Noman Çelebicihan: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne redakcyjne |
m Bot poprawia nagłówek artykułu |
||
(Nie pokazano 28 wersji utworzonych przez 18 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Polityk infobox |
|||
[[File:Noman Chelebicihan.jpg|thumb|right|200px|Noman Czelebidżihan]] |
|||
| imię i nazwisko = Noman Çelebicihan |
|||
'''Noman Czelebidżihan''', (Numan Çelebi Cihan) (ur. [[1885]], zm. [[23 lutego]] 1918 w [[Sewastopol]]u), polityk ukraiński. Od listopada 1917 do stycznia 1918 roku był premierem [[Krym]]u. |
|||
| grafika = Noman Chelebicihan.jpg |
|||
| data urodzenia = 1885 |
|||
| miejsce urodzenia = [[Büyük Sunaq]] |
|||
| data śmierci = 23 lutego 1918 |
|||
| miejsce śmierci = [[Sewastopol]] |
|||
| funkcja = Prezydent [[Krymska Republika Ludowa|Krymskiej Republiki Ludowej]] |
|||
| partia = [[Milli Firka]] |
|||
| od = 1917 |
|||
| do = 1918 |
|||
}} |
|||
'''Noman Çelebicihan''' (lub '''Numan Çelebicihan'''; ur. [[1885]] w [[Büyük Sunaq]], zm. [[23 lutego]] [[1918]] w [[Sewastopol]]u) – [[Tatarzy krymscy|krymskotatarski]] polityk. Od listopada 1917 do stycznia 1918 roku był prezydentem [[Krymska Republika Ludowa|Krymu]]<ref name="icc">{{Cytuj stronę|url=https://iccrimea.org/literature/celebicihan.html|tytuł=Numan Çelebicihan (1885-1918)|opublikowany=International Committee for Crimea|data dostępu=2021-09-24}}</ref>. |
|||
== Życiorys == |
|||
==Rodzina i pochodzenie== |
|||
Pochodził z rodziny tatarskiej. Rodzina Czelebidżihan (zwana Çelebi)odznaczała się długowiecznością. Jej przedstawiciele przez kilka pokoleń dożywali ponad 100 lat. |
|||
Pierwszy znany z rodziny: [[Ali Ibrahim Czelebidżan]] (Ali Czelebej ) dożył 136 lat, był pierwszym przełożonym meczetu [[Meczet Piątkowy|Dżuma-Dżami]] (zwanego Piątkowym lub świątecznym), wybudowanego przez [[Sinan]]a w 1552 roku. Został pochowany na placu przy meczecie. Był on ojcem Abdula Kirima Czelebeja. [[Abdul Kirim Czelebej]] dożył 127 lat i także został pochowany w meczecie. Pradziadek Nomana, Szejch Mambet Czelebej syn Abdula Kirima Czelebeja dożył 116 lat. Dziadek Abdul Mambij Czelebej (1829-1927), syn Szejcha Mambeta Czelebeja dożył 98 lat. Ojciec Ibrahim, imam meczetu w Bink-sunak posiadał znaczny majątek. |
|||
==Wykształcenie i pełnione urzędy== |
|||
Młody Noman zdobył gruntowne wykształcenie, kończąc studia prawnicze w [[Stambuł|Stambule]]. |
Młody Noman zdobył gruntowne wykształcenie, kończąc studia prawnicze w [[Stambuł|Stambule]]. |
||
Założył Związek Studentów Krymu oraz stowarzyszenie Vatan (''Ojczyzna''), które stało się zaczątkiem partii [[Milli Firka]]. Dnia 26 listopada 1917 roku został wybrany pierwszym prezydentem młodej republiki krymskiej. Oprócz polityki zajmował się literaturą. Słowa jego wiersza o Krymie ''[[Ant etkenmen]]'' (''Przysięgałem'') stały się hymnem Tatarów krymskich<ref name="icc"/>. |
|||
Zakładając partię [[Milli Firka]], uzyskał znaczne poparcie wyborców. Dnia 26 listopada 1917 roku został wybrany jako pierwszy prezydent młodej Republiki krymskiej. W poglądach politycznych był antykomunistą. |
|||
Oprócz polityki zajmował się literaturą. Słowa jego wiersza o Krymie. "Ant etkenmen!» ("przysięgam!") stał się hymnem Tatarów krymskich . |
|||
⚫ | |||
==Śmierć== |
|||
== Przypisy == |
|||
⚫ | |||
{{Przypisy}} |
|||
Do dzisiaj zachowała się pamięć o jego bohaterskich działaniach na rzecz niepodległości Krymu. |
|||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
==Linki zewnętrzne== |
|||
* [http://www.iccrimea.org/literature/celebicihan.html Biografia (en)] |
|||
* [https://www.google.pl/search?hl=pl&noj=1&biw=1024&bih=571&tbm=bks&q=Nast%C4%99pnym+by%C5%82+jego+syn+Abdul+Kirim+Czelebej%2C+kt%C3%B3ry+prze%C5%BCy%C5%82+127+lat+i+tak%C5%BCe+jest+tu+pochowany.+Potem+by%C5%82+m%C3%B3j+pradziadek+Szejch+Mambet+Czelebej%2C+kt%C3%B3ry+prze%C5%BCy%C5%82+116+lat.+Abdul+Mam-+bij+Czelebej%2C+dziadek%2C+odszed%C5%82+w+wieku+98+lat+w+roku+1927&oq=Nast%C4%99pnym+by%C5%82+jego+syn+Abdul+Kirim+Czelebej%2C+kt%C3%B3ry+prze%C5%BCy%C5%82+127+lat+i+tak%C5%BCe+jest+tu+pochowany.+Potem+by%C5%82+m%C3%B3j+pradziadek+Szejch+Mambet+Czelebej%2C+kt%C3%B3ry+prze%C5%BCy%C5%82+116+lat.+Abdul+Mam-+bij+Czelebej%2C+dziadek%2C+odszed%C5%82+w+wieku+98+lat+w+roku+1927&gs_l=serp.12...18808.22641.0.23911.2.2.0.0.0.0.180.180.0j1.1.0....0...1c.1j2.32.serp..2.0.0._HWmIbryYgg Wspomnienia Nomana o rodzinie - Polityka (wyd 2001 wyd. 14-20), str. 103)] |
|||
{{DEFAULTSORT:Czelebidżihan, Noman}} |
|||
⚫ | |||
[[kategoria:Historia Krymu]] |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
{{SORTUJ:Çelebicihan, Noman}} |
|||
[[az:Noman Çələbi Cihan]] |
|||
⚫ | |||
[[cr:Noman Çelebicihan]] |
|||
[[Kategoria:Ofiary represji komunistycznych w Europie 1917–1991]] |
|||
[[cv:Номан Челепиджихан]] |
|||
⚫ | |||
[[en:Noman Çelebicihan]] |
|||
⚫ | |||
[[eo:Noman Çelebicihan]] |
|||
[[it:Noman Çelebicihan]] |
|||
[[ja:ノーマン・チェレビジハン]] |
|||
[[ru:Челебиджихан, Номан]] |
|||
[[tr:Numan Çelebicihan]] |
|||
[[uk:Челебіджіхан Номан]] |
Aktualna wersja na dzień 16:46, 13 gru 2023
Data i miejsce urodzenia |
1885 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
23 lutego 1918 |
Prezydent Krymskiej Republiki Ludowej | |
Okres |
od 1917 |
Przynależność polityczna |
Noman Çelebicihan (lub Numan Çelebicihan; ur. 1885 w Büyük Sunaq, zm. 23 lutego 1918 w Sewastopolu) – krymskotatarski polityk. Od listopada 1917 do stycznia 1918 roku był prezydentem Krymu[1].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Młody Noman zdobył gruntowne wykształcenie, kończąc studia prawnicze w Stambule. Założył Związek Studentów Krymu oraz stowarzyszenie Vatan (Ojczyzna), które stało się zaczątkiem partii Milli Firka. Dnia 26 listopada 1917 roku został wybrany pierwszym prezydentem młodej republiki krymskiej. Oprócz polityki zajmował się literaturą. Słowa jego wiersza o Krymie Ant etkenmen (Przysięgałem) stały się hymnem Tatarów krymskich[1].
W styczniu 1918 został aresztowany przez bolszewików i osadzony w Sewastopolu. W dniu 23 lutego 1918 roku został rozstrzelany przez pluton egzekucyjny Floty Czarnomorskiej. Jego ciało rozkawałkowano i wrzucono do Morza Czarnego[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Numan Çelebicihan (1885-1918). International Committee for Crimea. [dostęp 2021-09-24].