Wełna mineralna

Wełna mineralna - przekrój przez blok

Wełna mineralna (wełna kamienna) – materiał izolacyjny pochodzenia mineralnego. Używany w budownictwie do izolacji termicznych i akustycznych ścian zewnętrznych i wewnętrznych, stropów i podłóg, dachów i stropodachów oraz ciągów instalacyjnych. Także jako rdzeń izolacyjno – konstrukcyjny budowlanych płyt warstwowych. Obecnie wełnę mineralną produkuje się zazwyczaj z kamienia bazaltowego, który topi się w temperaturze + 1400 °C, po stopieniu poddaje się go procesowi rozwłóknienia. Do tak powstałych włókien kamiennych dodawane jest lepiszcze. Włókna poddaje się również procesowi hydrofobizacji, w wyniku tego procesu produkty z wełny mineralnej nie chłoną wody. Otrzymany materiał, jako wyrób stosowany jest w postaci płyt, filcy, mat, otulin lub luzem. Ciężar objętościowy w zależności od wyrobu waha się od 20 kg/m³ dla wełny mineralnej w postaci granulatu (luzem) do 180 kg/m³ dla najtwardszych płyt.

Wełna mineralna posiada niski współczynnik przewodności cieplnej (tzw. lambda). Wynosi on od ok. 0,034 do 0,050 W/(m·K). Jest on uzależniony przede wszystkim od splątania włókien (technologii produkcji) i od gęstości własnej.

Właściwości wełny mineralnej

• izolacyjność termiczna (niski współczynnik przewodzenia ciepła)
• niepalność i ognioodporność
• zdolność pochłaniania dźwięków
• stabilność kształtu i wymiaru
• sprężystość i wytrzymałość mechaniczna
• odporność biologiczna i chemiczna
• wodoodporność i paroprzepuszczalność

Wady wełny mineralnej

• higroskopijność i nasiąkliwość
• większy ciężar własny od innych materiałów izolujących (większy koszt montażu)

Jako genezę powstania pomysłu produkcji wełny mineralnej podaje się wyniki badań wulkanu Kilauea na Hawajach. Podczas erupcji, skały były topione i wyrzucane z wielką siłą w powietrze. Stygnąc na silnym wietrze, część lawy zmieniała się w włókna. Miejscowa legenda głosiła, że są to włosy bogini – królowej wulkanu Peleacute, rwącej sobie je z głowy ze złości.

Innym materiałem o podobnej technologii i zastosowaniu jest wełna szklana.

Jeszcze pod koniec lat osiemdziesiątych, produkowano w Polsce wełnę mineralną z żużli wielkopiecowych. Materiał ten, pomimo podobnej struktury, posiadał gorsze parametry użytkowe. Bezpiecznie można było go stosować w temperaturze do + 600 °C. Ciężar objętościowy 100 – 150 kg/m³. Był to materiał silnie chłonący wodę (nie był hydrofobizowany), często zawierał liczne zanieczyszczenia np. siarką. Dla rozróżnienia wełnę z żużla nazywano też wełną żużlową, a wełnę z kamienia bazaltowego wełną bazaltową. Dzisiaj wełna żużlowa jest jeszcze produkowana, ale poza granicami naszego kraju. Obecnie są produkowane różne gatunki wełny mineralnej z których większość wymaga zastosowania środków ochronnych ze względu na to, że podczas montażu i obróbki może dochodzić do podrażnienia błon śluzowych układu oddechowego oraz oczu drobinami wełny.