Katastrofizm (geologia)

Katastrofizm to dziewiętnastowieczny pogląd na historię Ziemi w myśl którego okresy spokojnego funkcjonowania Ziemi w jej geologicznej historii rozdzielały katastrofy niszczące życie na niej. Po katastrofie życie powstawało na nowo w zmienionej formie.

Katastrofizm wprowadził do nauk geologicznych po raz pierwszy w 1812 roku Georges Cuvier co wynikało z potrzeby wyjaśnienia odmienności faun kopalnych i współczesnych. Była to próba pogodzenia rozwijającej się wiedzy paleontologicznej i geologicznej z rozumianymi dosłownie dogmatami wiary dotyczącymi powstania Ziemi i życia na niej. Uczeń Cuviera d'Orbigny, zakładał w tym celu istnienie 27 kolejnych aktów stworzenia odbudowujących życie na Ziemi po kolejnych kataklizmach połączonych z wymieraniem.

Spory pomiędzy gradualistami a katastrofistami dotyczące istnienia katastrof niszczących życie na Ziemi a potem jego ponownego odtwarzania wygasły z chwilą gdy teoria ewolucji wyjaśniająca odmienność faun współczesnych i kopalnych zyskała powszechną akceptację w nauce.

Współcześnie, od lat osiemdziesiątych ubiegłego stulecia, poglądy katastroficzne stały się znów popularne (neokatastrofizm).

Zobacz też

• Katastrofizm (biologia)
• А. Чуличков. Теория катастроф и развитие мира. "Климат, лёд, вода ландшфты".