VEDA, vydavateľstvo Slovenskej akadémie vied
VEDA, vydavateľstvo Slovenskej akadémie vied (w latach 1943–1953 Vydavateľstvo Slovenskej akadémie vied a umení[1], w latach 1953–1973 Vydavateľstvo Slovenskej akadémie vied) – wydawnictwo Słowackiej Akademii Nauk, które „publikuje najbardziej istotne wyniki działalności naukowo-badawczej w naukach o przyrodzie nieożywionej i ożywionej oraz w naukach społecznych”[2].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wydawnictwo „Veda” powstało pierwotnie w 1943 r. w ramach Słowackiej Akademii Nauk i Sztuk[3]. Po przewrocie lutowym jego działalność była krytykowana i w tym okresie wydawnictwo było przez pewien czas (wrzesień 1950 – czerwiec 1951) pozbawione kierownictwa[4]. Na rok 1953 datuje się oficjalne powstanie wydawnictwa pod nazwą „Vydavateľstvo Slovenskej akadémie vied”[5]. W pierwszych latach swojego istnienia „Veda” była skoncentrowana na naukach społecznych, stopnio wzrastał udział tytułów przyrodniczych i naukowych[6]. W latach 1953–1968 wyszło 1357 publikacji z naukowym w nakładzie 2,4 miliona egzemplarzy[4]. Po sierpniu 1968 działalność wydawnictwa została nieznacznie zakłócona, ale zaczęła się konsolidować od wczesnych lat siedemdziesiątych. 2 lipca 1973 nazwa została zmieniona na „VEDA, Vydavateľstvo Slovenskej akadémie vied”. W latach osiemdziesiątych „Veda” wydawała rocznie około 75–80 tytułów[6]. W latach 1953–1980 wyszło łącznie 2116 tytułów książkowych w nakładzie 4102 milionów egzemplarzy[5] Po roku 1989 „Veda” transformowała się z organizacji budżetowej na organizację pożytku publicznego (na dzień 1 stycznia 1993 r.)[4]. Przejście na gospodarkę rynkową doprowadziło do zmniejszenia liczby wydawanych tytułów – w 1993 r. było to 50% poziomu z 1990 r. Od 1995 r. następuje stopniowe ożywienie działalności. Do 2004 r. liczba książek wzrosła do prawie 3500, a w 2014 r. przekroczyła liczbę 5000.
W 2000 r. doszło do połączenia „Vedy” z Poligrafią Literatury Naukowej i Czasopisów SAV[3].
Istotne publikacje[edytuj | edytuj kod]
Można wśród nich wymienić[2][3]:
- Slovník súčasného slovenského jazyka
- Historický slovník slovenského jazyka
- Synonymický slovník slovenčiny
- Encyklopédia Slovenska
- Encyklopédia ľudovej kultúry Slovenska
- Encyclopaedia Beliana
- Slovník slovenských nárečí
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Bulletin o edičnej činnosti 2013/2014 [online] (słow.).
- ↑ a b Vydavateľstvo Slovenskej akadémie vied [online], veda.sav.sk [zarchiwizowane z adresu 2014-05-21] (słow.).
- ↑ a b c VEDA, vydavateľstvo Slovenskej akadémie vied [online], litcentrum.sk [dostęp 2020-01-27] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-06] (słow.).
- ↑ a b c Dušan Kováč: Dejiny Slovenskej akadémie vied. Wyd. 1. Bratysława: Veda, 2014, s. 359–362. ISBN 978-80-224-1316-9. (słow.).
- ↑ a b Veda, Vydavateľstvo SAV. [w:] Encyklopédia Slovenska. Wyd. 1. Bratysława: Veda, 1982, s. 262. (słow.).
- ↑ a b Veda, Vydavateľstvo SAV. [w:] Pedagogická encyklopédia Slovenska 2 P–Ž. Wyd. 1. Bratysława: Veda, 1985, s. 532–533. (słow.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Oficjalna strona wydawnictwa (słow. • ang.)