Splügenpass
46°30′20″N 9°19′49″E/46,505556 9,330278 Droga na przełęcz od strony szwajcarskiej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Wysokość |
2113 m n.p.m. |
| Pasmo | |
Położenie na mapie Gryzonii  | |
Położenie na mapie Szwajcarii  | |
| 46°30′20″N 9°19′49″E/46,505556 9,330278
| |
Splügenpass[1] lub Passo dello Spluga[2][3][4] (retorom. Pass dal Spleia[5], łac. Cunus Aureus) – przełęcz położona na wysokości 2113 m n.p.m., na granicy Szwajcarii (kanton Gryzonia) i Włoch (region Lombardia). Oddziela ona Alpy Lepontyńskie od Alp Retyckich. Splügenpass łączy szwajcarską miejscowość Splügen na północy (dawny okręg Hinterrhein) z włoską miejscowością Chiavenna (prowincja Sondrio) na południu.
Przez tę przełęcz przebiega dział wodny oddzielający dorzecze Renu na północy od dorzecza Padu na południu.
Polskie źródła encyklopedyczne podają nazwę[a] Splügen[6][7][8][9]. Nazwa ta pojawia się w literaturze pięknej (Adam Mickiewicz Do ***. Na Alpach w Splügen 1829, Giosuè Carducci Elegia Splügenu)[b][c].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Przełęcz zimą -
Droga na przełęcz po stronie włoskiej -
Widok na przełęcz -
Splügenpass - widok z przełęczy na północ
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Nazwę niezgodną z zaleceniami Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej.
- ↑ W przypisach opracowanych przez Czesława Zgorzelskiego podano, że Splügen to przełęcz alpejska na pograniczu Szwajcarii i Włoch (Adam Mickiewicz, Wybór poezji, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Kraków 1986, t. 2, s. 199).
- ↑ W objaśnieniach tłumaczki: „Splügen – włoskie Spluga, wysoka przełęcz, stanowiąca jeden z traktów alpejskich ze Szwajcarii do Włoch. W poezji polskiej upamiętniona wierszem Mickiewicza”, Giosuè Carducci, Ody barbarzyńskie, przekład Julii Dicksteinówny, Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”, Warszawa 1923, s. 121.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Endonim niemiecki: Nazewnictwo geograficzne świata. Zeszyt 12. Europa, Część II, s. 202, Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2010. [dostęp 2016-08-01].
- ↑ Endonim włoski: Nazewnictwo geograficzne świata. Zeszyt 12. Europa, Część II, s. 253, Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2010. [dostęp 2016-08-01].
- ↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii nie podaje polskiego egzonimu: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, ss. 290 i 372; Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2013. [dostęp 2016-08-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-07)].
- ↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, Przedmowa, s. XVIII; Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2013. [dostęp 2016-08-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-07)].
Niewymienienie danego obiektu jest jednoznaczne ze stwierdzeniem, że Komisja nie zaleca dla niego polskiej nazwy, nawet jeżeli taka spotykana jest w niektórych publikacjach.
- ↑ Nazwa retoromańska: Nazewnictwo geograficzne świata. Zeszyt 12. Europa, Część II, s. 202, Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2010. [dostęp 2017-04-12].
- ↑ Podręczna Encyklopedya Powszechna, Wydawnictwo Przeglądu Tygodniowego, Warszawa 1901, t. 6, s. 210.
- ↑ Ilustrowana Encyklopedia Trzaski, Everta i Michalskiego, Księgarnia Trzaski, Everta i Michalskiego, Kraków 1927, t. 5, s. 139.
- ↑ Popularna Encyklopedia Powszechna, Oficyna Wydawnicza Fogra, Kraków 1997, t. 17, s. 27.
- ↑ Wielka Encyklopedia PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004, t. 25, s. 434.