Dyskusja:Głuchoniemcy

---

• Część z wymienionych miejscowości leży w dorzeczu Sanu, a nie Wisłoki. --Birczanin (dyskusja) 12:50, 22 lis 2008 (CET)
• Hutman, prośba o zwrócenie uwagi, ponieważ ta sekcja można stać się zachętą do nieprzemyślanych wspisów, jak to zrobił Dariusz Hutman, na wikipedii Bircznin, Darino, czy nawet Wszechslazak. 17

50, 22 lis 2008 (CET)

Albigowa

Chyba należy dodać Albigową do listy miejscowości, a tamtejsze nazwiska do listy nazwisk. Ponadto Ulma z Markowej.Xx236 (dyskusja) 10:38, 26 lis 2008 (CET) en:Markowa cytuje hitlerowską pracę, może tam jest jest coś do wykorzystania. Czy dodać ten link do Markowa?Xx236 (dyskusja) 10:47, 26 lis 2008 (CET)

Źródło, które zostało określone jako „hitlerowskie” to praca „Das Schöffenbuch der Dorfgemeinde Krzemienica aus den Jahren 1451-1482” („Księga Ławnicza Wspólnoty Wiejskiej Krzemienica z lat 1451 – 1482”) dwóch etnografów – językoznawców niemieckojęzycznych: Franz A. Doubek i Heinrich F. Schmid wydana w roku 1931. Nie mogło być zatem „hitlerowskie”. Ale na pewno jest trochę przepełnione duchem „Wielkoniemieckości”, który zrodził się podczas bismarckowskiego „Kulturkampf” w latach 70-tych XIX wieku. W dodatku pan Doubek był Austriakiem, którzy jak wiadomo mają trochę kompleksów na temat swojej Niemieckości, co w oczywisty sposób ujawniło się u najgorszego (Adolf H.) z nich. Oczywiście w czasach III Rzeszy bardzo skwapliwie wykorzystano tę pracę i częściowo przerobioną tylko pod autorstwem Doubka bardziej w kierunku ideologii rasowej (Bismarck mówił tylko o walce kultur, Hitlerowcy o walce ras) wydano w latach 40-tych w naczelnym wydawnictwie SS (SS Verlag Berlin). Niemniej trzeba uznać ze jest to pierwsza w miarę pełna praca naukowa na temat „Głuchniemców” ze strony naukowców niemieckojęzycznych. Sÿma Lencʓner (podpis z księgi ławniczej/sądowej) kolonisty frankońskigo z Krzemienicy koło Łańcuta w języku frankońskim XV wiek)

--Sӱma Lencʓner (dyskusja) 19:12, 1 cze 2018 (CEST)

Akta Grodzkie i Ziemskie

Cytowane w niemieckim artykule z Wielkopolskiej Biblioteki Cyfrowej.Xx236 (dyskusja) 10:51, 26 lis 2008 (CET)

Infobox

• Chyba trzeba w infoboxie zmienić rozprzestrzenienie grupy, bo to podane jest zdecydowanie za małe. --Birczanin (dyskusja) 10:04, 31 gru 2008 (CET)

Pilzno

co za k...tyn dał tu odnośniki do Pilzna w Czechach?

Kulturalniej proszę. Wyzwiska nic tu nie dają. Nie spowodują, że wskazany przez Ciebie błąd zostanie szybciej czy sprawniej poprawiony. Zachęcamy na przyszłość do samodzielnego edytowania. WTM (dyskusja) 23:43, 3 lut 2011 (CET)

Taka jest znajomość geografii i historii Polski i Polskości zwlaszcza u "prawdziwych i Wszechpolakow". Sÿma Lencʓner (podpis z księgi ławniczej/sądowej) kolonisty frankońskigo z Krzemienicy koło Łańcuta w języku frankońskim XV wiek) --Syma Lenczner (dyskusja) 19:15, 1 cze 2018 (CEST)

prawa autorskie

tekst Jacek Stachiewicz, fot. Krzysztof Zieliński "Materiał udostępniony przez redakatora naczelnego Skarby Podkarpackie Wszystkie zdjęcia na stronie "www.karpaty.travel.pl" chronione są prawem autorskim."

Bardzo ciekawy przykład w jaki sposób na wikipedii "chronione są prawa autorskie" 22.02. 2011

List of Walddeutsche Settlements

http://de.wikipedia.org/wiki/Liste_mittelalterlicher_Walddeutscher_Siedlungen

Rzeź galicyjska

Ważną cezurą w historii polityczno-gospodarczej tego obszaru był rok 1846 oraz wydarzenia rzezi galicyjskiej, które w konsekwencji doprowadziły do masakry polskiej szlachty - to a propos czego? czy Niemców szczególnie czerń szelowa rżnęła, cza przeciwnie? Tak jak jest to trochę bez sensu. 83.25.73.210 (dyskusja) 00:45, 8 lip 2015 (CEST)

Rzezią Galicyjską objęte były obszary wschodniej Małopolski (która wówczas sięgała do Dębicy), a Głuchoniemcy to obszar od Strażowa do Sanu. To raz. Poza tym to władze austriackie sprowokowały ją jako rodzaj powstania ludowego przeciw polskiej szlachcie, aby zniszczyć narodowy polski spisek polityczny przeciw Wiedniowi. Głuchoniemcy nie mogli być stroną tej historii, ponieważ już w średniowieczu byli osadzani na prawie niemieckim. Oznaczało to że nie znali poddaństwa pańszczyźnianego i mieli własną wystarczająca ilość ziemi. Poza tym jak wskazują liczne nazwiska, wielu z nich było rzemieślnikami co u wielu stanowiło znaczne źródło dochodów. Moi przodkowie, jak mogę to wynieść z zachowanych zapisków w Księdze Ławniczej Wspólnoty Krzemienica byli kowalami i stolarzami a nawet sędziami sądu ławniczego (XV-XVI wiek) a później tez mistrzami stolarskimi i burmistrzami miasta Łańcuta. Tak więc Głuchoniemcy nie mieli poczucia krzywdy społecznej i w tym sensie byli zachowawczy politycznie: tylko praca i pieniądz. 

Sÿma Lencʓner (podpis z księgi ławniczej/sądowej) kolonisty frankońskigo z Krzemienicy koło Łańcuta w języku frankońskim XV wiek) --Syma Lenczner (dyskusja) 19:17, 1 cze 2018 (CEST)

Przyczynek do zrozumienia zagadnienia osadnictwa germańskiego w obecnej południowej Polsce

W zamieszczonym artykule „Głuchoniemcy” jest sporo błędów rzeczowych i historycznych. Pierwszym podstawowym błędem jest mieszanie pod pojęciem Głuchoniemców dwóch różnych fal kolonizacyjnych(osadniczych) germańskich ludów na obszarach wiejskich dzisiejszej południowej Polski i Słowacji. Świadomie napisałem o terenach wiejskich, bo duże miasta miały cały czas napływ ludności niepolskiej, gdzie klasycznym przykładem są: Kraków z Witem Stwoszem, Mehofferami, Tarnów z uciekinierami ze Szkocji itd. Użyłem również określenia „ludy germańskie” bo w czasach tychże kolonizacji nie istniało pojęcia „Niemcy, niemieckie” jako że pojęcie kulturowe „Niemieckości” powstało dopiero wraz z reformacją, czyli tłumaczeniem Biblii przez Martina Lutra na jakiś wspólny język „niemiecki”. Dokonał tego biorąc za podstawę germańskie języki silnie je ułacinniając stworzył właściwie nowy język tak zwany Hochdeutsch (w Szwajcarii nazywany Schriftdeutsch) czyli Niemiecki Literacki (w Szwajcarii nazywany Niemiecki Pisany), język, który stał się synonimem kulturowej Niemieckości. Przedtem każda z grup ludów germańskich posługiwała się innym językiem: frankońskim, saskim, bawarskim, alemańskim, flandryjskim, fryzyjskim, turyngeńskim, burgundzkim itd. Natomiast pojęcie Niemców w sensie politycznym i społecznym powstało dopiero na wskutek działań kanclerza Bismarcka, które na celu miało zjednoczenie jak największej ilości narodów germańskich pod berłem Hohenzollernów, a więc utworzenie II Rzeszy Niemieckiej. Gdyż I Rzesza, czyli Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego było jak wiadomo organizmem politycznym wielonarodowym i wielojęzykowym. Tym bardziej, że językiem urzędowym była wówczas łacina. Burgundowie są dziś Francuzami, dawni Alemanowie są dziś Szwabami w Niemczech, Alzatczykami we Francji, Szwajcarami i Vorarlberczykami w Austrii, Fryzowie i Flandrowie są dziś Holendrami i częściowo Belgami, a częściowo Niemcami. Podobnie jak Frankowie stali się po części Francuzami i Holendrami choć sporo ich zostało w Niemczech. Tak więc dzisiejsza południowa Polska i Słowacja wokółtatrzańska doznały dwóch absolutnie różnych działań kolonizacyjnych (osadniczych) ludami germańskimi. Używanie określenia „kolonizacja niemiecka”, jak widać, jest dużym błędem rzeczowym. W tym sensie nazwa Głuchoniemcy jest z gruntu niepoprawna.

Pierwsza kolonizacja (X-XI wiek)

Obejmowała ona obszar doliny Dunajca, Popradu i Słowacji wokółtatrzańskiej. Przypisywana jest ona Bolesławowi Chrobremu choć nie wiadomo czy zasłużenie. Ponieważ obszar ten przed przejęciem go przez Piastów był w rękach najpierw państwa Wielkomorawskiego a potem Czeskiego. I zarówno Państwo Wielkomorawskie jak Czeskie miało silną tendencję do kolonizowania osadnikami z krajów germańskich (saksońscy górnicy (pozyskiwanie kruszców w górach), frankońscy szwabscy flandryjscy rolnicy itd.). Można przypuszczać, że kiedy Piastowie przejęli ten obszar do swojego dziedzictwa to mogli ten proces kontynuować. Zresztą do dziś nie wiadomo, kiedy i w jaki sposób to przejecie nastąpiło: czy zbrojnie przez Mieszka I lub Bolesława Chrobrego, czy może w postaci spadku dla Bolesława Chrobrego jako posag jednej z jego żon (Emnilda księżniczka słowiańska niewiadomego pochodzenia). Jest rzeczą jasną, że ta kolonizacja zakończyła się najpóźniej w wieku XI. Pozostały po niej bardzo liczne nazwy miejscowości w Polsce np.: Melsztyn, Rychwałd, Grywałd, Tuchów, Tymbark i na Słowacji np.: Kežmarok, Ružomberok. Jest to jednakowoż zbyt odległy czas i pozbawiony w dodatku narodowego piśmiennictwa, aby mogło coś pozostać z germańskich kultur na tym obszarze. Tym bardziej, że na obszar ten w XIV- XV wieku nadciągnął element pasterski wołoski (Italikowie), ani nie słowiański, ani nie germański, który po drodze się silnie zruszczył (zesłowiańszczył) – Łemkowie, Bojkowie, Górale. Można przypuszczać ze Germańskość osadników z przełomu tysiącleci zaniknęła w jakieś 300 lat po początku tego osadnictwa, a więc najpóźniej w wieku XV byli już doszczętnie zesłowiańszczeni. Dlatego pojęcie Głuchoniemcy, na pewno nie stosuje się na ten obszar i na tę germańską kolonizację. Bo z jej kultury poza nazwami obiektów geograficznych do dziś nie ostało się na tym obszarze nic więcej uchwytnego.

Druga Kolonizacja (wiek XIV)

Druga kolonizacja osadnikami germańskimi związana jest ze spadkiem dla Kazimierza Wielkiego w postaci Rusi Halicko-Włodzimierskiej Wojna o Księstwo Halicko-Włodzimierskie w latach 1340-1392. Walka o tę schedę zakończyła się w 1349. Od tej daty uważa się Ruś Halicko-Włodzimierską za przyłączoną do Królestwa Polskiego. Do chwili tego zjednoczenia granica między Małopolską (Królestwem Polskim) a Rusią, na linii Kraków – Lwów, przechodziła około 10 km na wschód od dzisiejszego Rzeszowa. Granicą fizyczną były starorzecza Wisłoka, a nazwa miejscowości Strażów wskazuje na to, że była to strażnica graniczna po stronie polskiej. Dalej na wschód była Ruś i Rusini. Jednakowoż ten ruski obszar między granicą z Małopolską a Sanem jako obszar nadgraniczny i obszar częstych napadów Tatarów a pewnie i ciągłych potyczek zbrojnych polsko-ruskich, był opustoszały z ludzi i zaniedbany gospodarczo. Z tego względu już Kazimierz Wielki podjął, a kontynuował to Władysław Opolczyk, osadzanie kolonistów germańskich na obszarze od Krzemienicy (koło Łańcuta) aż po Przemyśl. Powstało mnóstwo wiosek na prawie niemieckim [na prawie niemieckim] i często o nazwach niemieckich: Markowa, Łańcut, Albigowa. Ale są też pewne fenomeny językowe w nazewnictwie miejscowości. Na przykład uchodząca za jedną z pierwszych osad germańskich - Krzemienica koło Łańcuta. Nazwa od początku była słowiańska, pomimo że 300 lat używano tam języka germańskiego. A wcześnie była tam Ruś i Rusini. Czyli Krzemienica (po czesku Kremienica) musiała być założona jeszcze wcześniej, bo za czasów panowania czeskiego podobnie jak Przemyśl (Premysl) i potem spolszczona. Wioski osadników germańskich działały na prawie niemieckim, przypominającym działanie dzisiejszych gmin w Szwajcarii. Jedną z jego zasad było to, że mieszkańcy nie podlegali sądownictwu królewskiemu (polskiemu) tylko sprawy sądowe załatwiali wewnątrz wiosek, czyli gmin (wspólnot). Sąd składał się z 7 zaprzysięgłych ławników wybieranych spośród mieszkańców gminy. Oczywiście rozprawy musiały być protokołowane. Czyli prowadzono księgi sądowe zwane księgami ławniczymi. Są to najstarsze zapisy stanu cywilnego, starsze nawet niż księgi parafialne które zostały wprowadzone dopiero na Soborze Trydenckim (1545–1563). Poza tym księgi parafialne były z natury rzeczy prowadzone w języku łacińskim. Natomiast księgi sądowe osadników germańskich były prowadzone w języku ludności osadniczej. Szczęściem (lub nieszczęściem) historii zachowała się w oryginale tylko jedna, prawie cała taka księga i to właśnie z wioski (gminy) Krzemienica pisana od końca XIV do wieku XVII. Jej oficjalny i oryginalny tytuł brzmi: „Schöffenbuch der Gemeinde Krzemienica” (Księga Ławnicza Wspólnoty Krzemienica). Najstarsza jej czesc zniszczona częściowo przez Tatarów znajduje się w Muzeum Ossolińskich we Wrocławiu (wcześniej we Lwowie), a dwie późniejsze w całości zachowane części są przechowywane w Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie. Księgi te pisane są jednym z języków zwanych później „niemieckimi” i są zabytkiem tychże na skale światową, jako że większość dokumentów wówczas tworzona była po łacinie. Na podstawie tego zabytku piśmienniczego możemy wnioskować o etnografii i dokładniejszym pochodzeniu tychże osadników. Ich spuścizna kulturowa częściowo żyje do dziś na terenie województwa Podkarpackiego. I tych właśnie osadników możemy nazywać, choć niezbyt poprawnie Głuchoniemcami.

Indywidualne nadania rycerskie dla Germanów

Feudalizm nie znał pojęcia nacjonalizmu ani rasizmu. Jeżeli ktoś był użyteczny mógł być odpowiednio nagradzany lub przysposobiony do życia w nowym społeczeństwie. Stąd znane są nadania osiedleńcze dla rycerstwa germańskiego na terenie Królestwa Polskiego. Do najbardziej znanych należą:

Przodkowie Leliwity (herb Leliwa) Spytka z Melsztyna, kasztelana krakowskiego, wojnickiego, założyciela Tarnowa, protoplasty wszystkich Leliwitów: Tarnowskich, Melsztyńskich itd. Najprawdopodobniej był to ród rycerski z Nadrenii Westfalii, a więc ród saski.

Przodkowie wojewody sandomierskiego, Ottona z Pilczy (Pileckiego), przodka rotmistrza Pileckiego, którzy byli rodem rycerskim, najprawdopodobniej saskim.

Zyndram z Maszkowic, który był rycerzem też germańskim choć nie wiadomo z jakiego obszaru, osadzonym w Królestwie Polskim poprzez nadania w Małopolsce (Maszkowice). Posługiwał się językiem niemieckim i z tego prawdopodobnie względu był w składzie delegacji Królestwa Polskiego na sąd papiesko-cesarski na Soborze Konstantyńskim w 1515 roku, gdzie naczelnik delegacji Paweł Włodkowic bronił Królestwo Polskie przed zarzutami Zakonu Krzyzackiego po przegranej bitwie pod Grunwaldem
Sÿma Lencʓner (podpis z księgi ławniczej/sądowej) kolonisty frankońskigo z Krzemienicy koło Łańcuta w języku frankońskim XV wiek) --Syma Lenczner (dyskusja) 19:39, 1 cze 2018 (CEST)

Opolanie?

Tego nie rozumiem: "Byli jedną z ważniejszych grup etnograficznych Galicji zaliczani do tzw. 'Podolaków' czyli równiaków, mieszkańców równin obok Krakowiaków, Mazurów, Grębowiaków (Lisowiacy, czyli Borowcy), Bełżan, Bużan (Łopotniki, Poleszuki) Opolan, Wołyniaków, Pobereżców, czyli Nistrowian" - dlaczego Opolanie, jacy Opolanie ??

Z tymi Opolanani to kopletna bzdura. Nie bylo grupy narodowosciowej Opolanie. Opolszczyzna byla zamieszkana przez slowianskich Slezan protoplastow dzisiejszych Slazakow, zblizonych kulturowo do Czechow i Luzyczan. A bardzo odleglych kulturowo od Wislan. Moze miano na mysli cos innego. Sa bowiem domniemania ze Wladyslaw Opolczyk ktory z ramienia Ludwika Wegierskiego prowadzil gospodarke na przylaczonej do Krolestwa Polskiego Rusi Halicko-Lwowskiej zwanej pozniej Rusia Czerwona, sprowadzil dodatkowo ze swojego (opolskiego) Slaska tam juz zasiedzialych kolonizatorow germanskich wlasnie na obszar miedzy Strazowem a Przeworskiem. Czyli to nie byli Opolanie tylko kolonizatorzy z Opolskiego. Ale sadzac po jezyku starych dokumentow bylo ich niewielu. Dlaczego po jezyku? Bo wiekszosc Gluchoniemcow poslugiwala sie jezykiem gornofrankonskim (okolice od Würzburga po Hof w Dolnej Bawarii), a osadnicy na Opolszczyznie rekrutowali sie ze Saksoni. A jest kolosalna roznica miedzy gornofrankonskim a saksonskim (slynny konflikt miedzy frankonskim wladca Karolem Wielkim a Sasami). Wiekszosc Gluchoniemcow to wynik kolonizacji jeszcze za czasow zycia Kazimierza Wielkiego bezposrednio z Frankonii Gornej. Dlatego przypuszczam ze pod nazwa Opolan kryja sie Sasowie. Alöe Polacy na nieszczescie nigdy nie rozumieli i nie staraja sie zrozumiec Germanskosci czy Niemieckosci. Maja na ten temat strasznie obiegowe i bajkowe pojecia jak z Marii Konpnickiej czy Sienkiewicza: Wanda skoczyla do Wisly przed Niemcem itd. Gyd tymczasem wowczas Krak i Krakow byly w rekach panstwa Wielkomorawskiego a potem Czeskiego i o zadnych Piastach i Polsce sie wowczas nikomu nie snilo

Leśni Niemcy

Na stronie niemieckiej Wiki istnieje również tłumaczenie "Leśni Niemcy". Może warto ze względu na "głuszę" dodać, że Głuchoniemcy mogą być rozumiani jako "Leśni Niemcy" (Walddeutsche)? Skoro niemiecka wiki używa, jako głównego, terminu Walddeutsche, to chyba jest sprzeczność co do tego jak rozumieć owe "Głucho" - czy chodzi o głuszę, czy też o brak zmysłu słuchu. Nigel (dyskusja) 21:59, 8 cze 2023 (CEST)