Przewężek

Przewężek
	Sphingonotus
	Fieber, 1852
	; Samica przewężka błękitnego
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	prostoskrzydłe
Podrząd	prostoskrzydłe krótkoczułkie
Rodzina	szarańczowate
Podrodzina	Oedipodinae
Plemię	Sphingonotini
Rodzaj	Sphingonotus
	Typ nomenklatoryczny
	Gryllus caerulans Linnaeus
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przewężek^[1] (Sphingonotus) – rodzaj owadów prostoskrzydłych z rodziny szarańczowatych.

Są to średnich lub dużych rozmiarów owady o smukłym, nieowłosionym ciele. Głowę ich cechuje wklęsły wierzchołek ciemienia o szerokości mniejszej niż u brodawnicy i kształcie innym niż trójkątny. Dołki ciemieniowe są niewyraźnie zaznaczone albo w ogóle nie występują. Czułki są nitkowate. Wydłużone, siodlaste, z tyłu stosunkowo płaskie przedplecze ma trójkątny tylny brzeg i niską, miejscami niewyraźną listewkę środkową podzieloną trzema bruzdami poprzecznymi. Pokrywy (tegminy) są dobrze wykształcone. Tylna para skrzydeł może mieć ciemne plamy lub przepaski^[1].

Rodzaj znany ze wszystkich krain zoogeograficznych, z wyjątkiem nearktycznej^[2]. W Polsce reprezentowany tylko przez przewężka błękitnego^[1].

Takson ten wprowadzony został w 1852 roku przez F. Fiebera^[2]. W 1910 roku W.F. Kirby wyznaczył jego gatunkiem typowym Gryllus caerulans^[3]. Należy tu 136 opisanych gatunków, zgrupowanych w 3 podrodzajach^[2]:

podrodzaj: Sphingonotus (Neosphingonotus) Benediktov, 1998
- Sphingonotus almeriense Llucià Pomares, 2013
- Sphingonotus angulatus Uvarov, 1922
- Sphingonotus azurescens (Rambur, 1838)
- Sphingonotus canariensis Saussure, 1884
- Sphingonotus dentatus Predtechenskii, 1937
- Sphingonotus finotianus (Saussure, 1885)
- Sphingonotus fuerteventurae Husemann, 2008
- Sphingonotus morini (Defaut, 2005)
- Sphingonotus nodulosus Llucià Pomares, 2013
- Sphingonotus pachecoi (Bolívar, 1908)
- Sphingonotus paradoxus Bey-Bienko, 1948
- Sphingonotus pictus Werner, 1905
- Sphingonotus sublaevis (Bolívar, 1908)
- Sphingonotus tricinctus (Walker, 1870)
podrodzaj: Sphingonotus (Parasphingonotus) Benediktov & Husemann, 2009
- Sphingonotus femoralis Uvarov, 1933
- Sphingonotus radioserratus Johnsen, 1985
- Sphingonotus turkanae Uvarov, 1938
podrodzaj: Sphingonotus (Sphingonotus) Fieber, 1852
- Sphingonotus striatus Xu & Zheng, 2007
- Sphingonotus caerulans (Linnaeus, 1767) – przewężek błękitny
- Sphingonotus corsicus Chopard, 1924
- Sphingonotus gypsicola Llucià Pomares, 2006
- Sphingonotus lluciapomaresi (Defaut, 2005)
- Sphingonotus lusitanicus Ebner, 1941
- Sphingonotus rubescens (Walker, 1870)
- Sphingonotus willemsei Mistshenko, 1937
- Sphingonotus africanus (Johnsen, 1985)
- Sphingonotus albipennis Krauss, 1902
- Sphingonotus altayensis Zheng & Ren, 1993
- Sphingonotus amplofemurus Huang, 1982
- Sphingonotus arenarius (Lucas, 1849)
- Sphingonotus aserbeidshanicus Ramme, 1951
- Sphingonotus asperus (Brullé, 1840)
- Sphingonotus atlanticus (Popov, 1984)
- Sphingonotus atropurpureus Uvarov, 1930
- Sphingonotus balteatus (Serville, 1838)
- Sphingonotus barrizensis Descamps, 1967
- Sphingonotus basutensis (Dirsh, 1956)
- Sphingonotus beybienkoi Mistshenko, 1937
- Sphingonotus brackensis Usmani, 2008
- Sphingonotus burqinensis Zheng & Yang, 2006
- Sphingonotus caerulistriatus Zheng & Ren, 2007
- Sphingonotus candidus Costa, 1885
- Sphingonotus capensis Saussure, 1884
- Sphingonotus carinatus Zheng, Li & Ding, 1995
- Sphingonotus coerulipes Uvarov, 1922
- Sphingonotus collenettei (Uvarov, 1930)
- Sphingonotus crivellarii Jannone, 1936
- Sphingonotus diadematus Vosseler, 1902
- Sphingonotus ebneri Mistshenko, 1937
- Sphingonotus elegans Mistshenko, 1937
- Sphingonotus erlixensis Zheng, Yang, Zhang & Wang, 2007
- Sphingonotus erythropterus Sjöstedt, 1920
- Sphingonotus eurasius Mistshenko, 1937
- Sphingonotus fuscoirroratus (Stål, 1861)
- Sphingonotus fuscus Predtechenskii, 1937
- Sphingonotus ganglbaueri Krauss, 1907
- Sphingonotus glabimarginis Zheng, Yang, Zhang & Wang, 2007
- Sphingonotus gobicus Chogsomzhav, 1975
- Sphingonotus guanchus (Johnsen, 1985)
- Sphingonotus haitensis (Saussure, 1861)
- Sphingonotus haitiensis (Saussure, 1861)
- Sphingonotus halocnemi Uvarov, 1925
- Sphingonotus halophilus Bey-Bienko, 1929
- Sphingonotus hierichonicus Uvarov, 1923
- Sphingonotus hoboksarensis Zheng & Ren, 1993
- Sphingonotus huangi Otte, 1995
- Sphingonotus hyalopterus Zheng & Cao, 1989
- Sphingonotus imitans Brunner von Wattenwyl, 1882
- Sphingonotus insularis (Popov, 1957)
- Sphingonotus isfaghanicus Predtechenskii, 1937
- Sphingonotus kashmirensis Uvarov, 1925
- Sphingonotus kirgisicus Mistshenko, 1937
- Sphingonotus kueideensis Yin, 1984
- Sphingonotus lavandulus Popov, 1980
- Sphingonotus laxus Uvarov, 1952
- Sphingonotus lipicus Zheng & Hang, 1974
- Sphingonotus lobulatus Karny, 1910
- Sphingonotus longipennis Saussure, 1884
- Sphingonotus lucasii Saussure, 1888
- Sphingonotus lucidus Mistshenko, 1937
- Sphingonotus luteus Krauss, 1893
- Sphingonotus maculatus Uvarov, 1925
- Sphingonotus maroccanus Uvarov, 1930
- Sphingonotus menglaensis Wei & Zheng, 2005
- Sphingonotus micronacrolius Zheng & Ren, 1994
- Sphingonotus minutus Mistshenko, 1937
- Sphingonotus miramae Mistshenko, 1937
- Sphingonotus mongolicus Saussure, 1888
- Sphingonotus montanus Mistshenko, 1937
- Sphingonotus nadigi Uvarov, 1933
- Sphingonotus nebulosus (Fischer von Waldheim, 1846)
- Sphingonotus nigripennis (Serville, 1838)
- Sphingonotus nigrofemoratus Huang & Chen, 1982
- Sphingonotus nigroptera Zheng & Gow, 1981
- Sphingonotus niloticus Saussure, 1888
- Sphingonotus ningsianus Zheng & Gow, 1981
- Sphingonotus obscuratus (Walker, 1870)
- Sphingonotus octofasciatus (Serville, 1838)
- Sphingonotus orissaensis Jago & Bhowmik, 1990
- Sphingonotus otogensis Zheng & Yang, 1997
- Sphingonotus pamiricus Ramme, 1930
- Sphingonotus peliepiproct Zheng & Gong, 2003
- Sphingonotus personatus (Zanon, 1926)
- Sphingonotus petilocus Huang, 1982
- Sphingonotus picteti (Krauss, 1892)
- Sphingonotus pictipes Uvarov & Dirsh, 1952
- Sphingonotus pilosus Saussure, 1884
- Sphingonotus punensis Dirsh, 1969
- Sphingonotus qinghaiensis Yin, 1984
- Sphingonotus rufipes Predtechenskii, 1937
- Sphingonotus rugosus (Bland & Gangwere, 1998)
- Sphingonotus salinus (Pallas, 1773)
- Sphingonotus satrapes Saussure, 1884
- Sphingonotus savignyi Saussure, 1884
- Sphingonotus scabriculus Stål, 1876
- Sphingonotus sindhensis Bughio, Wagan & Sultana, 2011
- Sphingonotus somalicus (Johnsen, 1985)
- Sphingonotus striatus Li & Zheng, 1993
- Sphingonotus taiwanensis Cao, Shi & Yin, 2016
- Sphingonotus takramaensis Zheng, Xi & Lian, 1994
- Sphingonotus taolensis Zheng, 1992
- Sphingonotus tenuipennis Mistshenko, 1937
- Sphingonotus theodori Uvarov, 1923
- Sphingonotus tipicus Zheng & Hang, 1974
- Sphingonotus toliensis Zheng & Gong, 2003
- Sphingonotus tristrial Zheng & Wang, 2006
- Sphingonotus tsinlingensis Zheng, Tu & Liang, 1963
- Sphingonotus turcicus Uvarov, 1930
- Sphingonotus turcmenus Bey-Bienko, 1951
- Sphingonotus tuxeni Ramme, 1952
- Sphingonotus tzaidamicus Mistshenko, 1937
- Sphingonotus uvarovi Chopard, 1924
- Sphingonotus vitreus Saussure, 1888
- Sphingonotus vosseleri Krauss, 1902
- Sphingonotus wulumuqiensis Gong, Zheng & Niu, 2005
- Sphingonotus yamalikeshanensis Gong, Zheng & Niu, 2005
- Sphingonotus yantaiensis Yin, Xu & Yin, 2012
- Sphingonotus yechengensis Zheng, Xi & Lian, 1994
- Sphingonotus yenchihensis Zheng & Chiu, 1965
- Sphingonotus yunnaneus Uvarov, 1925
- Sphingonotus zandaensis Huang, 1981
- Sphingonotus zebra Mistshenko, 1937
- Sphingonotus zhangi Xu & Zheng, 2007
- Sphingonotus zhengi Huo, 1994
- Sphingonotus zhongningensis Cao, Shi & Yin, 2016

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c Władysław Bazyluk: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XI Prostoskrzydłe – Salwatoriany. Warszawa: PWN, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1956, s. 138-151.
↑ ^a ^b ^c D.C. Eades, D. Otte, M.M. Cigliano, H. Braun: genus Sphingonotus Fieber, 1852. [w:] Orthoptera Species File Online [on-line]. [dostęp 2018-02-20]. (ang.).
↑ W.F.W.F. Kirby W.F.W.F., A Synonymic Catalogue of Orthoptera (Orthoptera Saltatoria, Locustidae vel Acridiidae) vol. III Orthoptera. Saltatoria. Part II. Locustidae vel Acridiidae, Londyn 1910, s. 260 .

[Bazyluk-1] Władysław Bazyluk: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XI Prostoskrzydłe – Salwatoriany. Warszawa: PWN, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1956, s. 138-151.

[Eades-2] D.C. Eades, D. Otte, M.M. Cigliano, H. Braun: genus Sphingonotus Fieber, 1852. [w:] Orthoptera Species File Online [on-line]. [dostęp 2018-02-20]. (ang.).

[Kirby10-3] W.F.W.F. Kirby W.F.W.F., A Synonymic Catalogue of Orthoptera (Orthoptera Saltatoria, Locustidae vel Acridiidae) vol. III Orthoptera. Saltatoria. Part II. Locustidae vel Acridiidae, Londyn 1910, s. 260 .

[1]

[2]

[3]