Pszczoły
| ||
Apoidea[1] | ||
![]() Pszczoły Osmia rufa | ||
Systematyka | ||
Domena | eukarionty | |
Królestwo | zwierzęta | |
Typ | stawonogi | |
Podtyp | tchawkodyszne | |
Gromada | owady | |
Podgromada | owady uskrzydlone | |
Rząd | błonkoskrzydłe | |
Podrząd | trzonkówki | |
(bez rangi) | żądłówki | |
Nadrodzina | pszczoły |
Pszczoły (Apoidea) – nadrodzina owadów z rzędu błonkoskrzydłych (błonkówek). Należące do niej gatunki stanowią ~20% wszystkich błonkoskrzydłych.
Spis treści
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Do pszczół zalicza się ok. 20 tys. gatunków, w większości prowadzących samotniczy tryb życia, ale również takich, które wytworzyły skomplikowane struktury społeczne. Najwyżej zorganizowane społeczności tworzą gatunki z plemienia pszczół miodnych.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Do 1944 roku podział systematyczny nadrodziny Apoidea bazował na ówczesnej klasyfikacji C.D. Michenera. W świetle późniejszych badań pojawił się pogląd, że gatunki należące wtedy do nadrodzin Apoidea i Sphecoidea (grzebacze, osy grzebiące) tworzą wspólnie jedną monofiletyczną grupę. Wyrazem tego jest połączenie obu nadrodzin. Większość entomologów przyłączyła się do propozycji Michenera i określa tę nadrodzinę mianem Apoidea, a nie Sphecoidea. Spotykany jest dodatkowy podział na dwie grupy rodzin (bez rangi systematycznej): Spheciformes i Apiformes.
Grupy rodzin w nadrodzinie Apoidea (pszczoły i grzebacze)[edytuj | edytuj kod]
- Spheciformes (seria grzebacze)
- Heterogynaidae
- Ampulicidae
- grzebaczowate (Sphecidae)
- Crabronidae
- Apiformes (seria pszczoły)
- Stenotritidae
- lepiarkowate (Colletidae)
- pszczolinkowate (Andrenidae)
- smuklikowate (Halictidae)
- spójnicowate (Melittidae)
- miesierkowate (miesiarkowate) (Megachilidae)
- pszczołowate (Apidae)
Według ITIS do nadrodziny Apoidea zaliczane są ponadto:
Podział Michenera 2007 (1944)[edytuj | edytuj kod]
Podział systematyczny nadrodziny Apoidea na rodziny przedstawiony poniżej opiera się na podziale zaproponowanym przez C.D. Michenera w 1944 roku, później ulepszanym przez tego samego autora m.in. w Social behavior of the bees (1974) i The Bees of the World (1. edycja – 2000; 2. edycja – 2007). Według niego w nadrodzinie Apoidea należy wyróżnić 7 rodzin:
- pszczolinkowate (Andrenidae)
- pszczołowate (Apidae)
- lepiarkowate (Colletidae)
- Dasypodaidae (od 2007)
- smuklikowate (Halictidae)
- miesierkowate (miesiarkowate) (Megachilidae)
- Meganomiidae (od 2007)
- spójnicowate (Melittidae)
- Stenotritidae (od 2000; 1944 jeszcze jako podrodzina w Colletidae)
Podział McGinley (1989)[edytuj | edytuj kod]
- lepiarkowate (Colletidae)
- Oxaeidae
- pszczolinkowate (Andrenidae)
- smuklikowate (Halictidae)
- spójnicowate (Melittidae)
- Stenotritidae
- Ctenoplectridae
- miesierkowate (miesiarkowate) (Megachilidae)
- porobnicowate (Anthophoridae)
- pszczołowate (Apidae).
Rodziny niewystępujące w Polsce:
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
- Engel, M.S. Family-Group Names for Bees (Hymenoptera: Apoidea), American Museum Of Natural History, 2005 (pdf)
- McGinley, Ronald J. A Catalog and Review of Immature Apoidea (Hymenoptera). Smithsonian Contributions to Zoology, number 494, 1989 (pdf)
- Michener, C.D. The Bees of the World, The Johns Hopkins University Press, 2007
- Pawlikowski, T., Celary, W. Klucze do oznaczania owadów Polski, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, Toruń, 2003 (pdf)