Układ podwójny kontaktowy

Układ kontaktowy - ciasny układ podwójny gwiazd, krążących na tyle blisko, że całkowcie wypełniają one swoje powierzchnie Roche'a. Mogą one nawet utworzyć wspólną otoczkę obu składników.

Siły pływowe powodują znaczne zniekształcenie obu gwiazd. Ich zewnętrzne warstwy stykają się w okolicy punktu Lagrange'a L₁, co sprawia, że następuje między nimi stała wymiana materii.

Pewną zagadką jest powstawanie tak ciasnych układów podwójnych. Uważa się, że wiele spośród nich to w rzeczywistości układy wielokrotne, w których oddziaływanie trzeciego towarzysza prowadzi do zbliżenia pozostałych dwóch gwiazd.

Prawie wszystkie znane układy kontaktowe są jednocześnie układami zaćmieniowymi. Są one znane także jako zmienne typu W Ursae Majoris (po pierwszej odkrytej tego typu gwieździe W Ursae Majoris).

Układ podwójny kontaktowy bywa mylony z układem podwójny ze wspólną otoczką. Różnica polega na tym, że układ podwójny kontaktowy jest stabilną konfiguracja dwóch gwiazd z okresem życia wynoszącym miliony lub nawet miliardy lat, a układ podwójny ze wspólną otoczką jest krótkotrwałą fazą ewolucji niektórych układów podwójnych która mniej niż tysiąc lat.

Zobacz też

• Układ kataklizmiczny

{{Przypisy}} Nieprawidłowe pola: przypisy.

Bibliografia

• Ulrich Kolb: Extreme Environment Astrophysics. Milton Keynes: Open University, 2010. ISBN 978-0-521-18785-5.brak strony w książce
• Neil F. Comins, William J. Kaufmann: Discovering the Universe. New York: W.H. Freeman, 2012. ISBN 978-1-4292-5520-2.brak strony w książce
• Jean Louis Tassoul: Stellar Rotation. Cambridge, U.K. ; New York: Cambridge University Press, 2000. ISBN 0-521-77218-4.brak strony w książce
• James Mullaney: Double And Multiple Stars And How to Observe Them. New York: Springer, 2005. ISBN 1-85233-751-6.brak strony w książce