Skarpa (architektura): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Wspomagane przez robota ujednoznacznienie: Przegląd zagadnień z zakresu architektury - Zmieniono link(i) Wikipedia:Skarbnica wiedzy/Przegląd zagadnień z zakresu architektury |
m Wspomagane przez robota ujednoznacznienie: Wikipedia:Skarbnica wiedzy/Przegląd zagadnień z zakresu architektury - Zmieniono link(i) Wikipedia:Skarbnica Wikipedii/Przegląd zagadnień z zakresu architektury; zmiany kosmetyczne |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[ |
[[Plik:Skarpa gotyk.jpg|thumb|Skarpa – Katedra w Poznaniu]] |
||
'''Skarpa''', szkarpa, przypora – [[mur]] odchodzący prostopadle na zewnątrz od ściany wysokiego budynku pełniący funkcję konstrukcyjną. Patrząc na niego z boku, rozszerza się ku dołowi schodkowo lub pochyło. Podtrzymuje ścianę i równoważy siły rozporowe od znajdujących się w środku [[Łęk (architektura)|łęku]] lub [[sklepienie|sklepienia]]. Umożliwia stosowanie dużych, wysokich okien, zajmujących dużą powierzchnię ścian, które przez to traciły swoją funkcję nośną. Stosowany także w budowlach technicznych jak ściany fortyfikacji, kanałów itp. |
'''Skarpa''', szkarpa, przypora – [[mur]] odchodzący prostopadle na zewnątrz od ściany wysokiego budynku pełniący funkcję konstrukcyjną. Patrząc na niego z boku, rozszerza się ku dołowi schodkowo lub pochyło. Podtrzymuje ścianę i równoważy siły rozporowe od znajdujących się w środku [[Łęk (architektura)|łęku]] lub [[sklepienie|sklepienia]]. Umożliwia stosowanie dużych, wysokich okien, zajmujących dużą powierzchnię ścian, które przez to traciły swoją funkcję nośną. Stosowany także w budowlach technicznych jak ściany fortyfikacji, kanałów itp. |
||
| Linia 7: | Linia 7: | ||
{{wikisłownik|przypora}} |
{{wikisłownik|przypora}} |
||
* [[System przyporowy]] |
* [[System przyporowy]] |
||
* [[Wikipedia:Skarbnica |
* [[Wikipedia:Skarbnica Wikipedii/Przegląd zagadnień z zakresu architektury|Przegląd zagadnień z zakresu architektury]] |
||
[[Kategoria:Elementy budowlane]] |
[[Kategoria:Elementy budowlane]] |
||
[[be-x-old:Контрфорс]] |
[[be-x-old:Контрфорс]] |
||
[[ca:Contrafort]] |
[[ca:Contrafort]] |
||
[[de:Strebewerk]] |
[[de:Strebewerk]] |
||
| ⚫ | |||
[[en:Buttress]] |
[[en:Buttress]] |
||
| ⚫ | |||
[[es:Contrafuerte]] |
[[es:Contrafuerte]] |
||
[[eu:Hormabular]] |
[[eu:Hormabular]] |
||
Wersja z 06:04, 28 mar 2010
Skarpa, szkarpa, przypora – mur odchodzący prostopadle na zewnątrz od ściany wysokiego budynku pełniący funkcję konstrukcyjną. Patrząc na niego z boku, rozszerza się ku dołowi schodkowo lub pochyło. Podtrzymuje ścianę i równoważy siły rozporowe od znajdujących się w środku łęku lub sklepienia. Umożliwia stosowanie dużych, wysokich okien, zajmujących dużą powierzchnię ścian, które przez to traciły swoją funkcję nośną. Stosowany także w budowlach technicznych jak ściany fortyfikacji, kanałów itp.
Szczególnie rozwiniętą postać skarpa przybierała w romańskiej i gotyckiej architekturze kościelnej. Romańskie skarpy były wydatne, masywne, odchodząc dość daleko od podpieranych ścian, natomiast w gotyku skarpy przybrały bardzo charakterystyczne dla tego okresu formy uskokowych ażurowych podpór jeszcze dalej odchodzących od ścian nośnych, tworząc system przyporowy w postaci wielu stopni łęków i filarów przyporowych.
