Sicalis

	Sicalis
	F. Boie, 1828
	; Przedstawiciel rodzaju – szafranka złotogłowa (S. flaveola)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	tanagrowate
Podrodzina	haczykodziobki
Rodzaj	Sicalis
	Typ nomenklatoryczny
	Emberiza brasiliensis J.F. Gmelin, 1789
Synonimy
	Gnathospiza Taczanowski, 1877;
	Gnathospiza Taczanowski, 1877;
Gatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Sicalis – rodzaj ptaków z podrodziny haczykodziobków (Diglossinae) w rodzinie tanagrowatych (Thraupidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Południowej i Środkowej oraz w Meksyku^[4].

Morfologia

Długość ciała 9,8–15 cm; masa ciała 10,7–59 g^[5].

Systematyka

Etymologia

Sicalis: gr. σικαλις sikalis, συκαλλις sukallis lub συκαλις sukalis, συκαλιδος sukalidos – mały, czarnogłowy ptak wspomniany przez Epicharma, Arystotelesa i innych autorów, dotąd niezidentyfikowany, ale najprawdopodobniej był to jakiś gatunek z rodziny pokrzewkowatych, od συκη sukē – figowiec^[6]. Friedrich Boie podczas opisu tego taksonu w 1828 roku być może pomyślał, że nazwa ta odnosi się do żółto i czarno upierzonego trznadla czarnogłowego, stąd nadał tę nazwę rodzajową szafrance złotogłowej^[2]^[6].
Gnathospiza: gr. γναθος gnathos – szczęka; σπιζα spiza – zięba, od σπιζω spizō – ćwierkać^[7]. Gatunek typowy: Gnathospiza raimondii Taczanowski, 1877 = Sycalis taczanowskii Sharpe, 1888.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[8]:

Sicalis citrina von Pelzeln, 1870 – szafranka kanarkowa
Sicalis taczanowskii Sharpe, 1888 – szafranka Taczanowskiego
Sicalis uropigyalis (d’Orbigny & Lafresnaye, 1838) – szafranka szaroucha
Sicalis lebruni (Sharpe, 1888) – szafranka patagońska
Sicalis luteocephala (Oustalet, 1838) – szafranka żółtogłowa
Sicalis olivascens (d’Orbigny & Lafresnaye, 1838) – szafranka oliwkowa
Sicalis mendozae (Sharpe, 1888) – szafranka pustynna – takson wyodrębniony z S. olivascens^[9]
Sicalis auriventris Philippi,RA,Sr. & Landbeck, 1864) – szafranka duża
Sicalis raimondii Taczanowski, 1874 – szafranka peruwiańska
Sicalis lutea (d’Orbigny & Lafresnaye, 1838) – szafranka żółta
Sicalis flaveola (Linnaeus, 1766) – szafranka złotogłowa
Sicalis columbiana Cabanis, 1851 – szafranka czerwonoczelna
Sicalis luteola (Sparrman, 1789) – szafranka skromna

Przypisy

↑ Sicalis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b F. Boie. Bemerkungen über mehrere neue Vogelgattungen. „Isis von Oken”. 21, s. kol. 324, 1828. (niem.).
↑ W. Taczanowski. Liste des Oiseaux recueillis en 1876 au nord du Perou occidental par MM. Jelski et Stolzmann. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1877, s. 320, 1877. (fr.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Tanagers and allies. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-12]. (ang.).
↑ S. Hilty: Family Thraupidae (Tanagers). W: J. del Hoyo, A. Elliott & D.A. Christie: Handbook of the Birds of the World. Cz. 16: Tanagers to New World Blackbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 631–633, 637. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).
↑ ^a ^b Sicalis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-16] (ang.).
↑ Gnathospiza, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-16] (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Diglossinae Sclater,PL, 1875 – haczykodziobki – Highland tanagers (wersja: 2020-07-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-12].
↑ J.I. Areta, M. Pearman & R. Ábalos. Taxonomy and biogeography of the Monte Yellow-Finch (Sicalis mendozae): understanding the endemic avifauna of Argentina's Monte Desert. „The Condor”. 114 (3), s. 654–671, 2012. DOI: 10.1525/cond.2012.110052. (ang.).

[itis-1] Sicalis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Boie-2] F. Boie. Bemerkungen über mehrere neue Vogelgattungen. „Isis von Oken”. 21, s. kol. 324, 1828. (niem.).

[Taczanowski-3] W. Taczanowski. Liste des Oiseaux recueillis en 1876 au nord du Perou occidental par MM. Jelski et Stolzmann. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1877, s. 320, 1877. (fr.).

[ioc-4] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Tanagers and allies. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-12]. (ang.).

[hbw16-5] S. Hilty: Family Thraupidae (Tanagers). W: J. del Hoyo, A. Elliott & D.A. Christie: Handbook of the Birds of the World. Cz. 16: Tanagers to New World Blackbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 631–633, 637. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).

[Jobling-6] Sicalis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-16] (ang.).

[7] Gnathospiza, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-16] (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-8] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Diglossinae Sclater,PL, 1875 – haczykodziobki – Highland tanagers (wersja: 2020-07-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-12].

[Areta&etal-9] J.I. Areta, M. Pearman & R. Ábalos. Taxonomy and biogeography of the Monte Yellow-Finch (Sicalis mendozae): understanding the endemic avifauna of Argentina's Monte Desert. „The Condor”. 114 (3), s. 654–671, 2012. DOI: 10.1525/cond.2012.110052. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]