [[Tadeusz Baranowski (autor komiksów)|Tadeusza Baranowskiego]], Tomasza Niewiadomskiego'' – wystawa zbiorcza w ramach Festiwalu Kultury Popularnej DwuTakt, Galeria Artus w [[Dwór Artusa w Toruniu|Dworze Artusa]], [[Toruń]], 2016 (segment Niewiadomskiego poświęcony w całości Ratmanowi){{r|DA}}

== Nagrody ==
* I nagroda w kategorii profesjonalistów w konkursie [[Międzynarodowy Festiwal Komiksu i Gier w Łodzi|MFKiG]] za pracę ''A.D. 2019'', 2005{{r|RR|GK/AD}}

== Przypisy ==
{{Przypisy|
<ref name="F86">{{Cytuj stronę | url = http://www.fantastyka-86.pl/strony/czasopi/fantast1/fant144_.htm | tytuł = Fantastyka 1994 / 9(144)/94 | autor = Sergeant AdOw | praca = Fantastyka-86 | data dostępu = 2021-08-17}}</ref>
<ref name="E/EtR">{{Cytuj stronę | url = https://esensja.pl/komiks/recenzje/tekst.html?id=4565 | tytuł = Enter The Ratman, czyli szczurza (od)trutka na popkulturę | autor = Mirosław Zucholl | data = 2007-09-26 | data dostępu = 2021-08-17}}</ref>
<ref name="KK">{{Cytuj stronę | url = https://dybuk.wordpress.com/2014/08/07/5-mfkk-ligatura-2014/ | tytuł = 5 MFKK Ligatura 2014 | autor = Maciej Gierszewski | praca = Kopiec Kreta | data dostępu = 2021-08-17}}</ref>
<ref name="NCK">{{Cytuj stronę | url = https://www.nck.pl/projekty-kulturalne/projekty/zwrotnice-czasu/aktualnosci/najnowszy-czas-fantastyki--zapowiedzi-artykulow- | tytuł = Najnowszy ″Czas Fantastyki″ (zapowiedzi artykułów) | data = 2013-03-08 | praca = Narodowe Centrum Kultury | data dostępu = 2021-08-17}}</ref>
<ref name="DA">{{Cytuj stronę | url = https://artus.torun.pl/events/komiks-satyra-wystawa-2/ | tytuł = Komiks i Satyra – wystawa prac Janusza Christy, Tadeusza Baranowskiego, Tomasza Niewiadomskiego – wernisaż | praca = Dwór Artusa. Centrum kultury | data dostępu = 2021-08-17}}</ref>
<ref name="RR">{{Cytuj stronę | url = https://requiem-records.com/pl/artysci/tomasz_niewiadomski_ilustrator | tytuł = Tomasz Niewiadomski – Ilustrator | praca = Requiem Records | data dostępu = 2021-08-17}}</ref>
<ref name="GK/AD">{{Cytuj stronę | url = https://www.komiks.gildia.pl/tworcy/tomasz_niewiadomski/ad.2119 | tytuł = "A.D.2119" | praca = Gildia.pl | data dostępu = 2021-08-17}}</ref>
<ref name="G/R1">{{Cytuj stronę | url = https://www.komiks.gildia.pl/komiksy/ratman/1 | tytuł = Ratman – 1 – O obrotach dział niebieskich... | praca = Gildia.pl | data dostępu = 2021-08-17}}</ref>
<ref name="TD/BO">{{Cytuj pismo | autor = Tomasz Żaglewski | tytuł = Białe Orły komiksu. Wokół polskiej specyfiki narracji superbohaterskich | czasopismo = [[Teksty Drugie]] | wydanie = 05/2017 | strony = 108–128 | issn = 0867-0633 | data = 2017 | url = https://journals.openedition.org/td/625?lang=pl}}</ref>
<ref name="G/PL">{{Cytuj stronę | url = https://www.komiks.gildia.pl/komiksy/ratman/ | tytuł = Ratman | praca = Gildia.pl | data dostępu = 2021-08-17}}</ref>
<ref name="KW">{{Cytuj stronę | url = http://komiksisatyra.pl/archiwum/111 | tytuł = Kolejne wystawy 26. MFKiG czynne od 2 października 2015 r. | autor = Wojciech Łowicki | data = 2015-10-02 | data dostępu = 2021-08-17}}</ref>
}}

[[Kategoria:Postacie komiksowe]]
[[Kategoria:Polskie komiksy]]