Jeżowce

{{{nazwa łacińska}}}
{{{zoolog}}}
[[Plik:{{{grafika}}}|240x240px|alt=Ilustracja|]]
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta

{{Zwierzę infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | grafika = | nazwa łacińska = | TSN = | zoolog = Nieznane pola: "Nazwa zwyczajowa", "Gromada", "Typ", "Commons", "Uwagi", "Opis_obrazka", "Zoolog", "Obrazek" oraz "Łacińska".

Jeżowce (Echinoidea, z gr. echinos - jeż + eidos - kształt) – morskie zwierzęta należące do szkarłupni.

Jeżowce wyposażone są w układ ambulakralny i wapienny pancerz pokryty miękkimi tkankami. Składa się on zazwyczaj z dwudziestu rzędów pięciokątnych płytek zgrupowanych w podwójne, naprzemianległe pasy. Otwór gębowy znajduje się na spodniej części ciała (w grupie jeżowców regularnych, otwór ten jest wyposażony w aparat szczękowy zwany latarnią Arystotelesa - z pomocą tych zębów zbierają one pokarm z podłoża i żują go). Odbyt znajduje się nad otworem gębowym, na wierzchniej części ciała. Tarcza szczytowa jeżowców składa się z dziesięciu płytek, przy czym pięć z nich to płytki oczne z otworkami na światłoczułe zakończenia kanałów promienistych tworzących oczy jeżowca.

Ciało jeżowca chronią kolce, między którymi schronienie znajdują drobne ryby, mięczaki i skorupiaki. Jeżowce regularne kroczą z ich pomocą po dnie lub drążą jamy. Inne używają ich do zakotwiczenia się na dnie. We wczesnej jurze wyodrębnił się rodzaj jeżowców zwany nieregularnym. Zatraciły one wielkie kolce, posiadając jedynie krótkie szpilki. Zaczęły one ryć w ziemi. Ich aparat szczękowy zanikł, a odbyt przesunął się do tyłu i rozszerzył znacznie w stosunku do stanu poprzedniego. Jeżowce nie mają trujących kolców. Na świecie jest tylko jeden gatunek tych zwierząt, który może być niebezpieczny dla człowieka - pedicellariae.

Jeżowce żywią się głównie glonami.

Na wybrzeżach skalistych i na plażach kamiennych, zalecana jest kąpiel z butami które mają twarde gumowe podeszwy, gdyż wdepnięcie na jeżowca może być bolesne, ale nie niebezpieczne dla zdrowia. Jeżowce są wykorzystywane w biologii rozwoju i w embriologii jako organizmy modelowe. Poznano cały genom jeżowca purpurowego (Strongylocentrotus purpuratus)

Zamieszkują strefę denną wód słonych o zasoleniu powyżej 20‰ wszystkich stref geograficznych kuli ziemskiej.

Linki zewnętrzne

Specjalne wydanie magazynu "Science" poświęcone wynikom sekwencjonowania genomu jeżowca.