Stambułki staszowskie

Stambułki staszowskie – charakterystyczne fajki wytwarzane w XVIII i XIX stuleciu w Staszowie. Były najpopularniejszym wyrobem staszowskich rzemieślników.

Produkowane w Staszowie ceramiczne przyrządy do palenia tytoniu miały wyciśnięte na powierzchni nazwiska ich producentów, m.in. Grosman, Szajbman, Szpilfogel i przede wszystkim Kunstler. Nazwiska te świadczą o tym, że właścicielami wytwórni byli głównie Żydzi, ale bezpośrednio wytwarzaniem glinianych fajek (a właściwie tylko główek do nabijania tytoniu) zajmowały się polskie warsztaty. Kształt i ornamentykę tej ceramicznej galanterii narzucali odbiorcy, mieszkający w różnych stronach świata. Najwięcej fajek eksportowano do Rosji (w 1826 wywieziono ich do tego kraju 743 tuziny), Turcji i na Bliski Wschód (fajki te miały gęstą i wzorzystą, orientalną ornamentykę).

Podobno jeszcze po II wojnie światowej Turcy wyrażali gotowość zakupu dużej partii tego towaru.

Nagroda "Stambułka Staszowska"

Od 2000 Staszowska Izba Gospodarcza ustanowiła nagrodę "Stambułki Staszowskiej" w kształcie fajki stambułki (jej kształt jest corocznie zmieniany), którą honorowane są firmy, jednostki administracyjne oraz osoby prywatne, które wniosły szczególny wkład do rozwoju gospodarczego powiatu staszowskiego.

Wyróżnienie przyznawane jest w pięciu kategoriach:

• jednostka organizacyjna/firma, która miała największy wpływ na rozwój gospodarczy na terenie powiatu staszowskiego,
• jednostka organizacyjna/firma, która osiągnęła znaczny postęp w rozwoju w poprzednim roku,
• jednostka organizacyjna/firma, która zasłużyła się na polu wdrażania nowoczesnych form postępu technologicznego, organizacyjnego i jakości,
• wyróżniająca się placówka handlowo-usługowa,
• osoba, której działalność menedżerska i społeczna jest zgodna z celami statutowymi Staszowskiej Izby Gospodarczej.

Bibliografia

• Stambułki ze Staszowa, Staszów, "Monitor Staszowski", nr 2, 1995

Linki zewnętrzne

• Historia fajki stambułki
• Gazeta "Stambułka". stambulka.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-30)].