Brama Isztar

Plik:Babylon Map.svg

mapa Babilonu z zaznaczonym położeniem Bramy Isztar

Brama Isztar – monumentalna brama w starożytnym Babilonie, wzniesiona za panowania Nabuchodonozora II, który panował w l. 605-562 p.n.e. i poświęcona była bogini Isztar. Była ona północną bramą miasta, otwierającą tzw. drogę procesyjną, która ciągnęła się aż do świątyni Marduka – Esagila.

Obiekt tworzyły w zasadzie dwie bramy połączone przejściem, czyli był to tzw. obiekt bramny, składający się z czterech wież na planie kwadratu, zwieńczonych krenelażem, który zresztą był również na murach łączących wieże. Taka konstrukcja miała swoje konkretne, obronne cele i wynikała m.in. z techniki obrony przejścia umieszczonego w dwóch rzędach murów obronnych, w których odrębne bramy połączono dla skuteczniejszej obrony przed napastnikami. Poza tym pozwalało to lepiej kontrolować przybyszów przechodzących przez bramę.

Brama Isztar oblicowana była glazurowaną cegłą w kolorze niebieskim. Na tym tle, widoczne jako dekoracja, rozmieszczone były wyobrażenia 575 zwierząt, które symbolizowały poszczególne bóstwa: smoki – Marduka, byki – Adada i lwy – Isztar. Te reliefowe wyobrażenia zwierząt, które były wymodelowanymi cegłami glazurowanymi, miały określone barwy (żółte, zielone, białe i czerwone) i obramowane były pasami rozetek, które ciągnęły się także na dole murów oraz zdobiły sklepione przejścia. Same drzwi bramy i sklepienie były wykonane z drzewa cedrowego. Najstarsza część bramy, znajdująca się na samym dole, i która z czasem została zakryta przez podnoszący się poziom drogi, wykonana była ze zwykłej cegły palonej. Wskazuje to na etapy budowy bramy: najpierw cegła palona, później cegła emaliowana, a następnie cegła emaliowana reliefowa.

Forma architektoniczna Bramy Isztar jednoznacznie nawiązuje do tradycji budowlanych Mezopotamii i nie była niczym wyjątkowym w technice obronnej przejść miejskich czy pałacowych (np. podobną konstrukcję miała brama Nergala w Niniwie). Natomiast charakterystyczną cechą Bramy Isztar jest ogromna paleta barw, jakie były zastosowane w jej dekoracji.

Obecnie zrekonstruowana, prawdziwa Brama Isztar znajduje się w Muzeum Pergamońskim w Berlinie . W Iraku natomiast wykonano jej replikę, będącą tam dużą atrakcją turystyczną Babilonu.

• 
  zrekonstruowana Brama Isztar w Muzeum Pergamońskim w Berlinie (1)
• 
  zrekonstruowana Brama Isztar w Muzeum Pergamońskim w Berlinie (2)
• 
  zrekonstruowana Brama Isztar w Muzeum Pergamońskim w Berlinie (3)
• 
  zrekonstruowana Brama Isztar w Muzeum Pergamońskim w Berlinie (4)
• fragment dioramy przedstawiającej Bramę Isztar i Drogę Procesyjną - model w Muzeum Pergamońskim w Berlinie (1)
  fragment dioramy przedstawiającej Bramę Isztar i Drogę Procesyjną - model w Muzeum Pergamońskim w Berlinie (1)
• fragment dioramy przedstawiającej Bramę Isztar i Drogę Procesyjną - model w Muzeum Pergamońskim w Berlinie (2)
  fragment dioramy przedstawiającej Bramę Isztar i Drogę Procesyjną - model w Muzeum Pergamońskim w Berlinie (2)
• 
  replika Bramy Isztar w Babilonie
• 
  Brama Isztar w Babilonie - zdjęcie z 1932 r.