Wrzałka powojowa

Wrzałka powojowa
	Systropha curvicornis
	(Scopoli, 1770)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	błonkoskrzydłe
Nadrodzina	pszczoły
Rodzina	smuklikowate
Podrodzina	wigorczykowate
Plemię	Systrophini
Rodzaj	Systropha
Gatunek	Systropha curvicornis
Synonimy
	Eucera curvicornis Scopoli, 1770;
	Eucera curvicornis Scopoli, 1770;

Wrzałka powojowa^[2] (Systropha curvicornis) – gatunek błonkówki z rodziny smuklikowatych i podrodziny wigorczykowatych.

Gatunek ten został opisany w 1770 roku przez Giovanniego Antonio Scopoliego jako Eucera curvicornis^[3].

Pszczoła o ciele długości od 8 do 9,5 mm. Samice cechują się pierwszym członem biczyka czułka tak długim jak dwa następne razem wzięte, gładkimi tergitami metasomy, błękitnym połyskiem na pierwszym tergicie, szarym owłosieniem dwóch pierwszych tergitów oraz brązowoczarnym następnych tergitów. Samce charakteryzują się szeroko wyciętym tylnym brzegiem siódmego tergitu, długimi i ostrymi zębami na bokach sternitów drugiego i trzeciego, skróconymi zębami na drugim sternicie i brakiem zęba środkowego na czwartym sternicie^[4].

Owad o rozsiedleniu zachodniopalearktycznym^[4], znany z Hiszpanii, Francji, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Słowenii, Rosji^[3], południowo-zachodniej i środkowej części Azji aż po Ałtaj i północno-zachodnie Chiny^[4]. Występuje w jednym, letnim pokoleniu. Gatunek oligolektyczny, związany z powojami^[4].

W 2002 umieszczony został na Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce jako gatunek o słabo rozpoznanym statusie^[5]. W Czechach uznawany za gatunek krytycznie zagrożony, a w Niemczech za umiarkowanie zagrożony^[2].

Przypisy

↑ Systropha curvicornis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Mikołaj Borański. Gatunki z rodzaju Systropha Illiger, 1806 w Polsce – zagrożenia i ochrona. „Biuletyn Sekcji Hymenopterologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego”. 20, s. 3-4, 2012.
↑ ^a ^b Systropha curvicornis. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2018-09-20].
↑ ^a ^b ^c ^d Yury A. Pesenko, Józef Banaszak, Tomasz Cierzniak: Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XXVI Błonkówki — Hymenoptera. Zeszyt 68b. Pszczołowate — Apidae. Podrodzina: smuklikowate — Halictinae. Toruń: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 2002.
↑ Józef Banaszak: Apoidea. Pszczoły. W: Czerwona lista zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Zbigniew Głowaciński, Małgorzata Makomaska-Juchiewicz, Grażyna Połczyńska-Konior (red.). Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk (PAN), 2002, s. 69-74. ISBN 83-901236-8-1.

[itis-1] Systropha curvicornis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Borański-2] Mikołaj Borański. Gatunki z rodzaju Systropha Illiger, 1806 w Polsce – zagrożenia i ochrona. „Biuletyn Sekcji Hymenopterologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego”. 20, s. 3-4, 2012.

[fe-3] Systropha curvicornis. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2018-09-20].

[Pesenko-4] Yury A. Pesenko, Józef Banaszak, Tomasz Cierzniak: Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XXVI Błonkówki — Hymenoptera. Zeszyt 68b. Pszczołowate — Apidae. Podrodzina: smuklikowate — Halictinae. Toruń: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 2002.

[lista-5] Józef Banaszak: Apoidea. Pszczoły. W: Czerwona lista zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Zbigniew Głowaciński, Małgorzata Makomaska-Juchiewicz, Grażyna Połczyńska-Konior (red.). Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk (PAN), 2002, s. 69-74. ISBN 83-901236-8-1.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]