Stowarzyszenie Zjednoczonych Ziemianek
Stowarzyszenie Zjednoczonych Ziemianek (SZZ) – polska organizacja społeczna o profilu katolickim zrzeszająca kobiety ze środowiska ziemiańskiego zarejestrowana w Warszawie w 12 marca 1907 roku w miejsce Zjednoczonego Koła Ziemianek[1] pod przewodnictwem Marii Kleniewskiej.
Głównym celem działalności SZZ była aktywizacja społeczno-polityczna kobiet związanych ze wsią, zarówno ziemianek, jak i chłopek, przy jednoczesnym pielęgnowaniu tradycyjnej roli społecznej kobiety wyznaczonej przez doktrynę Kościoła katolickiego. Hasłem przyświecającym działalności ziemianek było „Z Bogiem i Narodem”, a członkinie organizacji sympatyzowały z Narodową Demokracją i konserwatystami.
Członkinie SZZ organizowały pielgrzymki do Częstochowy, fundowały msze dziękczynne za odzyskanie przez Polskę niepodległości w 1918 roku, wzywały kobiety do korzystania z nowo zdobytych praw wyborczych. Działaczki z warstwy ziemiańskiej uważały się duchowe przewodniczki chłopek, które określały mianem „młodszych sióstr”, niedojrzałych – zdaniem ziemianek – do pełnej samodzielności.
W 1919 roku członkinie SZZ przekazały marszałkowi Sejmu, Wojciechowi Trąmpczyńskiemu, krzyż który ufundowały z zebranych przez organizację datków. Krzyż był odlany z brązu, a u stóp Jezusa umieszczony był srebrny orzeł z piórem w dziobie. Intencją ofiarodawczyń było pod godłem Chrystusa i orła białego prawa i ustawy w sejmie mają być pisane[2]. Ziemianki chciały, by krzyż zawisł w sali sejmowej, jednak marszałek powiesił go w przedsionku sali obrad. Po proteście członkiń SZZ krzyż zawisł w sali sejmowej w 1920 roku.
W 1923 roku organizacja zmieniła nazwę na Stowarzyszenie Zjednoczonych Ziemianek Polskich, jednak działaczki w publikacjach prasowych nadal posługiwały się nazwą SZZ.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Ewa Maj, „Ziemianka” – organ prasowy Zjednoczonego Koła Ziemianek 1908-1919, [w:] Małgorzata Dajnowicz, Adam Miodowski (red.), Polityka i politycy w prasie XX i XXI wieku. Prasa organizacji politycznych, Białystok: Wydawnictwo Humanica, Instytut Studiów Kobiecych, 2017, s. 16 [dostęp 2024-02-22].
- ↑ Magdalena Urbankowa: Maria Karczewska: Nowoczesna gospodyni wiejska i jej praca w domu, rodzinie, gospodarstwie i społeczeństwie. 1932, s. 15. (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ewelina K. Kostrzewska: Stowarzyszenie Zjednoczonych Ziemianek w dwudziestoleciu międzywojennym. W: Agnieszka Janiak-Jasińska, Katarzyna Sierakowska, Andrzej Szwarc (red.): Działaczki społeczne, feministki, obywatelki... Samoorganizowanie się kobiet na ziemiach polskich po 1918 roku (na tle porównawczym). T. II. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2009, s. 117–131. ISBN 978-83-7543-101-8. (pol.).