Tercja (akustyka)
Tercja – pasmo częstotliwości pomiędzy częstotliwościami, których stosunek równa się Trzy kolejne tercje stanowią oktawę, toteż mówi się czasem np. o pasmowych filtrach tercjowych – filtry „jednotrzeciooktawowe”.
![{\displaystyle {\sqrt[{3}]{2}}.}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/726a53a6bf6fb6654f2a34f15b643dc1a5c6509a)
Podobnie jak przy podziale pasma słyszalnego na oktawy, częstotliwości środkowe standardowych tercji pomiarowych wyznaczono arbitralnie i wynoszą one (w hercach [Hz])[1]:
Nr
tercji1 11,1 Hz 12,5 Hz 14,0 Hz 2 14,3 Hz 16 Hz 18,0 Hz 3 17,8 Hz 20 Hz 22,4 Hz 4 22,3 Hz 25 Hz 28,1 Hz 5 28,1 Hz 31,5 Hz 35,4 Hz 6 35,6 Hz 40 Hz 44,9 Hz 7 44,5 Hz 50 Hz 56,1 Hz 8 56,1 Hz 63 Hz 70,7 Hz 9 71,3 Hz 80 Hz 89,8 Hz 10 89,1 Hz 100 Hz 112,2 Hz 11 111,4 Hz 125 Hz 140,3 Hz 12 142,5 Hz 160 Hz 179,6 Hz 13 178,2 Hz 200 Hz 224,5 Hz 14 222,7 Hz 250 Hz 280,6 Hz 15 280,6 Hz 315 Hz 353,6 Hz 16 356,4 Hz 400 Hz 449,0 Hz 17 445,4 Hz 500 Hz 561,2 Hz 18 561,3 Hz 630 Hz 707,2 Hz 19 712,7 Hz 800 Hz 898,0 Hz 20 890,9 Hz 1 000 Hz 1 122,5 Hz 21 1 113,6 Hz 1 250 Hz 1 403,1 Hz 22 1 425,4 Hz 1 600 Hz 1 795,9 Hz 23 1 781,8 Hz 2 000 Hz 2 244,9 Hz 24 2 227,2 Hz 2 500 Hz 2 806,2 Hz 25 2 806,3 Hz 3 150 Hz 3 535,8 Hz 26 3 563,6 Hz 4 000 Hz 4 489,8 Hz 27 4 454,5 Hz 5 000 Hz 5 612,3 Hz 28 5 612,7 Hz 6 300 Hz 7 071,5 Hz 29 7 127,2 Hz 8 000 Hz 8 979,7 Hz 30 8 909,0 Hz 10 000 Hz 11 224,6 Hz 31 11 136,2 Hz 12 500 Hz 14 030,8 Hz 32 14 254,4 Hz 16 000 Hz 17 959,4 Hz 33 17 818,0 Hz 20 000 Hz 22 449,2 Hz
Definiuje się trzy częstotliwości charakterystyczne dla pasma tercji:
- – częstotliwość dolna,
- – Częstotliwość środkowa,
- – częstotliwość górna,
które pozostają w następujących zależnościach:
![{\displaystyle {\frac {f_{g}}{f_{d}}}={\sqrt[{3}]{2}},}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/0efcc70a3731eb3f014c94807fb3652a5edee98c)
![{\displaystyle f_{d}=f_{o}\cdot {\sqrt[{-6}]{2}},}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/cdf1ce9c291ba4fa29d7619d76b681cecc7c31e7)
![{\displaystyle f_{g}=f_{o}\cdot {\sqrt[{6}]{2}}=f_{d}\cdot {\sqrt[{3}]{2}},}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/48ee90d983854d47fb81194d6905edd892cdcb80)
![{\displaystyle f_{o}=f_{d}\cdot {\sqrt[{6}]{2}}=f_{g}\cdot {\sqrt[{-6}]{2}}.}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/bc0dd811a53e93e14c2a16c1452c3a2d62729777)
Względna szerokość pasma tercjowego wynosi 23,1% częstotliwości środkowej każdej tercji.
Większość problemów związanych z analizą hałasu rozważanych jest w oparciu o pomiary w pasmach tercjowych o podanych wyżej częstotliwościach środkowych. Na potrzeby analizy infradźwięków i ultradźwięków używa się także podziału na tercje poniżej i powyżej pasma słyszalnego, budowane w oparciu o ten sam schemat.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Widma tercjowe i oktawowe poziomu ciśnienia dźwięku. Wydział Budowy Maszyn i Zarządzania; Zakład Wibroakustyki i Bio-Dynamiki Systemów, Ćwiczenie nr 5.