Rodzaje prędkości powietrznych

Podział prędkości

Podział prędkości zawarty w międzynarodowych przepisach:

Nazwa	Rozwinięcie skrótu (ang.)	Opis
ASIR	Airspeed Instrument Reading	Prędkość wskazywana przez prędkościomierz bez żadnych poprawek^[1].
IAS	Indicated Airspeed	Prędkość ASIR z poprawką na błąd laboratoryjny przyrządu^[1]
CAS	Calibrated Airspeed	Prędkość IAS po uwzględnieniu poprawki aerodynamicznej na błąd zabudowy przyrządu pomiarowego^[1]; prędkość CAS jest równa prędkości TAS w atmosferze standardowej na poziomie morza przy prędkościach nieprzekraczających 250 kt
EAS	Equivalent Airspeed	Prędkość CAS po uwzględnieniu poprawki na ściśliwość powietrza^[1]; prędkość EAS jest równa prędkości TAS w atmosferze standardowej na poziomie morza.
TAS	True Airspeed	Prędkość rzeczywista lotu względem opływających statek powietrzny strug powietrza; jest to prędkość EAS uwzględniająca poprawkę związaną z wysokością lotu, temperaturą i wilgotnością powietrza^[1].
GS	Ground Speed	Prędkość względem powierzchni ziemi; jest to wypadkowa wektorów prędkości TAS oraz wiatru.

Charakterystyczne prędkości statku powietrznego

Nazwa	Rozwinięcie skrótu/opis (ang.)	Opis
V₁	critical engine failure recognition speed	prędkość decyzji (o starcie)
V₂	takeoff safety speed	bezpieczna prędkość startu
V_s	stall speed	prędkość przepadania; przy tej prędkości samolot utrzymuje lot poziomy przy krytycznym kącie natarcia i nie jest w stanie zwiększyć wysokości; zwiększenie kąta natarcia powoduje przeciągnięcie i utratę wysokości; poniżej tej prędkości samolot przepada, tj. traci wysokość niezależnie od kąta natarcia czy ustawienia powierzchni kontrolnych
V_s0	stall speed in landing configuration	prędkość przeciągnięcia w konfiguracji do lądowania (z wypuszczonymi klapami i podwoziem)
V_x	best angle-of-climb speed	prędkość najbardziej stromego wznoszenia (przyrost wysokości w funkcji przebytej odległości)
V_y	best rate-of-climb speed	prędkość najszybszego wznoszenia (przyrost wysokości w funkcji czasu)
V_{x_se}	best single-engine angle-of-climb speed	prędkość maksymalnego gradientu wznoszenia na jednym silniku
V_{y_se}	best single-engine rate-of-climb speed	maksymalna prędkość wznoszenia na jednym silniku
V_fe	flaps extended speed	prędkość maksymalna przy klapach wypuszczonych
V_no	Maximum structural cruising speed or maximum speed for normal operations	dopuszczalna eksploatacyjna prędkość maksymalna.
V_ne	never exceed speed	dopuszczalna chwilowa prędkość maksymalna w spokojnym powietrzu, której przekroczenie może spowodować uszkodzenie konstrukcji samolotu (najczęściej z powodu flatteru)
V_a	design maneuvering speed	prędkość manewrowa (taka, przy której możliwe są pełne wychylenia sterów bez uszkodzenia konstrukcji samolotu)
V_b	design speed for maximum gust intensity	prędkość maksymalna w atmosferze burzliwej
V_c	design cruise speed	projektowana prędkość przelotowa
V_d	design dive speed	projektowana prędkość nurkowania
V_df	demonstration dive speed	maksymalna prędkość demonstrowana, nie może być większa od V_d
V_f	designed flap speed	projektowa prędkość z klapami
V_fc	maximum speed for stability characteristics	maksymalna prędkość zapewniająca stabilne własności lotne
V_h	Maximum speed in level flight at maximum continuous power	maksymalna prędkość w locie poziomym na maksymalnej mocy trwałej
V_{2_min}	minimum takeoff safety speed	minimalna bezpieczna prędkość startu
V_le	maximum landing-gear extended speed	maksymalna prędkość z wypuszczonym podwoziem
V_lo	maximum landing-gear operating speed	maksymalna prędkość na której wyciągnięcie/wysunięcie podwozia jest bezpieczne
V_lof	lift-off speed	prędkość oderwania
V_mc	minimum control speed	minimalna prędkość lotu kontrolowanego
V_mca	minimum control speed with critical engine out of ground effect	minimalna prędkość lotu sterowanego z niepracującym silnikiem krytycznym poza efektem wpływu ziemi
V_mcg	minimum control speed with critical engine out during takeoff run	minimalna prędkość sterowania z niepracującym silnikiem krytycznym podczas rozbiegu
V_mo	maximum operating speed	maksymalna prędkość eksploatacyjna
V_r	rotation speed	prędkość rotacji (prędkość przy której samolot zaczyna być odrywany od ziemi)
V_ref	reference speed for final approach, normally 1.3Vso	prędkość progowa, zwykle 1.3Vso
V_toss	takeoff safety speed for Category A rotorcraft	bezpieczna prędkość startu dla śmigłowców wykonujących lot w Kategorii A
V_s₁	minimum steady flight speed in specific configuration	minimalna prędkość lotu ustalonego w określonej konfiguracji
V_sse	minimum safe single-engine speed	minimalna bezpieczna prędkość lotu na jednym silniku
V_ra	rough air speed (turbulence penetration speed)	maksymalna prędkość lotu w atmosferze, w której dochodzi do gwałtownych zmian prędkości pionowej otaczającego powietrza

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Antoni Milkiewicz: Praktyczna aerodynamika i mechanika lotu samolotu odrzutowego, w tym wysokomanewrowego.. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych, 2009, s. 133. ISBN 978-83-61021-00-1.

[Milkiewicz-1] Antoni Milkiewicz: Praktyczna aerodynamika i mechanika lotu samolotu odrzutowego, w tym wysokomanewrowego.. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych, 2009, s. 133. ISBN 978-83-61021-00-1.

[1]