Wikipedysta:Maksymilian Sielicki/brudnopis5: Różnice pomiędzy wersjami
''Gestaltpsychologie'' |
funkcjonalizm |
||
| Linia 17: | Linia 17: | ||
Max Wertheimer, Wolfgang Köhler i Kurt Koffka utworzyli ''Gestaltpsychologie'', czyli psychologię postaci, zwaną również gestaltyzmem{{odn|Stachowski|2006|s=37}}. Jej początkiem jest rok 1910, kiedy Wetheimer rozpoczął badania nad procesami postrzegania, m.in. nad percepcją ruchu pozornego{{odn|Stachowski|2006|s=37}}. Głównym spostrzeżeniem gestaltyzmu jest jest pierwszeństwo całości nad częściami składowymi{{odn|Stachowski|2006|s=37}}. |
Max Wertheimer, Wolfgang Köhler i Kurt Koffka utworzyli ''Gestaltpsychologie'', czyli psychologię postaci, zwaną również gestaltyzmem{{odn|Stachowski|2006|s=37}}. Jej początkiem jest rok 1910, kiedy Wetheimer rozpoczął badania nad procesami postrzegania, m.in. nad percepcją ruchu pozornego{{odn|Stachowski|2006|s=37}}. Głównym spostrzeżeniem gestaltyzmu jest jest pierwszeństwo całości nad częściami składowymi{{odn|Stachowski|2006|s=37}}. |
||
W opozycji do poglądów Wundta w Ameryce powstał funkcjonalizm, głoszący, że umysł ludzki jest narzędziem przystosowania się do zmieniającego się środowiska{{odn|Stachowski|2006|s=39-42}}. Jego najwybitniejszymi przedstawicielami byli Granville S. Hall, William James i Hugo Münsterberg{{odn|Stachowski|2006|s=40-41}}. |
|||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
Wersja z 19:48, 27 sie 2020
Psychologia bada umysł i zachowanie, a jej historia jako nauki rozpoczęła się w XIX wieku.
Słowo psychologia było znane w mowie już w połowie XVI wieku, aczkolwiek w piśmie pojawiło się po raz pierwszy w rozprawie niemieckiego filozofia i logika Rudolfa Gocleniusa[1]. Hermann von Ebbinghaus był pierwszym psychologiem, który użył eksperymentu jako metody badawczej badając procesy pamięciowe[2].
Wilhelm Wundt w 1879 roku założył na Uniwersytecie Lipskim pracownię eksperymentalnych badań psychologicznych, przekształconą trzy lata później w Insytut Psychologii, i tamże powstały pierwsze doktoraty w dziedzinie psychologii[3]. Wundt w odróżnieniu od jemu współczesnych był zdania, że zjawisk psychicznych nie da się zredukować do procesów fizjologicznych i uważał, że należy użyć eksperymentu jako metody badawczej[4]. Wundt rozszerzył również pole badania psychologii empirycznej – lub tego, co dotychczas można było nazwać psychologią – do opisów statystycznych charakterów i popędów ludzkich, obserwacji życia codziennego oraz opisów ras, plemion, religii, obyczajów i języków[5]. W końcowym okresie pracy naukowej Wundt wypracował program dwóch psychologii: eksperymentalnej, indywidualnej, fizjologicznej oraz historyczno-kulturowej, Völkerpsychologie, i przewidywał, że ta druga zepchnie pierwszą na drugi plan[6].
Szkoła würzburska, tworzona przez psychologów takich jak Oswald Külpe, Narziss Ach oraz Karl Bühler, częściowo przejęła dorobek Wunda, lecz kontestowała metodologię Wundta i rozszerzała zakres badań eksperymentalnych[7]. ??? "nienaoczne składniki myślenia" ??? Psychologowie würzburscy odrzucili psychologię asocjacjonistyczną, wedle której procesy psychiczne przebiegają zgodnie z tzw. prawami kojarzenia[8] ??? tendencja determinująca ??? Pomimo nowatorskiego podejścia, szkoła würzburska nie pozostawiła systematycznego ujęcia swoich wyników[8].
Przeciwna Wundtowskiej psychologii treści była również austriacka szkoła psychologii aktów, której głównym przedstawicielem był Franz Brentano[9]. Brentano był zdania, że psychologiia nie musi być nierozerwalnie związana z fizjologią, aby stanowić naukę i za główny przedmiot psychologii uważał aktywne i intencjonalne doświadczenie[10]. Pracę teoretyczną stawiał wyżej od eksperymentu[10]. Oddziałał na Husserla i jego fenomenologię, a także na polskiego psychologa Kazimierza Twardowskiego[10].
Max Wertheimer, Wolfgang Köhler i Kurt Koffka utworzyli Gestaltpsychologie, czyli psychologię postaci, zwaną również gestaltyzmem[11]. Jej początkiem jest rok 1910, kiedy Wetheimer rozpoczął badania nad procesami postrzegania, m.in. nad percepcją ruchu pozornego[11]. Głównym spostrzeżeniem gestaltyzmu jest jest pierwszeństwo całości nad częściami składowymi[11].
W opozycji do poglądów Wundta w Ameryce powstał funkcjonalizm, głoszący, że umysł ludzki jest narzędziem przystosowania się do zmieniającego się środowiska[12]. Jego najwybitniejszymi przedstawicielami byli Granville S. Hall, William James i Hugo Münsterberg[13].
Przypisy
- ↑ Stachowski 2006 ↓, s. 27.
- ↑ Stachowski 2006 ↓, s. 25.
- ↑ Stachowski 2006 ↓, s. 26.
- ↑ Stachowski 2006 ↓, s. 27-29.
- ↑ Stachowski 2006 ↓, s. 31-32.
- ↑ Stachowski 2006 ↓, s. 32.
- ↑ Stachowski 2006 ↓, s. 33-35.
- ↑ a b Stachowski 2006 ↓, s. 34.
- ↑ Stachowski 2006 ↓, s. 35.
- ↑ a b c Stachowski 2006 ↓, s. 36.
- ↑ a b c Stachowski 2006 ↓, s. 37.
- ↑ Stachowski 2006 ↓, s. 39-42.
- ↑ Stachowski 2006 ↓, s. 40-41.
Bibliografia
- Ryszard Stachowski: Historia psychologii: Od Wundta do czasów najnowszych. W: Psychologia. Podręcznik akademicki. Jan Strelau (redaktor naukowy). T. 1: Podstawy psychologii. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2006. ISBN 83-87957-04-6.