Zamek w Gostyninie: Różnice pomiędzy wersjami

Zamek w Gostyninie
	nr rej. 419/62
	; Budynek w miejscu zamku w Gostyninie
Państwo	Polska
Miejscowość	Gostynin
Adres	ul. Zamkowa
Typ budynku	zamek
Styl architektoniczny	neogotyk, pseudogotyk
	Położenie na mapie Gostynina Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie Polski Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie powiatu gostynińskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|type:building}
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 16:32, 29 sty 2015

Zespół budynków wzniesionych w miejscu nieistniejące Zamku w Gostyninie jest położony na wzgórzu nad Skrwą Lewą, przy ulicy Zamkowej.

Historia

Zamek w Gostyninie powstał w drugiej połowie XIV wieku na skraju nadrzecznego stromego cypla, na zachód od dzisiejszego miasta. Jako fundator wymieniany jest książę mazowiecki Siemowit III lub Siemowit IV.

Pierwotnie w miejscu zamku istniała wieża pełniąca funkcję obronną i mieszkalną. Na przełomie XIV i XV wieku wieżę rozebrano i przystąpiono do budowy muru na planie prostokąta 37 x 38 m, do którego w narożniku od wschodu przyległa czworokątna wieża o boku 7 metrów. Powstały w ten sposób dziedziniec wypełniała zabudowa drewniana. Na północ od zamku znajdowało się otoczone wałem podzamcze. W połowie XV wzdłuż całego muru północnego wzniesiono murowany budynek mieszkalny oraz w kurtynie wschodniej wybito nową bramę z niewysoką wieżą, a także zbudowano przedbramie i most zwodzony.

W 1462 roku Gostynin został wcielony przez Kazimierza Jagiellończyka do Korony Polskiej, a zamek stał się siedzibą starosty królewskiego. Kolejna rozbudowa miała miejsce na początku XVI wieku, a jej inicjatorem był starosta gostyniński Krzysztof Szydłowiecki. Zbudowany został nowy budynek wzdłuż południowego muru oraz rozbudowano budynek bramny. W 1611 roku na zamku osadzono będącego w polskiej niewoli cara rosyjskiego Wasyla Szujskiego, który zmarł na nim rok później.

Zamek został zniszczony w latach 1655-1660 podczas najazdu szwedzkiego, a później w okresie tzw. wojny północnej na początku XVIII wieku. Zdewastowany obiekt mimo odbudowy nie odzyskał swojej świetności. Na początku XIX wieku zamek w większości rozebrano. Po Rozbiorach car Aleksander I, w 1822 roku przekazał ruiny zamku, gostynińskiej gminie ewangelickiej z przeznaczeniem na zbór ewangelicki. Projekt architektoniczny opracował znany architekt Hilary Szpilowski, a budowla w stylu neogotyckim została wzniesiona w latach 1822-1825 przy wykorzystaniu wieży dawnego zamku książęcego, która została wtopiona w jego mury. Zbór służył ewangelikom do 1945 roku.

Po zakończeniu II wojny światowej zbór przejęła parafia rzymskokatolicka, która użytkowała go do 1978 roku. Opuszczone wzgórze zamkowe przejęły Zakłady Sprzętu Oświetleniowego “POLAM”, z zamiarem utworzenia zakładowego domu kultury. Plany te nie zostały zrealizowane i w 1995 roku obiekt nieodpłatnie przejęło miasto. Dzięki staraniom władz Gostynina na terenie dawnego zamku i obok kościoła zawierającego w swoich murach fragmenty dawnej warowni, w 2009 roku zbudowano nowy obiekt stylizowany na obiekt zamkowy.

Bibliografia

Polska: mapa zamków - Warszawa Wrocław: Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera, 1995

Linki zewnętrzne

@@ Linia 3: / Linia 3: @@
  | zabytek               = 419/62
  | zdjęcie               = Zamek gostynin 2009.JPG
- | opis zdjęcia          = Odbudowany zamek w Gostyninie
+ | opis zdjęcia          = Budynek w miejscu zamku w Gostyninie
  | państwo               = Polska
  | miejscowość           = [[Gostynin]]
  | adres                 = ul. Zamkowa
  | typ budynku           = [[zamek]]
- | styl architektoniczny = [[gotyk]], [[neogotyk]]
+ | styl architektoniczny = [[neogotyk]], pseudogotyk
  | architekt             =
  | inwestor              =
@@ Linia 30: / Linia 30: @@
 }}
-'''Zamek w Gostyninie''' jest położony na wzgórzu nad [[Skrwa Lewa|Skrwą Lewą]], przy ulicy Zamkowej.
+Zespół budynków wzniesionych w miejscu nieistniejące '''Zamku w Gostyninie''' jest położony na wzgórzu nad [[Skrwa Lewa|Skrwą Lewą]], przy ulicy Zamkowej.
 == Historia ==
-Zamek  jest jednym z najważniejszych zabytków Gostynina. Powstał w drugiej połowie XIV wieku na skraju nadrzecznego stromego cypla, na zachód od dzisiejszego miasta. Jako fundator wymieniany jest książę Siemowit III.
+Zamek w Gostyninie powstał w drugiej połowie XIV wieku na skraju nadrzecznego stromego cypla, na zachód od dzisiejszego miasta. Jako fundator wymieniany jest książę mazowiecki [[Siemowit III]] lub [[Siemowit IV]].
-Pierwotnie zbudowana była wieża, która spełniała funkcję obronną i mieszkalną. Na przełomie [[XIV wiek|XIV]] i [[XV wiek|XV]] wieku budowlę rozebrano i przystąpiono do budowy zamku. Dziedziniec otoczono murem obwodowym oraz wzniesiono kwadratową murowaną wieżę. Pozostała zabudowa dziedzińca składała się z budynków. W połowie [[XV wiek|XV]] wieku, wzdłuż całego muru północnego wzniesiono murowany budynek mieszkalny. Jednocześnie w kurtynie wschodniej wybito nową bramę z niewysoką wieżą, rozbudowano przed bramie i most zwodzony.
+Pierwotnie w miejscu zamku istniała wieża pełniąca funkcję obronną i mieszkalną. Na przełomie [[XIV wiek|XIV]] i [[XV wiek|XV]] wieku wieżę rozebrano i przystąpiono do budowy muru na planie prostokąta 37 x 38 m, do którego w narożniku od wschodu przyległa czworokątna wieża o boku 7 metrów. Powstały w ten sposób dziedziniec wypełniała zabudowa drewniana. Na północ od zamku znajdowało się otoczone wałem podzamcze. W połowie [[XV wiek|XV]] wzdłuż całego muru północnego wzniesiono murowany budynek mieszkalny oraz w kurtynie wschodniej wybito nową bramę z niewysoką wieżą, a także zbudowano przedbramie i most zwodzony.
-W [[1462]] roku Gostynin został wcielony przez Kazimierza Jagiellończyka do Korony, a zamek stał się siedzibą starosty. Kolejna rozbudowa miała miejsce na początku XVI wieku, a jej inicjatorem był starosta gostyniński Krzysztof Szydłowiecki. Zbudowany został nowy budynek wzdłuż południowego muru oraz rozbudowany budynek bramny.
+W [[1462]] roku Gostynin został wcielony przez Kazimierza Jagiellończyka do Korony Polskiej, a zamek stał się siedzibą starosty królewskiego. Kolejna rozbudowa miała miejsce na początku XVI wieku, a jej inicjatorem był starosta gostyniński [[Krzysztof Szydłowiecki]]. Zbudowany został nowy budynek wzdłuż południowego muru oraz rozbudowano budynek bramny.
+W 1611 roku na zamku osadzono będącego w polskiej niewoli cara rosyjskiego Wasyla Szujskiego, który zmarł na nim rok później.
-Zamek w Gostyninie był wielokrotnie niszczony, szczególnie w latach [[1655]]-[[1660]] podczas najazdu szwedzkiego, a później w okresie tzw. wojny północnej. Zdewastowany obiekt mimo odbudowy nie odzyskał swojej świetności. Car Aleksander I, w [[1822]] roku przekazał ruiny zamku, gostynińskiej gminie ewangelickiej z przeznaczeniem na zbór. Projekt architektoniczny opracował znany architekt Hilary Szpilowski, a budowla w stylu neogotyckim została wzniesiona w latach [[1822]]-[[1825]]. Zbór służył ewangelikom do [[1945]] roku.
+Zamek został zniszczony w latach [[1655]]-[[1660]] podczas najazdu szwedzkiego, a później w okresie tzw. wojny północnej na początku XVIII wieku. Zdewastowany obiekt mimo odbudowy nie odzyskał swojej świetności. Na początku XIX wieku zamek w większości rozebrano. Po Rozbiorach car Aleksander I, w [[1822]] roku przekazał ruiny zamku, gostynińskiej gminie ewangelickiej z przeznaczeniem na zbór ewangelicki. Projekt architektoniczny opracował znany architekt [[Hilary Szpilowski]], a budowla w stylu neogotyckim została wzniesiona w latach [[1822]]-[[1825]] przy wykorzystaniu wieży dawnego zamku książęcego, która została wtopiona w jego mury. Zbór służył ewangelikom do [[1945]] roku.
-[[Plik:PL Gostynin castle.jpg|mały|lewo|Zamek w trakcie odbudowy, 2005 rok]]
+[[Plik:PL Gostynin castle.jpg|mały|lewo|Budowa nowego budynku w miejscu zamku, 2005 rok]]
-Po zakończeniu II wojny światowej kościół przejęła parafia rzymskokatolicka, która użytkowała go do 1978 roku. Opuszczone wzgórze zamkowe przejęły Zakłady Sprzętu Oświetleniowego “POLAM”, z zamiarem utworzenia zakładowego domu kultury. Plany te nie zostały zrealizowane i w 1995 roku obiekt nieodpłatnie przejęło miasto. Dzięki staraniom władz Gostynina zamek został odbudowany w [[2009]] roku.
+Po zakończeniu II wojny światowej zbór przejęła parafia rzymskokatolicka, która użytkowała go do 1978 roku. Opuszczone wzgórze zamkowe przejęły Zakłady Sprzętu Oświetleniowego “POLAM”, z zamiarem utworzenia zakładowego domu kultury. Plany te nie zostały zrealizowane i w 1995 roku obiekt nieodpłatnie przejęło miasto. Dzięki staraniom władz Gostynina na terenie dawnego zamku i obok kościoła zawierającego w swoich murach fragmenty dawnej warowni, w 2009 roku zbudowano nowy obiekt stylizowany na obiekt zamkowy.
 == Bibliografia ==