Latarnie umarłych w Krakowie: Różnice pomiędzy wersjami

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
następna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Hasło wydzielone z: latarnia umarłych. Główni autorzy: Dorja, Jacek555, Kggucwa, Rakwarak, RaNo
 
m To nie była latarnia umarłych
Linia 6: Linia 6:
* U wylotu ulicy Sebastiana na tyłach hotelu Royal stoi kolejna latarnia, która na obecne miejsce trafiła na początku XIX wieku. Pochodzi z połowy XVII wieku, prawdopodobnie stała przy nieistniejącym już dziś kościele św. Sebastiana, przy którym znajdował się niegdyś kolejny ze szpitali dla chorych wenerycznie<ref name="łuszczkiewicz"/>. Dzisiaj potocznie nazywana jest kapliczką św. Gertrudy.
* U wylotu ulicy Sebastiana na tyłach hotelu Royal stoi kolejna latarnia, która na obecne miejsce trafiła na początku XIX wieku. Pochodzi z połowy XVII wieku, prawdopodobnie stała przy nieistniejącym już dziś kościele św. Sebastiana, przy którym znajdował się niegdyś kolejny ze szpitali dla chorych wenerycznie<ref name="łuszczkiewicz"/>. Dzisiaj potocznie nazywana jest kapliczką św. Gertrudy.
* Przy ulicy Kopernika 44, przy murze klasztoru Karmelitanek, stoi latarnia, która niegdyś wskazywała i oświetlała drogę do klasztoru.
* Przy ulicy Kopernika 44, przy murze klasztoru Karmelitanek, stoi latarnia, która niegdyś wskazywała i oświetlała drogę do klasztoru.
* W [[Czyżyny|Czyżynach]], u zbiegu ulicy Wysockiej z aleją Jana Pawła II, stoi osiemnastowieczna murowana kapliczka słupowa, nakryta daszkiem siodłowym, która pełniła funkcję oświetlenia szlaku do [[Opactwo Cystersów w Mogile|opactwa Cystersów w Mogile]]. W 1951 odnowiona, a 2001 w czasie przebudowy pobliskiego skrzyżowania przeniesiona w nowe miejsce.
* Kapliczka Sobierajów z XVII wieku stojąca przy ulicy Dobrego Pasterza. Prawdopodobnie wzniesiona w 1683 roku na pamiątkę krótkiego pobytu w tym miejscu [[Jan III Sobieski|Jana III Sobieskiego]] przed wyruszeniem na [[Wiedeń]]. Obok kapliczki pochowani zostali [[Powstanie styczniowe|powstańcy styczniowi]], którzy zmarli od ran podczas ukrywania się w pobliskiej stajni. Kapliczka przejęła więc funkcję latarni umarłych<ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.dzielnica3.krakow.pl/strona/7,Tereny_zielone_i_trasy_turystyczne |tytuł= Tereny zielone i trasy turystyczne|opublikowany= Rada Dzielnicy III - Kraków Prądnik Czerwony|język=pl |data dostępu= 15 stycznia 2011}}</ref>.
* Kapliczka Sobierajów z XVII wieku stojąca przy ulicy Dobrego Pasterza. Prawdopodobnie wzniesiona w 1683 roku na pamiątkę krótkiego pobytu w tym miejscu [[Jan III Sobieski|Jana III Sobieskiego]] przed wyruszeniem na [[Wiedeń]]. Obok kapliczki pochowani zostali [[Powstanie styczniowe|powstańcy styczniowi]], którzy zmarli od ran podczas ukrywania się w pobliskiej stajni. Kapliczka przejęła więc funkcję latarni umarłych<ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.dzielnica3.krakow.pl/strona/7,Tereny_zielone_i_trasy_turystyczne |tytuł= Tereny zielone i trasy turystyczne|opublikowany= Rada Dzielnicy III - Kraków Prądnik Czerwony|język=pl |data dostępu= 15 stycznia 2011}}</ref>.
* Kapliczka ''Boga Ojca'' przed [[Stary Cmentarz Podgórski|starym Cmentarzem Podgórskim]] (ulica Wielicka) to także latarnia umarłych. Pierwotnie stała w okolicach skrzyżowania ulicy Wielickiej i Robotniczej, jednak podczas wyburzania przez Niemców części cmentarza pod linię kolejową zmieniony został układ komunikacyjny. Kapliczka po wojnie trafiła na obecne miejsce<ref>{{Cytuj stronę|url= http://podgorze.pl/gora-lasoty/ |tytuł= Wzgórze Lassoty |opublikowany= Podgórze.pl |język=pl |data dostępu= 15 stycznia 2011}}</ref>.
* Kapliczka ''Boga Ojca'' przed [[Stary Cmentarz Podgórski|starym Cmentarzem Podgórskim]] (ulica Wielicka) to także latarnia umarłych. Pierwotnie stała w okolicach skrzyżowania ulicy Wielickiej i Robotniczej, jednak podczas wyburzania przez Niemców części cmentarza pod linię kolejową zmieniony został układ komunikacyjny. Kapliczka po wojnie trafiła na obecne miejsce<ref>{{Cytuj stronę|url= http://podgorze.pl/gora-lasoty/ |tytuł= Wzgórze Lassoty |opublikowany= Podgórze.pl |język=pl |data dostępu= 15 stycznia 2011}}</ref>.
Linia 21: Linia 20:
Plik:Kraków-latarnia umarlych kosc sw Mikolaja.jpg|Kapliczka przy [[Kościół św. Mikołaja w Krakowie|kościele św. Mikołaja]] w Krakowie
Plik:Kraków-latarnia umarlych kosc sw Mikolaja.jpg|Kapliczka przy [[Kościół św. Mikołaja w Krakowie|kościele św. Mikołaja]] w Krakowie
Plik:Kapliczka Sobierajów z XVIII w w Krakowie.jpg|Kapliczka Sobierajów przy ulicy Dobrego Pasterza w Krakowie
Plik:Kapliczka Sobierajów z XVIII w w Krakowie.jpg|Kapliczka Sobierajów przy ulicy Dobrego Pasterza w Krakowie
Plik:Kapliczka słupowa w Czyżynach.jpg|Kapliczka w krakowskich Czyżynach
</gallery>
</gallery>


Wersja z 20:35, 19 sty 2012

Latarnie umarłych w Krakowie – istniejące do dziś dawne latarnie umarłych na terenie Krakowa, przebudowane lub przestawione i pełniące inne funkcje niż pierwotnie; najczęściej są teraz kapliczkami. Zamurowano szczytowe otwory, miejsca gdzie niegdyś ustawiano źródła światła: lampki, kaganki oliwne, pochodnie. Budowle wzbogacono o figurki świętych.

  • Jedyna gotycka, najbardziej okazała i najlepiej zachowana znajduje się dziś przy kościele św. Mikołaja przy ulicy Kopernika 9. Trafiła tutaj w 1871, od XIV wieku ostrzegała przed przekroczeniem progów szpitala św. Walentego dla trędowatych, który do 1818 znajdował się na Kleparzu przy dzisiejszym placu Słowiańskim. Jest to mierząca ok. 3,5 metra gotycka kolumna, zakryta szpiczastym daszkiem, ozdobionym figurą Jezusa. Źródłem światła był w niej kaganek, wciągany na szczyt latarni przez wewnętrzny kanał. W 1845 roku została ona uwieczniona na płótnie przez Michała Stachowicza[1]. Przy przenosinach w 1871 zamurowano otwory w górnej części, przez które dawniej wydobywało się światło palonej wewnątrz lampy[2].
  • Słup dębnicki — słupowa kapliczka przy ul. Konopnickiej[3].
  • W zieleni Parku Krakowskiego ukryta jest kolejna z zachowanych latarń, mogła ona niegdyś wskazywać drogę do letniej rezydencji królewskiej w Łobzowie.
  • U wylotu ulicy Sebastiana na tyłach hotelu Royal stoi kolejna latarnia, która na obecne miejsce trafiła na początku XIX wieku. Pochodzi z połowy XVII wieku, prawdopodobnie stała przy nieistniejącym już dziś kościele św. Sebastiana, przy którym znajdował się niegdyś kolejny ze szpitali dla chorych wenerycznie[2]. Dzisiaj potocznie nazywana jest kapliczką św. Gertrudy.
  • Przy ulicy Kopernika 44, przy murze klasztoru Karmelitanek, stoi latarnia, która niegdyś wskazywała i oświetlała drogę do klasztoru.
  • Kapliczka Sobierajów z XVII wieku stojąca przy ulicy Dobrego Pasterza. Prawdopodobnie wzniesiona w 1683 roku na pamiątkę krótkiego pobytu w tym miejscu Jana III Sobieskiego przed wyruszeniem na Wiedeń. Obok kapliczki pochowani zostali powstańcy styczniowi, którzy zmarli od ran podczas ukrywania się w pobliskiej stajni. Kapliczka przejęła więc funkcję latarni umarłych[4].
  • Kapliczka Boga Ojca przed starym Cmentarzem Podgórskim (ulica Wielicka) to także latarnia umarłych. Pierwotnie stała w okolicach skrzyżowania ulicy Wielickiej i Robotniczej, jednak podczas wyburzania przez Niemców części cmentarza pod linię kolejową zmieniony został układ komunikacyjny. Kapliczka po wojnie trafiła na obecne miejsce[5].
  • Kapliczka słupowa w typie latarni zmarłych przy ulicy Tynieckiej 64. Murowana, z II połowy XIX wieku.
  • Murowana kapliczka słupowa XVIII/XIX wiek, w typie latarni zmarłych - ulica Kozienicka 12
  • Murowana kapliczka XVIII/XIX wiek - ulica Skotnicka 58B

Galeria

  1. ↑ Żywym na przestrogę, zmarłym ku pamięci (BF). 28 października 2009. [dostęp 15 stycznia 2011]. (pol.).
  2. ↑ a b Władysław Łuszczkiewicz. Stare cmentarze krakowskie, ich zabytki sztuki i obyczaju kościelnego. „Rocznik Krakowski”. T. 1, s. 29–33, 1908. 
  3. ↑ Emil Zaitz, Michał Zaitz: Sprawozdanie z badań archeologicznych prowadzonych w 2008 roku na terenie planowanej budowy krakowskiego Centrum Kongresowego przy Rondzie Grunwaldzkim. wrzesień 2008. [dostęp 14 stycznia 2011]. (pol.).
  4. ↑ Tereny zielone i trasy turystyczne. Rada Dzielnicy III - Kraków Prądnik Czerwony. [dostęp 15 stycznia 2011]. (pol.).
  5. ↑ Wzgórze Lassoty. Podgórze.pl. [dostęp 15 stycznia 2011]. (pol.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Latarnie_umarłych_w_Krakowie&oldid=29534672”