Stalag 324 w Grądach
| Typ | |
|---|---|
| Odpowiedzialny | |
| Rozpoczęcie działalności |
22 czerwca 1941 |
| Zakończenie działalności |
1942 |
| Terytorium | |
| Miejsce | |
| Liczba więźniów |
100–120 tysięcy |
| Narodowość więźniów |
Radzieccy |
| Liczba ofiar |
80–90 tysięcy |
| Upamiętnienie |
cmentarz |
Stalag 324 – jeden z największych niemieckich obozów dla jeńców radzieckich w Generalnym Gubernatorstwie[1], działający od czerwca 1941 do zimy 1942 w pobliżu wsi Grądy, około 9 km od Ostrowi Mazowieckiej.
Początkowo obóz był pozbawiony budynków mieszkalnych i sprowadzał się do otoczonego drutem kolczastym pola dozorowanego przez niemieckich strażników. Później zostały wybudowane proste ziemianki.
Stalag 324 jako samodzielna jednostka organizacyjna przestał funkcjonować na przełomie października i listopada 1941. Jeńców przeniesiono do Stalagu 333 na terenie byłych koszar 18. pułku artylerii lekkiej w Komorowie[2].
Według różnych szacunków, do obozu w Grądach trafiło około 100[3]–120[1] tysięcy jeńców, z których zgięło tam około 80[3]–90[4] tysięcy.
Na terenie byłego obozu powstał cmentarz jeńców radzieckich[1][5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Obiekty zabytkowe i miejsca pamięci. Starostwo Powiatowe w Ostrowi Mazowieckiej. [dostęp 2014-07-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-19)].
- ↑ Stalag 324 w Grądach cz. 1 [online], www.24ikp.pl [dostęp 2020-07-09] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-08].
- ↑ a b Obóz jeniecki w Grądach k. Ostrowi Mazowieckiej. [w:] Wirtualny Sztetl [on-line]. Muzeum Historii Żydów Polskich Polin. [dostęp 2020-08-01].
- ↑ Miejsca pamięci, Zabytki. Urząd Gminy Ostrów Mazowiecka. [dostęp 2020-08-01].
- ↑ Cmentarz wojenny jeńców radzieckich. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Mieczysław Bartniczak: Grądy i Komorowo 1941-1944 : z dziejów Stalagów 324 i 333 – Ostrów Mazowiecka. Wyd. Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Wmurowanie aktu erekcyjnego na cmentarzu w Grądach pod mauzoleum pomordowanych jeńców radzieckich. PKF 47/39, 1947, KronikaRP.pl
- Niemiecki Stalag 324 dla jeńców sowieckich – Grądy, Pro Patria Poland Team.