Bajgiel: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Mishu57 (dyskusja | edycje)
26 edycji
commons
Poprawiono błędy ort.
Linia 1: Linia 1:
[[Plik:Bagel.jpg|thumb|Bajgiel]]
[[Plik:Bagel.jpg|thumb|Bajgiel]]
[[Plik:Bagel01.jpg|thumb|Bajgle]]
[[Plik:Bagel01.jpg|thumb|Bajgle]]
'''Bajgiel''' ([[język niemiecki|niem.]] ''Bügel'' – pałąk, od ''biegen'' – wyginać<ref>[http://www.slownik-online.pl/kopalinski/E8B75264E4BDA91E412565CD004B610F.php bajgiel, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych Władysława Kopalińskiego]</ref>) – [[Judaizm|żydowskie]] pieczywo wypiekane od [[XVII wiek]]u<ref>[http://homecooking.about.com/od/foodhistory/a/bagelhistory.htm Historia bajgla (j.ang.)]</ref>. Często bywa mylony z [[Obwarzanek krakowski|obwarzankiem]]<ref>[http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,53600,3919562.html ''Krakowscy piekarze: obwarzanek to nie bajgiel'', wiadomosci.gazeta.pl]</ref>.
'''Bejgiel''' ([[język niemiecki|niem.]] ''Bügel'' – pałąk, od ''biegen'' – wyginać<ref>[http://www.slownik-online.pl/kopalinski/E8B75264E4BDA91E412565CD004B610F.php bajgiel, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych Władysława Kopalińskiego]</ref>) – [[Judaizm|żydowskie]] pieczywo wypiekane od [[XVII wiek]]u<ref>[http://homecooking.about.com/od/foodhistory/a/bagelhistory.htm Historia bajgla (j.ang.)]</ref>. Często bywa mylony z [[Obwarzanek krakowski|obwarzankiem]]<ref>[http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,53600,3919562.html ''Krakowscy piekarze: obwarzanek to nie bajgiel'', wiadomosci.gazeta.pl]</ref>.


Bajgiel został wymyślony w Europie Środkowej, prawdopodobnie w [[Kraków|Krakowie]], jak wskazuje dokument z [[1610]] wzmiankujący bajgle jako prezenty dawane kobietom po urodzeniu dziecka. Inne, częste wyjaśnienie pochodzenia bajgla głosi, że przybył on do Polski jako prezent z [[Wiedeń|Wiednia]], na cześć zwycięstwa króla [[Jan III Sobieski|Jana Sobieskiego]] nad [[Turcja|Turkami]] w [[1683]]<ref name=autonazwa1>[http://homecooking.about.com/od/foodhistory/a/bagelhistory.htm op. cit.]</ref>
Bejgiel został wymyślony w Europie Środkowej, prawdopodobnie w [[Kraków|Krakowie]], jak wskazuje dokument z [[1610]] wzmiankujący bajgle jako prezenty dawane kobietom po urodzeniu dziecka. Inne, częste wyjaśnienie pochodzenia bajgla głosi, że przybył on do Polski jako prezent z [[Wiedeń|Wiednia]], na cześć zwycięstwa króla [[Jan III Sobieski|Jana Sobieskiego]] nad [[Turcja|Turkami]] w [[1683]]<ref name=autonazwa1>[http://homecooking.about.com/od/foodhistory/a/bagelhistory.htm op. cit.]</ref>


Ok. [[1900]] emigranci żydowscy przenieśli bajgle na [[Manhattan]]. Piekarze do [[1950]] wyrabiali je ręcznie, później zaczęto je produkować maszynowo, co spowodowało szybką, opłacalną produkcję żydowskiego pieczywa<ref name=autonazwa1 />.
Ok. [[1900]] emigranci żydowscy przenieśli bejgle na [[Manhattan]]. Piekarze do [[1950]] wyrabiali je ręcznie, później zaczęto je produkować maszynowo, co spowodowało szybką, opłacalną produkcję żydowskiego pieczywa<ref name=autonazwa1 />.


W [[1927]] pochodzący z Polski piekarz, Harry Lender przybył do [[Hrabstwo New Haven|New Haven]] w [[Connecticut]] i założył pierwszą w [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]] fabrykę bajgli poza [[Nowy Jork|Nowym Jorkiem]]. Jego firma jako pierwsza wyprodukowała mrożone bajgle, a wprowadzając bajgle do supermarketów rozpowszechniła je wśród mas.<ref name=autonazwa1 />
W [[1927]] pochodzący z Polski piekarz, Harry Lender przybył do [[Hrabstwo New Haven|New Haven]] w [[Connecticut]] i założył pierwszą w [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]] fabrykę bajgli poza [[Nowy Jork|Nowym Jorkiem]]. Jego firma jako pierwsza wyprodukowała mrożone bejgle, a wprowadzając bajgle do supermarketów rozpowszechniła je wśród mas.<ref name=autonazwa1 />


Obecnie dwa miasta znane są z wyrobu bajgli: [[Nowy Jork]] i [[Montreal]]; w Nowym Jorku bajgle są tak popularne, że wypadki przy ich krojeniu są główną przyczyną przyjęć na ostry dyżur w niedzielne poranki.<ref>Ronald D. Siegel, "Uważność. Trening pokonywania codziennych trudności", str. 49, wyd. Czarna Owca, 2011</ref>
Obecnie dwa miasta znane są z wyrobu bejgli: [[Nowy Jork]] i [[Montreal]]; w Nowym Jorku bejgle są tak popularne, że wypadki przy ich krojeniu są główną przyczyną przyjęć na ostry dyżur w niedzielne poranki.<ref>Ronald D. Siegel, "Uważność. Trening pokonywania codziennych trudności", str. 49, wyd. Czarna Owca, 2011</ref>


{{wikisłownik|bajgiel}}
{{wikisłownik|bajgiel}}

Wersja z 10:25, 11 mar 2015

Bajgiel
Bajgle

Bejgiel (niem. Bügel – pałąk, od biegen – wyginać[1]) – żydowskie pieczywo wypiekane od XVII wieku[2]. Często bywa mylony z obwarzankiem[3].

Bejgiel został wymyślony w Europie Środkowej, prawdopodobnie w Krakowie, jak wskazuje dokument z 1610 wzmiankujący bajgle jako prezenty dawane kobietom po urodzeniu dziecka. Inne, częste wyjaśnienie pochodzenia bajgla głosi, że przybył on do Polski jako prezent z Wiednia, na cześć zwycięstwa króla Jana Sobieskiego nad Turkami w 1683[4]

Ok. 1900 emigranci żydowscy przenieśli bejgle na Manhattan. Piekarze do 1950 wyrabiali je ręcznie, później zaczęto je produkować maszynowo, co spowodowało szybką, opłacalną produkcję żydowskiego pieczywa[4].

W 1927 pochodzący z Polski piekarz, Harry Lender przybył do New Haven w Connecticut i założył pierwszą w Stanach Zjednoczonych fabrykę bajgli poza Nowym Jorkiem. Jego firma jako pierwsza wyprodukowała mrożone bejgle, a wprowadzając bajgle do supermarketów rozpowszechniła je wśród mas.[4]

Obecnie dwa miasta znane są z wyrobu bejgli: Nowy Jork i Montreal; w Nowym Jorku bejgle są tak popularne, że wypadki przy ich krojeniu są główną przyczyną przyjęć na ostry dyżur w niedzielne poranki.[5]


  1. ↑ bajgiel, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych Władysława Kopalińskiego
  2. ↑ Historia bajgla (j.ang.)
  3. ↑ Krakowscy piekarze: obwarzanek to nie bajgiel, wiadomosci.gazeta.pl
  4. ↑ a b c op. cit.
  5. ↑ Ronald D. Siegel, "Uważność. Trening pokonywania codziennych trudności", str. 49, wyd. Czarna Owca, 2011


Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bajgiel&oldid=42055255”