Tepti-Humban-Inszuszinak: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
poprawki |
m poprawa linków |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Tepti-Humban-Inszuszinak''' (w źródłach asyryjskich: '''Teumman''') – król [[Elam]]u w latach 664-653 p.n.e. |
'''Tepti-Humban-Inszuszinak''' (w źródłach asyryjskich: '''Teumman''') – król [[Elam]]u w latach 664-653 p.n.e. |
||
Po śmierci [[ |
Po śmierci [[Urtak]]a zajął [[Suza|Suzę]] i objął rządy w państwie, co nie spodobało się części arystokracji elamickiej, która wysłała ambasadorów do [[Aszurbanipal]]a z prośbą o rozstrzygnięcie sporu, ponieważ nie był on legalnym spadkobiercą tronu. Król asyryjski wskazał na [[Humban-nikasz II|Humban-nikasza II]], starszego syna [[Urtaki]]. Decyzji nie uznał Tepti-Humban-Inszuszinak, co doprowadziło do wojny z Asyrią i [[III bitwa nad rzeką Ulai|bitwy nad rzeką Ulaj]]. Wojska dowodzone przez Tepti-Humban-Inszuszinaka zostały rozgromione, a sam król popełnił samobójstwo. Jego odciętą głowę armia asyryjska niosła w triumfalnym pochodzie przez Elam. Dla większego pohańbienia pokonanego wroga została wystawiona przez Asyryjczyków na widok publiczny w jednej z bram [[Niniwa|Niniwy]]<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.iranica.com/articles/elam-i| tytuł = The history of Elam| data dostępu = 6 marca 2008| autor = François Vallat| opublikowany = Encyclopaedia Iranica| język = en}}</ref>. [[Aszurbanipal]] w królewskiej inskrypcji szczegółowo przedstawia moment pokonania i tragiczny finał wojny z Teummanem: |
||
: ''Z pomocą wielkich bogów [[Aszur (bóg)|Aszura]], [[Bel]]a i [[Nabu]] powróciłem pomyślnie do Niniwy. Głowę Teummana, króla Elamu powiesiłem na szyi (wielkorządcy Gambuli) [[Dunan]]owi. Z wziętymi do niewoli Elamitami oraz łupem z Gambuli, który z woli Aszura wpadł w moje ręce (wraz z towarzyszącymi) śpiewakami i grajkami wkroczyłem do Niniwy wśród powszechnego triumfu. |
: ''Z pomocą wielkich bogów [[Aszur (bóg)|Aszura]], [[Bel]]a i [[Nabu]] powróciłem pomyślnie do Niniwy. Głowę Teummana, króla Elamu powiesiłem na szyi (wielkorządcy Gambuli) [[Dunan]]owi. Z wziętymi do niewoli Elamitami oraz łupem z Gambuli, który z woli Aszura wpadł w moje ręce (wraz z towarzyszącymi) śpiewakami i grajkami wkroczyłem do Niniwy wśród powszechnego triumfu. |
||
Linia 11: | Linia 11: | ||
{{przypisy}} |
{{przypisy}} |
||
{{Władca-Elam|poprzednik=[[ |
{{Władca-Elam|poprzednik=[[Urtak]]|następca=[[Humban-nikasz II]] |lata=664-653 p.n.e. |urząd=Król Elamu|}} |
||
[[Kategoria:Władcy Elamu]] |
[[Kategoria:Władcy Elamu]] |
Wersja z 15:20, 21 paź 2012
Tepti-Humban-Inszuszinak (w źródłach asyryjskich: Teumman) – król Elamu w latach 664-653 p.n.e.
Po śmierci Urtaka zajął Suzę i objął rządy w państwie, co nie spodobało się części arystokracji elamickiej, która wysłała ambasadorów do Aszurbanipala z prośbą o rozstrzygnięcie sporu, ponieważ nie był on legalnym spadkobiercą tronu. Król asyryjski wskazał na Humban-nikasza II, starszego syna Urtaki. Decyzji nie uznał Tepti-Humban-Inszuszinak, co doprowadziło do wojny z Asyrią i bitwy nad rzeką Ulaj. Wojska dowodzone przez Tepti-Humban-Inszuszinaka zostały rozgromione, a sam król popełnił samobójstwo. Jego odciętą głowę armia asyryjska niosła w triumfalnym pochodzie przez Elam. Dla większego pohańbienia pokonanego wroga została wystawiona przez Asyryjczyków na widok publiczny w jednej z bram Niniwy[1]. Aszurbanipal w królewskiej inskrypcji szczegółowo przedstawia moment pokonania i tragiczny finał wojny z Teummanem:
- Z pomocą wielkich bogów Aszura, Bela i Nabu powróciłem pomyślnie do Niniwy. Głowę Teummana, króla Elamu powiesiłem na szyi (wielkorządcy Gambuli) Dunanowi. Z wziętymi do niewoli Elamitami oraz łupem z Gambuli, który z woli Aszura wpadł w moje ręce (wraz z towarzyszącymi) śpiewakami i grajkami wkroczyłem do Niniwy wśród powszechnego triumfu.
- Umbadara i Nabudamik - dostojnicy Teummana, króla Elamu, przez których Teumman przesłał mi swoje zuchwałe pismo i którzy uwięzieni zostali przy mnie w oczekiwaniu mego rozstrzygnięcia - ujrzeli w Niniwie odrąbaną głowę Teummana, pana ich, i postradali rozum. Umbadara wydzierał sobie brodę, a Nabudamik przebił się swym żelaznym puginałem, który miał przypasany. Odrąbaną głowę Teummana wystawiłem na czołowej stronie wrót Niniwy, by odrąbana głowa Teummana, króla Elamu, świadczyła ludowi o potędze bogów Aszura i Isztar, panów moich[2].
Do dnia dzisiejszego zachowała się taż płaskorzeźba przedstawiająca odpoczywającego w ogrodzie Aszurbanipala, przyglądającego się wiszącej na drzewie głowie króla elamickiego.
- ↑ François Vallat: The history of Elam. Encyclopaedia Iranica. [dostęp 6 marca 2008]. (ang.).
- ↑ Lipin L., Biełow A.,Gliniane księgi, s. 200-201.