Synagoga w Kiszyniowie (ul. Rabbi Țirilson)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Synagoga w Kiszyniowie
Ilustracja
Państwo

 Mołdawia

Miejscowość

Kiszyniów

Data budowy

pocz. XX w.

Tradycja

ortodoksyjna

Obecnie

ruina

Położenie na mapie Mołdawii
Mapa konturowa Mołdawii, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Synagoga w Kiszyniowie”
47°01′30,9770″N 28°50′42,7472″E/47,025271 28,845208

Synagoga przy ul. Rabbi Țirilsona – zrujnowany kompleks dawnej synagogi oraz przytułku w Kiszyniowie, przy ul. Rabbi Țirilson.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Kompleks został wzniesiony w drugim dziesięcioleciu XX wieku w stylu eklektycznym. Składa się z głównego budynku synagogi i połączonego z nią domu, w którym znajdował się przytułek dla starców[1]. Jest to największa synagoga w Kiszyniowie[2].

Synagoga została zrujnowana przez trzęsienie ziemi, nie została odnowiona[2]. Następnie władze radzieckie znacjonalizowały zniszczony budynek[3] i na początku XXI w. należał on do państwowej firmy Poligraf Service[4]. W 2010 r. gmina żydowska wykupiła obiekty i grunta za pięć milionów lejów[5]. Już po transakcji okazało się, że grunt z budynkiem został przez poprzedniego właściciela zastawiony, ponadto nie istniały jego plany, co uniemożliwiło natychmiastowe przystąpienie do prac nad odbudową synagogi[6]. W 2013 r. ogłoszono, że budynek zrujnowanej synagogi zostanie poddany gruntownej renowacji, której koszt wyniesie 50 mln lejów mołdawskich. Pieniądze mają pochodzić z datków mołdawskiej społeczności żydowskiej oraz Żydów z zagranicy[2]. W odnowionym budynku planuje się ponowne otwarcie synagogi, jesziwy, mykwy oraz żydowskiego centrum kulturalnego[5].

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Synagoga została wzniesiona na planie prostokąta w stylu eklektycznym, z elementami nawiązującymi do baroku. Ku ulicy zwrócona była węższa elewacja boczna. Była to budowla dwukondygnacyjna. W centralnej części znajdował się ryzalit, po obu jego stronach symetrycznie rozmieszczono szerokie okna[1].

Budynek przytułku był dwukondygnacyjny, również wzniesiony na planie prostokąta, utrzymany w tym samym stylu, co synagoga[1]. Posiada dwa ryzality, jego elewacje powtarzały motywy zdobnicze zastosowane w budynku synagogi[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d Rabbi Ţirilson, 8–10 – Clădirea fostei sinagogi cu azil [online], www.monument.sit.md [dostęp 2017-06-25] (rum.).
  2. ↑ a b c Cea mai mare sinagogă din Chişinău va fi reconstruită, „Point.md” [dostęp 2017-06-25] (ros.).
  3. ↑ Sinagoga de pe strada Rabbi Ţirilson, rămâne în proprietatea Comunității Evreiești, „UNIMEDIA” [dostęp 2017-06-25] (rum.).
  4. ↑ JUDECATĂ // Evreii din R. Moldova pot rămâne fără sinagogă [online] [dostęp 2017-06-25].
  5. ↑ a b Evreii vor avea o casă nouă. Clădirea sinagogii din centrul Chişinăului va fi reconstruită, „adevarul.ro”, 1374 [dostęp 2017-06-25] (ang.).
  6. ↑ Comunitatea Evreiască a obținut prima VICTORIE. Luptă cu statul pentru a edifica bijuterie arhitecturală [online] [dostęp 2017-06-25].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Synagoga_w_Kiszyniowie_(ul._Rabbi_Țirilson)&oldid=72202159”