Traganek gumodajny

Traganek gumodajny
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	bobowce
Rodzina	bobowate
Podrodzina	bobowate właściwe
Rodzaj	Astracantha
Gatunek	traganek gumodajny
	Nazwa systematyczna
	Astracantha gummifera (Boiss.) Podl.; Mitt. Bot. Staatssamml. München 19: 12 (1983)
Synonimy
	Astragalus gummifer Labill.; Astragalus rayatensis Eig;
	Astragalus gummifer Labill.; Astragalus rayatensis Eig;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Traganek gumodajny (Astracantha gummifera (Boiss.) Podl. – gatunek roślin z rodziny bobowatych (Fabaceae). Nazwa naukowa według The Plant List, w innych ujęciach taksonomicznych gatunek ten zaliczany jest do rodzaju traganek (Astragalus)^[4].

Morfologia i biologia[edytuj | edytuj kod]

Niewielki krzew o wysokości do 40 cm. Rośnie na półwyspie półwyspie Synaj na suchych zboczach gór oraz na północ od Synaju, na wysokości 1200-2100 m. Jest przystosowany do warunków pustynnych. W czasie pory suchej traci liście, ale pozostają po nich osadki o długości 4-6 cm. Przypominają kolce, są ostro zakończone i twarde, skutecznie odstraszając zwierzęta roślinożerne przed zjadaniem pędów. Ponadto roślina ta w korzeniach gromadzi płynną, gumowatą substancję z ziarenkami o średnicy 2-10 mm^[5].

Znaczenie[edytuj | edytuj kod]

Gumowatą substancję wydziela w okresie od czerwca do nadejścia pory deszczowej. Jest to tzw. tragakanta (guma tragankowa). Po głębokim, podłużnym nacięciu korzenia wycieka z niego. Początkowo jest ciekła, ale po jednym lub kilku dniach twardnieje. Jest jadalna. Używana jest przy produkcji kremów i w przemyśle spożywczym.

Guma tragankowa znana była już w czasach biblijnych. Według badaczy roślin biblijnych gatunki Astracantha bethlehemitica i Astracantha gummifera to rośliny dwukrotnie wymienione w biblijnej Księdze Rodzaju jako wonne korzenie. Znajdują się w darach niesionych przez braci Józefa do Egiptu (Rdz 37,25; 43,11) i obydwa występowały w Palestynie w czasach biblijnych^[5].
Duże zapotrzebowanie na gumę tragankową sprawiło, że traganki na Bliskim Wschodzie zostały silnie przetrzebione i obecnie podlegają prawnej ochronie^[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-10-10] (ang.).
↑ The International Plant Names Index. [dostęp 2014-08-26].
↑ ^a ^b The Plant List. [dostęp 2014-11-20].
↑ ^a ^b ^c Zofia Włodarczyk: Rośliny biblijne. Leksykon. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011. ISBN 978-83-89648-98-3.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-10-10] (ang.).

[3] The International Plant Names Index. [dostęp 2014-08-26].

[TPL-4] The Plant List. [dostęp 2014-11-20].

[rb-5] Zofia Włodarczyk: Rośliny biblijne. Leksykon. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011. ISBN 978-83-89648-98-3.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]