Cezary Plater

Cezary Plater (ur. 5 września 1810 w Wilnie, zm. 9 lutego 1869 w Górze pod Śremem) – powstaniec listopadowy.

Życiorys

Syn Kazimierza i Apolinary Żaba. Ukończył wileńskie szkoły.

Podczas powstania był kapitanem jazdy żmudzkiej. Walczył w korpusie generała Chłapowskiego. Wraz z kuzynką Emilią Plater przekradał się do Warszawy. Po drodze ją zostawił z powodu jej choroby. 10 sierpnia 1831 roku w Warszawie podpisał w imieniu obywateli Wilna akces do powstania. 12 sierpnia 1831 roku został posłem do Sejmu powstańczego. Po upadku powstania udał się na emigrację.

W listopadzie 1831 przybył do Francji. Zamieszkał w Paryżu (od 23 listopada 1831 roku). W grudniu tegoż roku przystąpił do Towarzystwa Litewskiego i Ziem Ruskich. Został prezesem tego towarzystwa. Był członkiem wielu innych instytucji, m.in. Towarzystwa Historyczno-Literackiego czy Komitetu Narodowego Polskiego. Był zwolennikiem powołania sejmu na emigracji. 19 grudnia 1834 roku podpisał akt zawiązania „Braci Zjednoczonych”, przyczynił się do urządzenia domku Jańskiego. W latach 1837–1838 przebywał w Dreźnie. Jednak po presją Rosjan wrócił do Paryża 4 maja 1838 roku. W grudniu 1838 roku przybył do Rzymu jako agent księcia Czartoryskiego. Spotkał się również z papieżem Grzegorzem XVI. W styczniu 1840 roku znów powrócił do Paryża.

W 1842 roku przybył do Wielkopolski. Kupił majątek Góra w powiecie śremskim. 2 października 1842 roku poślubił Stefanię Małachowską. W kwietniu 1846 roku musiał opuścić Wielkopolskę. Przebywał potem m.in. w Berlinie, Paryżu, Wrocławiu.

W 1850 roku utworzył Bractwo Polskie, które istniało do 1853 roku. W 1852 roku umarła jego małżonka. Jego dzieci odziedziczyły po niej liczne dobra w Królestwie Polskim. W 1857 roku objęła go carska amnestia. W 1862 roku ożenił się ponownie. Jego wybranką została Rosjanka wyznania katolickiego Julia Bobrińska (w czasie powstania styczniowego ratowała powstańców). W 1862 roku Plater został członkiem Stowarzyszenia Podatkowego.

Odznaczenia

5 września 1831 – krzyż złoty nr 2337

Bibliografia

• Bielecki Robert, Słownik oficerów powstania listopadowego, t. 3, Warszawa 1998.